Bộ trưởng Bộ GD-ĐT: Người lớn không còn đánh nhau thì không còn bạo lực học đường

Tổng Bí thư Tô Lâm trao đổi với Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn tại phiên chất vấn về lĩnh vực giáo dục và đào tạo, sáng 20-6. Ảnh: QUANG PHÚC

Tiếp tục trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội (ĐB) về vấn đề dạy thêm, học thêm (DTHT). Một số ĐB cho rằng, để chấm dứt DTHT thì cần nâng cao chất lượng giờ học chính khóa.

Chỉ cấm giáo viên dạy thêm cho học sinh của mình đã dạy ở trên lớp

Theo Bộ trưởng, khi trả lời về vấn đề DTHT, ông đã nói đến vai trò, tầm quan trọng, ý nghĩa của chất lượng giờ dạy chính khóa trên lớp. Nhưng sĩ số lớp mà 60 học sinh thì giáo viên khó mà dạy tốt được, do đó cơ sở vật chất phải đầy đủ, phòng ốc rộng rãi, giáo viên được chuẩn hóa, có thiết bị công nghệ hỗ trợ để học sinh tự học, tìm tài liệu… “Để nâng cao chất lượng giờ dạy chính khóa có nhiều yếu tố, trong đó 2 yếu tố quan trọng là giáo viên, cơ sở vật chất”, Bộ trưởng nêu.

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội, sáng 20-6. Ảnh: QUANG PHÚC

ĐB Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) tranh luận: Bộ trưởng đã nói nhiều nhưng cần khái quát hóa nguyên nhân căn cơ, từ đó mới có giải pháp căn cơ. ĐB cho rằng, có nguyên nhân từ kinh tế: lương giáo viên chưa cao, kinh tế Việt Nam chưa phải là công nghiệp hiện đại nên khả năng lựa chọn việc làm sau phổ thông của học sinh cũng còn hạn chế. Vậy nên hầu hết học sinh phải tập trung vào con đường học cao hơn để tìm việc làm.

Về xã hội, truyền thống hiếu học, tâm lý bằng cấp, việc tuyển chọn và sử dụng nhân sự còn chưa đi vào thực chất, dựa vào văn bằng, chứng chỉ… Vì vậy, ĐB đề xuất cùng với việc đưa ra giải pháp về kiểm tra, giám sát thì cần tuân theo quy luật khách quan. Điều quan trọng là bộ cần đưa ra các chỉ tiêu về DTHT như đến năm 2030, 2045 sẽ giảm dần hoặc triệt tiêu DTHT khi Việt Nam thành nước phát triển.

ĐB Nguyễn Quang Huân (Bình Dương). Ảnh: QUANG PHÚC

ĐB Nguyễn Văn Thân (Thái Bình) cho rằng, có 2 vấn đề Bộ trưởng chưa trả lời thỏa đáng, trong đó có vấn đề DTHT. ĐB cho rằng, dạy thêm không nên cấm, học sinh có nhu cầu thì được quyền tìm giáo viên giỏi để học, Bộ GD-ĐT không nên kiểm tra, cấm đoán, xử phạt.

Đáp lại, Bộ trưởng nói không cấm DTHT, học sinh hoàn toàn có thể tìm giáo viên giỏi mà học. Chỉ cấm giáo viên dạy thêm cho chính học sinh của mình đã dạy ở trên lớp, vì chắc chắn khi có lợi ích chen vào thì hoạt động DTHT có vấn đề. “Thông tư 29 về DTHT không cấm dạy thêm mà để quản lý hoạt động DTHT”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Ngày hết bạo lực học đường là ngày mà người lớn không còn đánh nhau nữa!

ĐB Nguyễn Thị Minh Tâm (Quảng Bình) chất vấn về tình trạng bạo lực học đường, gây tổn thương thể chất, tinh thần học sinh. Bộ trưởng có thể cam kết về thời điểm nào đó trong tương lai sẽ chấm dứt bạo lực học đường?

ĐB Nguyễn Thị Minh Tâm (Quảng Bình). Ảnh: QUANG PHÚC

Bộ trưởng cho rằng, đây là vấn đề mà ngành giáo dục, các thầy cô luôn trăn trở, đau đáu, hơn ai hết, ngành giáo dục muốn trường học phải là môi trường hạnh phúc. Nhưng vấn đề này bị tác động bởi môi trường xã hội rất lớn. Trường học là bộ phận không tách rời của xã hội. Bức tường quanh trường học ngày càng mong manh, khoảng cách trong và ngoài trường dần bị xóa nhòa bởi Internet, mạng xã hội và phương tiện truyền thông. “Ngày hết bạo lực học đường là ngày mà người lớn không còn đánh nhau nữa, lúc đó trẻ em, học sinh chỉ nhìn nhau bằng ánh mắt yêu thương”, Bộ trưởng nói.

Theo Bộ trưởng, thống kê cho thấy, 70% học sinh có hành vi bạo lực là có hoàn cảnh gia đình đặc biệt: bố mẹ ly hôn, bị bạo lực, hoặc chứng kiến bạo lực. Những hoàn cảnh này ảnh hưởng đến tâm lý, thái độ, ứng xử và quan điểm của các em. Phần quan trọng của giáo dục là dạy đạo đức, nhân cách, quyết định thái độ, hành vi ứng xử của học sinh. “Phần này nằm chính ở gia đình, sự gương mẫu của người lớn; môi trường giáo dục gia đình là rất quan trọng, còn dĩ nhiên nhà trường sẽ làm tối đa nhiệm vụ để ngăn chặn bạo lực học đường, giáo dục các em", Bộ trưởng cam kết.

ĐB Trương Trọng Nghĩa (TPHCM). Ảnh: QUANG PHÚC

ĐB Trương Trọng Nghĩa (TPHCM) tranh luận cho rằng, nhiều vấn đề giáo dục đều phải giải quyết từ “thế chân kiềng” gia đình - nhà trường - giáo dục. Ví dụ, bạo lực học đường thì không thể ngành giáo dục làm được, một số quốc gia cấm học sinh sử dụng điện thoại thông minh và mạng xã hội vì mạng xã hội cung cấp cho người dùng cả cái tốt, cái xấu, cái thiện, cái ác mà trẻ em thì không tự kiểm soát được. Do đó, ĐB đề nghị Quốc hội nên thể hiện trong nghị quyết kêu gọi vai trò quan trọng của gia đình, xã hội, bên cạnh vai trò của Nhà nước.

Bộ trưởng đồng tình, cảm ơn đại biểu, vì đúng là nếu không có sự phối hợp của gia đình, xã hội thì giáo dục không thể bảo đảm chất lượng.

ĐB Nguyễn Lâm Thành (Thái Nguyên). Ảnh: QUANG PHÚC

Dạy học 2 buổi không thu tiền từ năm học tới

ĐB Nguyễn Lâm Thành (Thái Nguyên) cho rằng, việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày là vấn đề quan trọng đối với ngành giáo dục. Ngành sẽ tổ chức như thế nào?

Bộ trưởng cho biết, đây là mục tiêu của ngành giáo dục. Hiện nay trên 90% trường tiểu học đã dạy 2 buổi/ngày, còn ở THCS thì rất khó khăn, nhất là ở đô thị, cơ sở vật chất còn thiếu, yếu... Thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, bắt đầu từ năm 2025-2026, những nơi có đủ điều kiện sẽ dạy 2 buổi/ngày không thu tiền. Buổi thứ 2 sẽ dạy các môn để hoàn thiện kỹ năng, năng lực cho học sinh: ngoại ngữ, kỹ năng sống, các môn nghệ thuật, tự học, làm việc nhóm...

Bộ trưởng nhận diện nhiều khó khăn khi tổ chức buổi học thứ 2, nhưng là việc cần làm, nên làm. Bộ đang chuẩn bị chương trình, hướng dẫn, địa phương chủ động tổ chức theo tình hình thực tế của các trường. Ngành giáo dục sẽ cố gắng từng bước để tổ chức tốt.

PHAN THẢO