Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn: Duy trì kỳ thi tốt nghiệp THPT rất cần thiết

Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, duy trì kỳ thi tốt nghiệp THPT là việc cần thiết. Quan điểm này được Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn đưa ra khi giải trình, tiếp thu các ý kiến của đại biểu góp ý vào cho ý kiến về các dự án luật liên quan đến lĩnh vực giáo dục tại hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách chiều 29/9.

Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn.

Trước những ý kiến về kỳ thi trung học phổ thông, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng bên cạnh việc kiểm tra xem người học đã đạt chuẩn tốt nghiệp chưa, kỳ thi còn là căn cứ để có một đánh giá khách quan về học sinh đã đạt chuẩn như thế nào, đã đáp ứng được các yêu cầu chuẩn đề ra ra sao ở từng nhóm học sinh, ở các vùng miền.

Kỳ thi trung học phổ thông cũng cung cấp các nội dung sâu hơn khi cần đánh giá.

"Kỳ thi trung học phổ thông không chỉ là chuẩn tốt nghiệp cho người học, cũng không chỉ là căn cứ cho việc xét đầu vào của các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng. Mà nó còn là các căn cứ để làm chính sách, điều chỉnh các chính sách đối với cả hệ thống giáo dục phổ thông, chứ không chỉ có câu chuyện tốt nghiệp. Cho nên, tại thời điểm này, chúng tôi xét thấy việc tổ chức kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông là rất cần thiết", ông Nguyễn Kim Sơn nói.

Với lo ngại về việc thiếu giáo viên mầm non ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, Bộ trưởng GD&ĐT cho biết, cơ chế hiện hành đã cho phép các trường cao đẳng sư phạm xét tuyển thay vì thi tuyển, tạo điều kiện ưu tiên cho con em đồng bào dân tộc. Cơ chế này sẽ tiếp tục được phát huy thông qua quy chế tuyển sinh mà không cần đưa vào luật.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cam kết cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu đầy đủ các ý kiến, tiếp tục rà soát, hoàn thiện các dự thảo luật để trình Quốc hội trong các kỳ họp tới, đồng thời sẽ có văn bản trả lời chi tiết từng vấn đề được đại biểu nêu.

Nhiều ý kiến trái chiều về kỳ thi tốt nghiệp THPT

Nêu ý kiến trước đó về vấn đề văn bằng chứng chỉ của hệ thống giáo dục quốc dân, ĐBQH Nguyễn Văn Huy (đoàn tỉnh Hưng Yên) bày tỏ sự đồng tình với đề xuất bỏ bằng tốt nghiệp THCS.

ĐBQH Nguyễn Văn Huy.

Theo ông, tấm bằng này hiện chỉ mang tính hình thức, chủ yếu xác nhận học sinh đã hoàn thành chương trình phổ cập giáo dục bắt buộc 9 năm, trong khi điều này đã được thể hiện qua học bạ.

"Việc tổ chức xét công nhận hay cấp bằng gây thêm thủ tục hành chính không cần thiết, trong khi mục tiêu phổ cập 100% đã đạt được. Bỏ bằng tốt nghiệp THCS còn giúp tránh tâm lý học xong lớp 9 là đã có bằng, từ đó khuyến khích học sinh học tiếp lên THPT hoặc học nghề", ông Huy phân tích.

Song, vị đại biểu cũng chỉ ra thực tế rằng ở nhiều vùng nông thôn, khó khăn, bằng tốt nghiệp THCS vẫn được coi là một chứng chỉ quan trọng để xin việc hoặc chứng minh trình độ học vấn nên bỏ đột ngột có thể gây ra những xáo trộn về tâm lý.

Do đó, ông Huy đề nghị dự luật cần bổ sung quy định về việc xây dựng một hệ thống xác nhận hoàn thành chương trình THCS bằng giấy chứng nhận hoặc dữ liệu điện tử để thay thế. Đồng thời, cần đẩy mạnh tuyên truyền để tạo sự đồng thuận trong Nhân dân.

Về kỳ thi tốt nghiệp THPT, đại biểu Huy ủng hộ phương án giữ kỳ thi như hiện nay, cho rằng đây không chỉ là thước đo đánh giá chất lượng giáo dục phổ thông mà còn là chuẩn đo lường khách quan để các trường đại học, cao đẳng sử dụng cho việc tuyển sinh.

"Theo tôi, không nên tách kỳ thi tốt nghiệp phổ thông khỏi tuyển sinh đại học, nhưng cần cải tiến để kỳ thi gọn nhẹ hơn mà vẫn đánh giá được năng lực toàn diện của học sinh", ông Huy nêu quan điểm.

Trong khi đó, ĐBQH Trần Văn Lâm (đoàn tỉnh Bắc Ninh) cho rằng vấn đề "thi hay không thi" tốt nghiệp THPT vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều. Ông đề nghị cơ quan soạn thảo cần phân tích, làm rõ ưu, nhược điểm của từng phương án để đại biểu có cơ sở quyết định, với mục tiêu cuối cùng là nâng cao chất lượng giáo dục.

Một vấn đề khác được ông Lâm đề cập là tác động của chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo (AI) đến giáo dục.

"Dư luận xã hội đang rất lo lắng về việc học sinh phụ thuộc vào công nghệ, sa đà vào thế giới ảo, hay sử dụng AI một cách thiếu kiểm soát, làm thui chột tư duy sáng tạo. Công nghệ như một phát súng, chỉ cần lệch điểm ngắm ban đầu thì viên đạn sẽ đi rất xa. Chúng ta cần định hướng rõ ràng và thận trọng việc áp dụng công nghệ trong giảng dạy để sản phẩm cuối cùng là con người phát triển toàn diện, chứ không phải là con người lệ thuộc", ông Lâm cảnh báo.

Anh Văn