Cần chính sách tương xứng trong giải phóng mặt bằng sân bay Gia Bình
Quốc hội thảo luận tại tổ về chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng cảng hàng không quốc tế Gia Bình.
Đại biểu Tạ Văn Hạ phát biểu tại tổ - Ảnh: PT.
Khu vực xây dựng sân bay là vùng Kinh Bắc - nơi “mỗi tấc đất, mỗi mái nhà” đều thấm đẫm giá trị văn hóa, lịch sử, người dân sẵn sàng hy sinh, ủng hộ chủ trương lớn, vì vậy khi triển khai cần có cách ứng xử và chính sách tương xứng.
Quan điểm trên được đại biểu Tạ Văn Hạ (Đà Nẵng), Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội nêu khi Quốc hội thảo luận tại tổ về chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng cảng hàng không quốc tế Gia Bình, ngày 19/11.
Đây là dự án được đề xuất đầu tư theo các chuẩn mực quốc tế, đạt tiêu chuẩn dịch vụ cảng hàng không quốc tế 5 sao, thuộc nhóm 10 cảng hàng không 5 sao hàng đầu thế giới theo tiêu chí của Skytrax.
Dự án có quy mô đầu tư cấp 4F theo tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng Quốc tế (ICAO); đáp ứng nhu cầu khai thác khoảng 30 triệu hành khách/năm và 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm giai đoạn đến năm 2030; khoảng 50 triệu hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm tầm nhìn đến năm 2050.
Dự án dự kiến sử dụng khoảng hơn 1.800 ha đất, gồm gần 125 ha đất an ninh, hơn 327 ha đất công cộng, hơn 169 ha đất ở…; ảnh hưởng đến khoảng 7.100 hộ gia đình (trong đó dự kiến tái định cư khoảng 5.800 hộ) và 118 tổ chức.
Tổng vốn đầu tư sân bay Gia Bình, theo báo cáo của Chính phủ, khoảng 196.378 tỷ đồng. Trong đó, giai đoạn 1 khoảng 141.236 tỷ đồng, giai đoạn 2 khoảng 55.142 tỷ đồng.
Dự án được đầu tư bằng nguồn vốn của nhà đầu tư, bao gồm vốn chủ sở hữu và vốn huy động hợp pháp.
Ủng hộ chủ trương đầu tư dự án, đại biểu Tạ Văn Hạ nói, việc đầu tư xây dựng sân bay Gia Bình với quy mô quốc tế không chỉ phục vụ vận chuyển hàng không mà còn tạo động lực phát triển vùng Thủ đô. Xây dựng sân bay Gia Bình còn chia sẻ với sân bay Nội Bài đang quá tải nhiều năm nay.
Đặc biệt, theo đại biểu Hạ thì phương án huy động vốn tư nhân là bước tiến quan trọng, mở ra một thị trường hàng không năng động hơn.
Tuy nhiên, vị đại biểu Đà Nẵng cho rằng thời gian thực hiện dự án từ 2026 đến 2050 là “hơi dài”. Giai đoạn một dự kiến triển khai 2026-2030 để đạt công suất 30 triệu hành khách và 1,6 triệu tấn hàng hóa mỗi năm là phù hợp, song giai đoạn hai kéo dài đến năm 2050, tức 20 năm sau là “quá dài”.
Đại biểu Tạ Văn Hạ đề nghị việc đầu tư dự án phải nhanh hơn, tiến độ phải khẩn trương, tập trung hơn để sân bay Gia Bình là cảng hàng không 5 sao.
Ông Hạ cũng nhấn mạnh yêu cầu tính toán kết nối giao thông giữa sân bay với hệ thống cao tốc và đường sắt đô thị nhằm đảm bảo vận hành hiệu quả nhất.
Với công tác giải phóng mặt bằng, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội lưu ý cần nghiên cứu cơ chế đặc thù cho dự án, bởi khu vực xây dựng sân bay là vùng Kinh Bắc - nơi “mỗi tấc đất, mỗi mái nhà” đều thấm đẫm giá trị văn hóa, lịch sử.
Người dân sẵn sàng hy sinh, ủng hộ chủ trương lớn, vì vậy khi triển khai cần có cách ứng xử và chính sách tương xứng, ông Hạ nêu quan điểm.
Đại biểu Phạm Văn Thịnh (Phó chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh) đề nghị xem xét thêm nội dung áp dụng cơ chế đặc thù với các di tích nằm trên dự án tuyến đường nối từ Hà Nội về sân bay Gia Bình.
Dự thảo nghị quyết cho phép di chuyển 25 công trình tôn giáo, văn hóa được công nhận di tích ra khỏi phạm vi dự án cảng hàng không. Song, theo ông Thịnh, quá trình triển khai phát sinh một dự án quan trọng khác gắn liền trực tiếp với dự án này, đó là tuyến đường nối từ Hà Nội về sân bay Gia Bình. Tuyến đường này đi qua hai di tích trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh.
Vì vậy, ông Thịnh đề nghị ngay trong dự thảo nghị quyết, Quốc hội và Chính phủ có thể xem xét cho áp dụng cùng một cơ chế di dời như với 25 công trình tôn giáo, văn hóa để bảo đảm tính đồng bộ.
“Có sân bay thì phải có đường, nếu chỉ có sân bay mà không có tuyến đường kết nối thì không hợp lý”, ông Thịnh phát biểu.
Cũng bày tỏ sự ủng hộ đầu tư sân bay Gia Bình, song đại biểu Nguyễn Thị Yến (TP.HCM) đề nghị làm rõ thêm khoảng cách 43 km giữa sân bay Nội Bài và sân bay Gia Bình, để đánh giá khả năng sử dụng chung đường hàng không, tiết kiệm chi phí mở rộng không phận và hạ tầng điều hành bay.
Dự án khởi công từ ngày 19/8, đến nay đã thực hiện giải phóng mặt bằng khoảng 700/1.900 hộ. Nhận định đây là tiến độ tích cực để bảo đảm tiến độ, đại biểu Yến cho rằng, cần nêu rõ trong hồ sơ dự án trình Quốc hội.
Bà Yến cũng góp ý, với người dân bị thu hồi đất để xây sân bay Gia Bình ngoài bồi thường, hỗ trợ tái định cư cần chú ý đến phương án chuyển đổi nghề nghiệp, đảm bảo sinh kế bền vững, nhất là đối với hàng nghìn hộ dân sống bằng nông nghiệp.
Theo nghị trình, ngày 15/12 Quốc hội sẽ thảo luận ở hội trường về chủ trương đầu tư sân bay Gia Bình, sau đó bấm nút vào ngày 11/12.
