Căn cứ bản doanh của Ngô Quyền nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt

Cụm di tích Từ Lương Xâm - Căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938 tọa lạc tại phường Nam Hải, quận Hải An là nơi Đức vương Ngô Quyền đặt đại bản doanh trong cuộc chiến đấu chống quân xâm lược Nam Hán trên dòng sông Bạch Đằng lịch sử.

Các đoàn rước lễ về Từ cả trước thềm khai mạc lễ hội Từ Lương Xâm 2025

Đây cũng là một trong 24 di tích lịch sử trên địa bàn quận Hải An thờ Đức Vương Ngô Quyền và được suy tôn là “Từ Cả”, nơi đứng đầu phụng thờ Đức Vương Ngô Quyền.

Lễ rước truyền thống tại Từ Lương Xâm

Đáng chú ý, nơi này còn là chứng tích lịch sử, lưu giữ lại về một trận Bạch Đằng giang “vang dội đến nghìn thu” với nhiều giá trị lịch sử lớn lao để lại cho hậu thế ngày nay.

Phó thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long (ngoài cùng bên phải) trao bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Cụm di tích Từ Lương Xâm cho lãnh đạo TP. Hải Phòng

Lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm là lễ hội lớn của quận Hải An, nhằm tuyên truyền sâu rộng trong nhân dân về thân thế, sự nghiệp và tri ân công lao to lớn của người Anh hùng dân tộc Ngô Quyền, qua đó khơi dậy niềm tự hào dân tộc, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, động viên nhân dân thi đua hoàn thành tốt các các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội trên địa bàn quận, thi đua lập thành tích chào mừng các ngày lễ lớn trong năm 2025.

Chương trình nghệ thuật tại Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt và khai mạc Lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm năm 2025

Theo sử sách, Đức vương Ngô Quyền là một trong 14 vị anh hùng dân tộc tiêu biểu của Việt Nam. Năm 938, ông là người lãnh đạo nhân dân đánh bại quân Nam Hán trong trận chiến trên sông Bạch Đằng lịch sử, chấm dứt hơn 1.000 năm đêm trường Bắc thuộc, mở ra một kỷ nguyên độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc. Với công đức của Ngô Quyền, nhiều triều đại đã ban sắc phong suy tôn ông là “Thượng đẳng tối linh Đại Vương, là Ngô Vương Thiên Tử, là vị tổ trung hưng của dân tộc”.

Các đại biểu tham dự

Một trong những điều làm nên giá trị lịch sử của Di tích quốc gia đặc biệt Cụm di tích Từ Lương Xâm, đó là nơi đây lưu giữ các hiện vật xuyên suốt thời kỳ dài hào hùng dựng nước và giữ nước của dân tộc, bao gồm: 125 hiện vật, cổ vật và 25 đạo sắc phong niên đại từ năm 1522 đến 1924 của các triều đại Lê sơ, Mạc, Lê Trung Hưng, Tây Sơn, Nguyễn. Đặc biệt, trong từ còn lưu giữ 3 chiếc cọc - được cho là chứng tích của trận Bạch Đằng lịch sử năm 938.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch UBND quận Hải An gióng trống khai hội

Đặc biệt, nơi đây còn lưu giữ 3 chiếc cọc, được cho là chứng tích của trận Bạch Đằng lịch sử năm 938. Với những giá trị và ý nghĩa đó, năm 1986, Từ Lương Xâm được Bộ Văn hóa (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia. Năm 2022, lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Trường tồn cùng lịch sử, lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm theo thông lệ hàng năm được tổ chức từ ngày 16 đến 18 tháng Giêng. Một trong những nét độc đáo mang đậm bản sắc di sản văn hóa quốc gia tại lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm là lễ rước truyền thống. Trong lễ hội còn có các hoạt động văn hóa văn nghệ, các trò chơi dân gian. Các hoạt động này góp phần làm nên thành công của lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Hồ An Phong, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhấn mạnh: Gắn với di tích Từ Lương Xâm, Lễ hội Từ Lương Xâm đã trở thành ý thức tình cảm cao nhất khi tâm thức người Hải Phòng hướng về tổ tiên, nguồn cội của mình; tưởng nhớ và thể hiện lòng biết ơn, tôn kính tới Đức Vương Ngô Quyền. Đây là biểu tượng của sự gắn kết cộng đồng, cùng nhau chia sẻ, hưởng thụ các giá trị văn hóa truyền thống, góp phần bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa, tinh thần yêu nước, truyền thống anh hùng, bất khuất, đoàn kết chống giặc ngoại xâm của dân tộc từ hàng ngàn năm qua để ngày nay chúng ta cùng chung tay, góp sức, vì sự cường thịnh, trường tồn của dân tộc, vì sự phồn vinh, hạnh phúc của đất nước.

Ông Hồ An Phong, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ

Để bảo tồn, phát huy bền vững giá trị của di tích quốc gia đặc biệt Từ Lương Xâm, Lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị TP. Hải Phòng, Quận Hải An triển khai lập quy hoạch tổng thể bảo tồn di tích; thực hiện cắm mốc giới khu vực bảo vệ di tích trên thực địa; xây dựng kế hoạch bảo dưỡng, tu bổ, tôn tạo di tích; triển khai Đề án bảo tồn, phát huy giá trị di sản Lễ hội Từ Lương Xâm. Tiếp tục nghiên cứu, sưu tầm, khai quật khảo cổ làm sáng tỏ hơn nữa lịch sử của khu vực có di tích. Tổ chức tuyên truyền sâu rộng giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học và thẩm mỹ của di tích; giá trị tốt đẹp của Lễ hội trong đời sống văn hóa cộng đồng, gắn kết giữa phát triển kinh tế - xã hội và du lịch, góp phần xây dựng, bồi đắp niềm tự hào dân tộc, giáo dục truyền thống yêu nước; trở thành điểm đến du lịch có sức thu hút đối với du khách trong và ngoài nước.

Bên cạnh đó, tăng cường công tác tập huấn, nâng cao năng lực, trình độ đội ngũ những người làm văn hóa; vai trò, trách nhiệm của các cấp chính quyền, cộng đồng chủ thể văn hóa đối với công tác bảo tồn, phát huy giá trị của di tích, di sản Lễ hội này. Quan tâm và hoàn thiện cảnh quan, bảo vệ môi trường sinh thái để tạo nên không gian văn hóa hoàn chỉnh của di tích, của Lễ hội.

Bà Nguyễn Thị Thu, Bí thư Quận ủy Hải An phát biểu tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch

Tiếp thu ý kiến chỉ đạo, bà Nguyễn Thị Thu, Bí thư Quận ủy Hải An cam kết sẽ tiếp nối nhiệm vụ bảo tồn, gìn giữ và phát huy để những giá trị của Cụm di tích, di sản này trường tồn cùng thời gian. Đây là tài sản quý báu và trở thành nguồn cảm hứng, giáo dục truyền thống cho các thế hệ mai sau, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, là động lực quan trọng phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc và để Văn hóa thực sự “soi sáng đường cho quốc dân đi” theo lời Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã căn dặn.

Cụm di tích Từ Lương Xâm – Căn cứ Bản doanh của Ngô Quyền năm 938 sẽ mãi là địa chỉ văn hóa tâm linh, có giá trị giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, niềm tự hào dân tộc, hun đúc ý chí, khát vọng xây dựng quận, xây dựng thành phố và đất nước thịnh vượng của các thế hệ hôm nay và mai sau.

Thanh Sơn