Cần tháo gỡ khó khăn cho dự án cao tốc Tân Phú – Bảo Lộc – Liên Khương

Nhiều khó khăn cần tháo gỡ

Dự án cao tốc Tân Phú – Bảo Lộc có chiều dài 66km, gồm 4 làn xe, tốc độ 80km/h với tổng mức đầu tư khoảng 17.200 tỷ đồng. Phần vốn nhà nước tham gia là 6.500 tỷ đồng, chiếm hơn 37,7%, phần còn lại là vốn sở hữu các nhà đầu tư và nguồn vốn huy động khác. Dự án không áp dụng cơ chế chia sẻ phần doanh thu giảm so với phương án tài chính. Phần doanh thu tăng sẽ được tính toán ở các bước tiếp theo. Thời gian hoàn vốn 22 năm 6 tháng.

2 dự án cao tốc Tân Phú – Bảo Lộc và Bảo Lộc – Liên Khương với tổng chiều dài toàn tuyến khoảng 140km.

Báo cáo với đoàn công tác của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, ông Trần Hồng Thái, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết, chi phí bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng và hỗ trợ tái định cư cao tốc Tân Phú – Bảo Lộc tăng 1.699 tỷ đồng so với chủ trương đầu tư (từ 1.122 tỷ đồng lên 2.821 tỷ đồng) nhưng do giảm chi phí xây dựng và các chi phí khác khoảng 779 tỷ đồng nên tổng mức đầu tư dự án ở bước báo cáo nghiên cứu khả thi tăng lên 18.120 tỷ đồng. Việc tăng tổng mức đầu tư đã giảm tỷ lệ vốn nhà nước tham gia vào dự án (từ 37,79% xuống còn 36%), làm tăng thời gian hoàn vốn của dự án là 28 năm 7 tháng.

Cao tốc Tân Phú – Bảo Lộc có khoảng 224ha và 2 dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu dân cư, tái định cư tại huyện Bảo Lâm và TP Bảo Lộc nằm trong phạm vi quy hoạch khoáng sản quốc gia. Theo quy định, dự án chỉ được thực hiện sau khi thu hồi, bảo vệ khoáng sản. Những thay đổi trên làm tổng mức đầu tư dự án tăng từ 17.200 tỷ đồng thành 18.120 tỷ đồng, trong khi cơ cấu phần vốn nhà nước tham gia dự án vẫn không thay đổi là 6.500 tỷ đồng (ngân sách Trung ương 2.000 tỷ đồng, ngân sách tỉnh Lâm Đồng 4.500 tỷ đồng); phần vốn sở hữu các nhà đầu tư và nguồn vốn huy động khác khoảng 11.620 tỷ đồng (tăng 920 tỷ đồng). Hiện chỉ có Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) cam kết cho vay đủ phần vốn huy động của dự án. Tuy nhiên, do điều kiện cho vay tại Nghị định số 78/2023/NĐ-CP ngày 7/11/2023 của Chính phủ quy định, vốn chủ sở hữu tham gia trong quá trình thực hiện dự án tối thiểu 20% tổng vốn đầu tư của dự án (không bao gồm vốn lưu động)... Trong khi theo quy định tại khoản 1, Điều 77, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Luật PPP), vốn chủ sở hữu tối thiểu là 15% tổng mức đầu tư dự án không bao gồm vốn nhà nước. Do đó, mức vốn chủ sở hữu nhà đầu tư tương ứng 15% tổng mức đầu tư theo phương án tài chính không đảm bảo 20% tổng vốn đầu tư của dự án nên không đủ điều kiện vay vốn tại ngân hàng VDB.

Tương tự, dự án cao tốc Bảo Lộc - Liên Khương cũng đang gặp không ít khó khăn. Dự án có chiều dài khoảng 73,6km, tốc độ khai thác 80km/h. Tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 19.521 tỷ đồng. Thời gian hoàn vốn là 22 năm 4 tháng. Nguồn vốn nhà nước tham gia chưa đạt 50% nên giảm sự hấp dẫn đối với các nhà đầu tư và các tổ chức tín dụng cho vay vốn. Nhà đầu tư đề xuất lựa chọn phương án tài chính với tổng mức đầu tư 17.542 tỷ đồng, trong đó vốn nhà nước 8.683 tỷ đồng (tăng thêm 922 tỷ đồng so với chủ trương), chiếm 49,5% tổng mức đầu tư của dự án so với Luật PPP. Phần vốn sở hữu các nhà đầu tư và nguồn vốn huy động khác khoảng 8.859 tỷ đồng, chiếm 50,5% tổng mức đầu tư, thời gian hoàn vốn 19 năm 3 tháng.

Bế tắc về nguồn vốn

Ông Nguyễn Thái Học, Quyền Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng cho biết, cao tốc Tân Phú – Bảo Lộc và Bảo Lộc – Liên Khương là dự án cần thiết, cấp bách, đã thai nghén qua nhiều nhiệm kỳ. Tỉnh Lâm Đồng kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành sớm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc nhất là về nguồn vốn để dự án sớm được khởi công. Để đảm bảo giải ngân nguồn vốn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021-2025 đã bố trí và hoàn thành 2 dự án theo tiến độ, ông Trần Hồng Thái, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng kiến nghị Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cho phép dự án cao tốc Tân Phú - Bảo Lộc tiếp tục thực hiện theo phương án không điều chỉnh chủ trương đầu tư (không tăng vốn ngân sách nhà nước). Việc chồng lấn phần diện tích của 2 dự án cao tốc với quy hoạch khoáng sản, theo đánh giá trữ lượng khoáng sản không lớn. Tỉnh Lâm Đồng kiến nghị Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cho phép tiếp tục triển khai 2 dự án cao tốc theo hướng tuyến đã khảo sát. Tỉnh Lâm Đồng cũng đề nghị Chính phủ có phương án nghiên cứu, hỗ trợ nguồn vốn để triển khai hai dự án cao tốc trên…

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã yêu cầu lãnh đạo các bộ, ngành đưa ra phương án cụ thể, giải quyết ngay những khó khăn, vướng mắc liên quan tới cao tốc Tân Phú – Bảo Lộc và Bảo Lộc – Liên Khương. Dự án chồng lấn lên quy hoạch khoáng sản (bauxit), là loại khoáng sản không quý hiếm, trữ lượng không nhiều, Bộ TN&MT cho phép thi công lên diện tích này vì đây là dự án ưu tiên. Về 18 triệu mét khối chất thải, Bộ TN&MT đề nghị tỉnh Lâm Đồng lựa chọn vị trí đổ phù hợp. Trước những khó khăn về nguồn vốn, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị các ngân hàng xem xét, có thể đồng tài trợ vốn để sớm khởi công xây dựng hai dự án cao tốc này. Chính phủ cũng sẽ nghiên cứu, điều chỉnh các quy định chưa phù hợp để “giải phóng” vốn cho cao tốc Tân Phú – Bảo Lộc và Bảo Lộc – Liên Khương.

Khắc Lịch