Căng thẳng phủ bóng thượng đỉnh Trung Quốc - EU

Hội nghị thượng đỉnh Trung Quốc - Liên minh châu Âu (EU) lần thứ 25 dự kiến diễn ra tại thủ đô Bắc Kinh ngày 24-7. Theo Tân Hoa xã, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ gặp Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen. Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường và hai nhà lãnh đạo EU nói trên sẽ đồng chủ trì hội nghị.

EU cho biết sự kiện này diễn ra nhân kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ với Trung Quốc, là cơ hội để hai bên đối thoại ở cấp cao nhất và khẳng định EU coi trọng một mối quan hệ công bằng, cân bằng với Trung Quốc.

Hội nghị thượng đỉnh sẽ tập trung vào tình hình quan hệ song phương và các thách thức địa chính trị toàn cầu. Các nhà lãnh đạo sẽ thảo luận cách thúc đẩy quan hệ thương mại cân bằng hơn, có đi có lại và cùng có lợi, cũng như các lĩnh vực hai bên cùng quan tâm như biến đổi khí hậu, đa dạng sinh học và chuyển đổi xanh.

Ô tô nhập khẩu từ Trung Quốc tại một cảng ở thị trấn Wilhelmshaven, bang Lower Saxony - Đức. Ảnh: AP

Bà Marina Rudyak, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Trung Quốc thuộc ĐH Heidelberg (Đức), nhận định bất chấp những tranh cãi về lịch trình, Bắc Kinh vẫn xem sự kiện này là cơ hội để "thiết lập lại" quan hệ với châu Âu. Trong khi đó, ông Jörn Fleck, Giám đốc cấp cao tại Trung tâm châu Âu thuộc Hội đồng Đại Tây Dương (Mỹ), cho rằng quan hệ Brussels - Bắc Kinh đang căng thẳng và hai bên có nhiều điểm bất đồng hơn là đồng thuận. Tuy nhiên, theo ông Fleck, cả hai bên đều không thể để quan hệ tiếp tục xấu đi khi xét đến triển vọng toàn cầu và vị thế kinh tế của mỗi bên.

Theo đài CNBC, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn thứ 3 của EU về hàng hóa và dịch vụ. Tuy nhiên, các quan chức EU đang lo ngại về thâm hụt thương mại ngày càng tăng với Trung Quốc.

Theo dữ liệu thương mại của EU, con số này đã tăng lên tới 359 tỉ USD vào năm ngoái. Bên cạnh đó, EU và các quốc gia thành viên từ lâu cáo buộc Trung Quốc sản xuất dư thừa và bán phá giá hàng xuất khẩu giá rẻ vào thị trường châu Âu. Các nhà sản xuất ô tô châu Âu cũng chịu thiệt hại từ quyết định gần đây của Bắc Kinh về việc hạn chế xuất khẩu đất hiếm và nam châm, vốn là những thành phần thiết yếu trong nhiều bộ phận ô tô và xe điện.

Về phần mình, Bắc Kinh đã mở cuộc điều tra chống bán phá giá đối với châu Âu, nhắm vào các mặt hàng chủ lực như sữa, rượu mạnh và thịt heo. Ông Wang Yi-wei, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu EU tại ĐH Nhân dân Trung Quốc, nhận định Bắc Kinh còn nhiều điều không hài lòng với châu Âu ngay cả khi đang cố gắng thiết lập lại quan hệ song phương.

Trong số này là cách tiếp cận thiếu nhất quán của EU trong mối quan hệ giữa họ với Trung Quốc và Mỹ. Theo đài Al Jazeera, dù kỳ vọng về kết quả đột phá tại hội nghị là khá thấp, giới quan sát vẫn hy vọng hội nghị ít nhất sẽ mở ra các kênh đối thoại giữa quan chức hai bên.

Xuân Mai