Chạy vịt mùa gió bấc

Cơ cực trên đồng

Sáng sớm, gió trên đồng lùa qua ràn rạt những mái nhà đơn sơ, người dân ngồi co cụm trước hiên, huyên thuyên chuyện ngày mùa. Chạy qua mấy con kênh, nhiều người dân đang hì hục chống chiếc xuồng cui lùa vịt sang cánh đồng lúa mùa gặt. Càng đi vào sâu trong vùng tứ giác Long Xuyên mới thấy hết đời sống người dân nơi đây. Cánh đồng bao la, những mái nhà lưa thưa, một bên là nước trắng đồng, một bên là trà lúa thu đông đang thu hoạch. Người chăn vịt lội bì bõm trên đồng dõi theo đàn vịt đang rỉa từng hạt lúa rơi vãi.

Đàn vịt trên tuyến đê trong cánh đồng tứ giác Long Xuyên. Ảnh: THÀNH CHINH

Suốt 2 tháng liền, ông Võ Văn Thanh, 54 tuổi, ngụ xã Vĩnh Gia dựng “túp lều lý tưởng” trên tuyến đê, ăn ngủ cùng đàn vịt như lãng tử du ca khắp phương trời. Đến nay, ông Thanh đã gắn bó với cái nghề cơ cực này hơn 30 năm. Hiện, ông nuôi được 4.000 con vịt đẻ, thu hoạch hàng ngàn trứng, bỏ túi tiền triệu mỗi ngày. Những chuỗi ngày gắn bó với đàn vịt, ông Thanh rong ruổi khắp nơi. Mỗi khi nghe bạn bè trong nghề nuôi vịt cho hay nơi nào có đồng lúa đang gặt thì ông chở đàn vịt bằng xe tải đến tận nơi. Ông Thanh cho biết, để đàn vịt có địa bàn ăn lúa thì phải thuê lại mảnh ruộng vừa thu hoạch của nông dân, mỗi công 60.000 đồng. “Vụ nào tôi cũng thuê 200 công lúa gặt xong để cho vịt ăn lúa, ốc, sâu, bọ. Nhờ vậy vịt đẻ sai, gia đình tôi có thu nhập khá”, ông Thanh tâm sự.

Chiếc xe tải vừa chở vịt đi qua tuyến đê, bụi bay mịt mù kín lối đi, chúng tôi đi sâu trong cánh đồng phèn gặp ông Nguyễn Văn Na (Tư Na), 62 tuổi, ngụ xã Châu Phong đang ngồi khúm rúm trong trại vịt. Từng tuổi này mà ông vẫn còn say mê với cái nghề nuôi vịt chạy đồng. Nghe tiếng vịt chạy rộ mé nước như vỡ đàn, Tư Na ngó ra cánh đồng trông đàn vịt đẻ hơn 3.000 con của mình.

Thấy chúng tôi hỏi han chuyện nghề nuôi vịt, ông Tư say sưa nói, nghề nuôi vịt tuy cực nhưng vui, nhất là mỗi buổi sớm thấy vịt “rớt hột” khắp trại. Lúc trứng vịt tăng giá, sau mỗi đêm ông kiếm lời 5 - 6 triệu đồng. Nhờ vậy, ông Tư gắn bó với nghề nuôi vịt chạy đồng hàng chục năm qua. “Cưng đàn vịt vì chúng hái ra tiền. Thấy vịt bệnh là phải mua thuốc tiêm liền. Ngoài cho ăn lúa rơi vãi trên đồng, tôi còn mua thức ăn bổ sung để đẻ trứng to. Mỗi lần cất tiếng gọi là cả đàn ùa về quấn quýt bên chân. Nuôi vịt lâu năm, tôi mến tay, mến chân, không muốn bỏ nghề”, ông Tư Na trần tình.

Ước mơ đổi đời

Nhớ về cái thời hoàng kim của nghề nuôi vịt chạy đồng, ông Phan Văn Buôn 65 tuổi, ngụ xã Phú Lâm nói rằng, 20 năm trước ông nuôi 6.000 con vịt đẻ và bầy trâu 10 con. Ngày mùa đến, ông lùa vịt phơi trắng trên các cánh đồng, không phải thuê như hiện nay. Khi đồng nhà dứt vụ thu hoạch, ông Buôn chở vịt bằng vỏ lãi sang cánh đồng biên giới giáp với nước bạn Campuchia suốt mấy tháng ròng. “Cực lắm chú em ơi! Nuôi vịt riết quen mùi. Nhắc đến nhớ cái nghề nuôi vịt chạy đồng. Mỗi đêm tôi thu trên 3.000 trứng vịt, nhiều hôm trúng mánh kiếm tiền triệu rất dễ. Nhiều lúc giá trứng vịt cao, tôi cầm trong tay 100 triệu đồng là chuyện bình thường”, ông Buôn nhớ lại.

Người dân lùa vịt chạy sang các cánh đồng lúa vừa thu hoạch. Ảnh: THÀNH CHINH

Theo ông, nghề nuôi vịt cũng lắm gian truân. Muốn vịt đẻ sai thì người nuôi phải nắm vững kỹ thuật thay lông cho vịt 3 đợt/năm, mỗi đợt 20 ngày. Như vậy, mỗi năm vịt đẻ trứng khoảng 10 tháng, người nuôi có thu nhập khá. Sau 3 năm, chủ nuôi sẽ xuất bán cả đàn vịt cho lái làm thịt, bởi giai đoạn này vịt đã già, không đẻ trứng nhiều. Sau đó, người ta mua vịt con về nuôi khoảng 6 tháng là cho thu hoạch trứng. Nuôi vịt chạy đồng mê nhất là thời điểm trứng lên giá. Nếu năm nào trứng vịt tuột giá thì người nuôi buồn méo mặt.

Ngày trước nhắc đến ông Buôn thì trong xóm ai cũng biết tiếng là tay nuôi vịt chạy đồng cự phách. Thời trai trẻ, ông Buôn rày đây, mai đó lấy bờ đê làm chỗ nương náu, đêm về nhìn trăng sao, nghe tiếng ếch nhái kêu ộp ộp mà nhớ nhà quay quắt. Năm tháng trôi qua, ông mải miết đi theo đàn vịt, lang bạt khắp nơi. Khi thì lên biên giới, hết mùa gặt con nước chuẩn bị lên đồng thì ông chở vịt về Bạc Liêu, Cà Mau cho ăn lúa chét. Cứ như vậy, ngày tháng trôi nhanh, nay cao tuổi, ông Buôn bỏ nghề nuôi vịt chạy đồng trong sự tiếc nuối. “Già rồi không đeo bám mãi cái nghề này được chú em ơi! Con cái có nghề nghiệp ổn định làm ở TP. Hồ Chí Minh, tôi bỏ cái nghề này cho tới nay”, ông nói với giọng buồn buồn.

Nghề nuôi vịt chạy đồng mấy ai giàu có. Theo dòng thời gian, họ cứ lặng lẽ đi qua khắp các cánh đồng để mong cuộc sống ổn định, con cái được đổi đời.

THÀNH CHINH