Điện Kính Thiên là tòa điện thiết triều, nằm chính giữa trung tâm Cấm thành của Kinh đô Thăng Long thời Lê sơ. Đây là nơi diễn ra các nghi thức quan trọng nhất của quốc gia như: Lễ Đăng cơ (Hoàng đế lên ngôi), lễ Đại triều và lễ đón tiếp sứ thần các nước của triều đình.
Tòa điện này được vua Lê Thái Tổ xây dựng năm 1428 và được sửa chữa, xây dựng lại vào các năm 1465, 1467. Triều Mạc (1527-1593) và Triều Lê Trung Hưng (1593-1789), điện Kính Thiên được tiếp tục sử dụng làm nơi thiết triều...
Từ năm 2011 đến nay đã có hàng chục cuộc khai quật khảo cổ diễn ra tại xung quanh điện Kính Thiên. Kết quả khai quật và nghiên cứu khảo cổ học có nhiều phát hiện mới và giá trị, cung cấp thêm nhiều tư liệu khoa học tin cậy cho việc nghiên cứu phục dựng hình thái kiến trúc cung điện thời Lê sơ, đặc biệt là tòa chính điện Kính Thiên trong Cấm thành Thăng Long.
Tư liệu tin cậy và xác thực của khảo cổ học chứng minh chắc chắn rằng kiến trúc điện Kính Thiên thuộc loại kiến trúc đấu củng. Đây là chìa khóa quan trọng cho hành trình nghiên cứu giải mã bí ẩn về hình thái kiến trúc điện Kính Thiên.
Qua mô hình thu nhỏ của điện Kính Thiên, chúng ta thấy được hệ thống mái của điện được thiết kế tỉ mỉ, mang đậm nét đặc trưng của kiến trúc người Việt xưa.
Nghiên cứu so sánh cấu kiện gỗ và các loại ngói lợp mái cho thấy, kiến trúc điện Kính Thiên được thiết kế xây dựng rất công phu, trang trí cầu kỳ và tráng lệ theo nghi thức cung đình với nhiều màu sắc lộng lẫy, mang vẻ đẹp quyền uy và thịnh vượng của vương triều, mang nét tương đồng với các cung điện nổi tiếng nhất ở Đông Á cùng thời.
Kết quả nghiên cứu này đóng góp quan trọng và thiết thực trong việc quảng bá hình ảnh di sản Hoàng thành Thăng Long, giúp hình dung rõ ràng hơn, cảm nhận sâu hơn về vẻ đẹp độc đáo, tráng lệ và kỳ bí của kiến trúc điện Kinh Thiên thời Lê sơ trong Hoàng cung Thăng Long xưa.
Đồng thời, kết quả nghiên cứu cũng mang lại niềm tự hào về tài năng và trí tuệ sáng tạo của cha ông, góp phần làm sáng rõ và sâu sắc hơn giá trị nổi bật toàn cầu của Khu di sản Hoàng thành Thăng Long.
Không gian trưng bày mô hình thu nhỏ điện Kính Thiên và các cổ vật còn xót lại của điện mà các nhà khảo cổ tìm thấy. Các bạn trẻ thích thú trải nghiệm không gian trưng bày điện Kính Thiên cùng các cổ vật.
Khu trưng bày cấu kiện gỗ kiến trúc.
Những cổ vật như mái điện được các nhà khảo cổ tìm thấy và trưng bày tại Bảo tàng Hà Nội.
Sự kiện trưng bày lần này nhằm công bố kết quả nghiên cứu phục dựng hình thái kiến trúc điện Kính Thiên; quảng bá những thành tựu nghiên cứu khoa học xã hội và đóng góp xã hội của Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam trong nghiên cứu khoa học khu di tích Hoàng thành Thăng Long sau hơn 20 năm, góp phần quảng bá sâu rộng hơn giá trị nổi bật toàn cầu của Khu di sản Hoàng thành Thăng Long.
Khu trưng bày ngói lợp mái điện Kính Thiên.
Du khách chiêm ngưỡng những cổ vật còn xót lại của điện Kính Thiên tại Bảo tàng Hà Nội.
Tin và ảnh: Trung Nguyễn