Chiêm ngưỡng những cây di sản

Gốc cây đa sộp lớn, nhiều người ôm không xuể

Cây dầu rái tại đình Phú Nhuận sinh trưởng rất tốt

Được “mục sở thị”, chúng tôi ngỡ ngàng và bị choáng ngợp, cuốn hút bởi hình dáng đồ sộ của cây đa sộp cổ thụ. Cây cao 22m, chu vi thân cây tại độ cao cách mặt đất 1,3m là 7m; đường kính 2,25m. Tán cây xum xuê vươn rộng 30 - 40m, gốc cây 7 - 8 sải tay ôm không xuể. Các cành, nhánh của cây đan xen, móc nối, quấn lấy nhau, giống như một “bức phù điêu” được tạo nên từ thiên nhiên huyền bí, thể hiện sự trường tồn theo thời gian. Cây đa sộp hiển hiện như chứng tích sinh động về sự giao hòa giữa con người với thiên nhiên và là điểm tựa văn hóa tâm linh của xóm làng nơi đây. Tháng 5/2024, cây đa sộp một thân tại cầu Trà Sa (ấp Đông Bình Nhất, xã Vĩnh Thành, huyện Châu Thành) được công nhận là Cây di sản Việt Nam.

Dưới tán cây cổ thụ xanh mát, chúng tôi được nghe những câu chuyện thú vị từ các bậc lão thành về sự kiện lịch sử, những kỷ niệm của người dân nơi đây có sự gắn bó với cây đa sộp cổ thụ. Họ luôn tự hào rằng, dưới gốc cây đa sộp không chỉ là nơi tụ họp, vui chơi của người dân trong làng, mà còn gắn với nhiều dấu ấn lịch sử. “Cây đa sộp gắn liền với người dân, từ thế hệ này đến thế hệ khác. Chúng tôi từ già đến trẻ ai cũng gọi cây đa sộp bằng “ông”, với một sự kính trọng tuyệt đối. Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, đạn bom, nhưng “ông sộp” vẫn đứng vững và trở thành chứng nhân lịch sử. Không chỉ trong kháng chiến mà thời bình, “ông sộp” vẫn luôn che chở, bảo vệ cho người dân bình yên sau giông bão” - bà Nguyễn Thị Ngọc Dung (người dân có nhà cạnh cây đa sộp) chia sẻ.

Ngoài cây đa sộp cổ thụ ở ấp Đông Bình Nhất, xã Vĩnh Thành còn sở hữu 1 Cây di sản Việt Nam khác. Đó là cây dầu rái ở đình Phú Nhuận (ấp Bình Phú 1) - đây là ngôi đình được UBND tỉnh An Giang xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh năm 2004. Dù trải qua bao lần trùng tu, sửa chữa, song vẫn còn nguyên giá trị của một ngôi đình cổ kính uy nghiêm, công trình kiến trúc tiêu biểu thời phong kiến nhà Nguyễn, ghi đậm dấu ấn thời kỳ mở đất, khai hoang là một trong những di tích lịch sử văn hóa có giá trị về kiến trúc nghệ thuật, gắn liền với đời sống tinh thần của bao thế hệ người dân sinh ra và lớn lên tại đây.

Cây dầu rái ở đình Phú Nhuận không chỉ gắn bó với đời sống của người dân, mà còn có điều gì đó kỳ lạ và khó lý giải, dù địa phương hứng chịu nhiều trận “mưa bom, bão đạn” trong chiến tranh nhưng cây dầu rái vẫn vẹn nguyên, xanh tốt. Nằm trước cổng đình Phú Nhuận, cây dầu rái sừng sững khoe bóng trước sự chiêm ngưỡng của người dân và du khách ghé thăm khu di tích này. Cây dầu rái tại đình Phú Nhuận khoảng 150 tuổi, cao 40m, chu vi thân cây cách mặt đất 1,3m là 4,5m, đường kính 2,25m.

Ông Nguyễn Văn Lưỡng (Trưởng ban Quý tế Đình thần Phú Nhuận) cho biết: “Cây dầu rái là nhân chứng lịch sử của làng xã xưa. Cây sống lâu, có ý nghĩa phong thủy, tượng trưng cho sự trường tồn, mang lại nhiều điều bình an, trường thọ, luôn đem lại may mắn cho mọi người, trở thành biểu tượng, “báu vật” vô cùng quý giá đối với người dân qua nhiều thế hệ. “Cây dầu rái cổ thụ tại đình Phú Nhuận có giá trị lớn về mặt văn hóa, lịch sử, khoa học, luôn gắn liền với các truyền thuyết tâm linh và sự phát triển của địa phương qua các thời kỳ. Do đó, việc cây dầu rái được công nhận là Cây di sản Việt Nam là niềm vui và tự hào đối với cán bộ, Nhân dân địa phương” - ông Nguyễn Văn Lưỡng chia sẻ.

Tại chùa Nam An (ấp An Phú, xã An Hòa, huyện Châu Thành), ngôi chùa cổ được xây dựng từ thế kỷ XIX, theo kiến trúc truyền thống của đạo Phật. Chùa nằm trong một không gian yên bình và xanh mát, mang đến cho người dân cảm giác thanh tịnh và thiêng liêng. Trong khuôn viên chùa trồng nhiều cây xanh tỏa bóng mát rượi, như: Dầu rái, sao… Trong đó có cây dầu rái hơn 100 tuổi, gây chú ý nhất bởi kích thước cao lớn vượt trội. Theo các vị cao niên địa phương, cây dầu rái ở chùa Nam An có hơn 100 năm tuổi, trồng cùng thời gian hoàn thành công trình chùa Nam An.

Do nằm trong khuôn viên chùa, cây dầu rái được chăm sóc tốt và không bị tác động nên phát triển tốt cho đến nay. Cây dầu rái cao 40m, chu vi 3,3m, đường kính 1,65m. Cây không có nhiều nhánh, chỉ một thân chạy thẳng lên bầu trời và có hơn chục “cánh tay” to khỏe vươn ra xa hơn 10m. Tháng 5/2024, cây dầu rái tại khuôn viên chùa Nam An được công nhận là Cây di sản Việt Nam. Việc bảo tồn cây dầu rái đã được chùa tiến hành, lót gạch bao quanh, để nơi này ngoài việc là nơi để tổ chức các sự kiện, còn là điểm tham quan cho du khách gần xa.

TRUNG HIẾU