Chiều 2-11, khám phá 'Huyền thoại gò Rồng ấp' trên VTV1

Một cảnh trong vở cải lương "Huyền thoại gò Rồng ấp"

Chiều 2-11, khán giả cả nước có dịp thưởng thức vở cải lương "Huyền thoại Gò Rồng Ấp" – tác phẩm sân khấu giàu giá trị tư tưởng và nghệ thuật, được VTV1 – Đài Truyền hình Việt Nam phát sóng trong khung giờ 14 giờ 10 phút.

Vở diễn do PGS.TS, Nhà văn Nguyễn Thế Kỷ viết kịch bản và TS, NSND Triệu Trung Kiên dàn dựng, do Đoàn nghệ thuật cải lương - Nhà hát Sân khấu Truyền thống quốc gia Việt Nam biểu diễn.

Huyền tích khởi nguồn cho một triều đại

Tác phẩm mở ra không gian huyền ảo của vùng đất cổ – nơi ẩn chứa bí ẩn về sự ra đời của Lý Công Uẩn, vị vua khai sáng triều Lý, người quyết đoán dời đô từ Hoa Lư ra Đại La – Thăng Long, mở đầu thời kỳ phát triển rực rỡ trong lịch sử dân tộc.

"Huyền thoại Gò Rồng Ấp" bắt đầu bằng hình ảnh đôi rồng uốn lượn vờn múa trên chiếc gò linh thiêng, ngôi chùa Tiêu tỏa sáng trong tiếng mõ kinh của sư Vạn Hạnh.

Trong không khí lễ hội phồn thực của nền văn minh lúa nước, Phạm Thị Ngà – cô gái quét lá chùa – bất ngờ mang thai sau đêm hội. Lời sấm truyền về "đứa trẻ sinh ra nơi Gò Rồng Ấp mang mệnh đế vương" khiến bao âm mưu, toan tính và đố kỵ trỗi dậy.

NSƯT Quang Khải (người thứ hai từ trái sang) diễn xuất thần trong vở "Huyền thoại gò Rồng ấp"

Nhà sư Vạn Hạnh nhận thấy thiên mệnh đã chọn mình bảo vệ sinh linh đặc biệt ấy – người sau này trở thành vị vua anh minh dựng nên triều đại Lý. Từ đó, mạch truyện được dẫn dắt qua những xung đột giữa thiện – ác, chính – tà, phàm – thánh, đan xen yếu tố huyền thoại và triết lý Phật giáo, tạo nên chiều sâu tâm linh cho tác phẩm.

Sự thăng hoa của ngôn ngữ sân khấu cải lương

Với bàn tay dàn dựng của đạo diễn NSND Triệu Trung Kiên, vở diễn là sự kết hợp tinh tế giữa nghệ thuật truyền thống và tư duy sân khấu hiện đại. Không gian sân khấu được xử lý bằng thủ pháp ước lệ – tượng trưng giàu tính thẩm mỹ, các mảng miếng sân khấu và vũ đạo mang tính biểu tượng cao.

Âm nhạc, ánh sáng và mỹ thuật được đầu tư kỹ lưỡng, mang lại hiệu quả cảm xúc mạnh. Những cảnh lễ hội phồn thực, những điệu múa linh thiêng, những lớp diễn hài hước của tuyến nhân vật phụ đã tạo nên nhịp điệu sinh động, giúp khán giả vừa xúc động, vừa thích thú.

Một cảnh trong vở "Huyền thoại gò Rồng ấp"

Soạn giả Hoàng Song Việt – người chuyển thể kịch bản sang cải lương đã thể hiện sự tinh tế khi viết lời ca đẹp, chan chứa cảm xúc, phù hợp với từng nhân vật và giọng ca của nghệ sĩ miền Bắc. Nhờ vậy, chất thơ và nhạc tính của cải lương được phát huy, làm nổi bật chiều sâu văn hóa và bản sắc dân tộc.

Tại Liên hoan Cải lương Toàn quốc 2025 ở Long An, vở diễn đã gặt hái thành công lớn: NS Minh Nguyệt đoạt HCV với vai Phạm Thị Ngà – người mẹ thánh thiện mang mệnh sinh đế vương. NS Quang Khải nhận HCV với vai Thiền sư Vạn Hạnh – hình tượng nhà sư trí tuệ, nhân từ. Các nghệ sĩ Xuân Thông, Dương Hằng, Ngọc Linh đoạt HCB nhờ những vai diễn phụ sinh động, giàu sức biểu cảm.

Đây là minh chứng cho sự trưởng thành của đội ngũ nghệ sĩ Nhà hát Sân khấu Truyền thống quốc gia, những người đang bền bỉ đưa cải lương Bắc hòa nhịp cùng hơi thở đương đại.

Tư duy sáng tạo và thông điệp văn hóa

PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ – tác giả kịch bản – chia sẻ: "Tôi rất hài lòng khi tác phẩm được dàn dựng ở cả hai thể loại: kịch nói và cải lương. Mỗi loại hình đều chuyển tải được tư tưởng, triết lý nhân văn và yếu tố văn hóa – tín ngưỡng của dân tộc, đồng thời có sức hấp dẫn riêng trong ngôn ngữ nghệ thuật".

Các nghệ sĩ tham gia vở "Huyền thoại gò Rồng ấp"

Đạo diễn NSND Triệu Trung Kiên lại khẳng định: "Chúng tôi muốn khơi gợi ở người xem niềm tự hào về cội nguồn dân tộc, về sự ra đời của một triều đại vàng son. Đó cũng là cách sân khấu hôm nay góp phần gìn giữ bản sắc và lan tỏa tinh thần Việt".

Sắc màu lịch sử và món ăn tinh thần cho khán giả

"Huyền thoại Gò Rồng Ấp" là minh chứng cho hướng đi mới của sân khấu cải lương Việt Nam: vừa tôn vinh giá trị truyền thống, vừa làm mới hình thức thể hiện để gần gũi hơn với công chúng đương đại.

Việc Đài Truyền hình Việt Nam phát sóng vở diễn trên kênh VTV1 đã góp phần quảng bá nghệ thuật cải lương tới đông đảo khán giả cả nước, khẳng định vị thế của Đoàn Nghệ thuật cải lương - Nhà hát Sân khấu Truyền thống quốc gia Việt Nam như một trung tâm sáng tạo, gìn giữ và phát triển giá trị nghệ thuật dân tộc trong thời kỳ hội nhập.

"Huyền thoại Gò Rồng Ấp" – vở cải lương lịch sử, huyền thoại và đầy tính nhân văn – một lần nữa chứng minh: sân khấu truyền thống Việt Nam vẫn đang tỏa sáng bằng trí tuệ, niềm đam mê và bản lĩnh sáng tạo của người nghệ sĩ hôm nay" – soạn giả Hoàng Song Việt nói.

Thanh Hiệp (ảnh Nhà hát SKTTQG)