Chính sách thuế tiêu thụ đối với ô-tô cần hài hòa nhiều mục tiêu

Một dây chuyền sản xuất, lắp ráp ô-tô điện. (Ảnh: MINH TRANG)

Phát biểu khai mạc hội thảo, bà Nguyễn Minh Thảo, Trưởng Ban Môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh (CIEM) cho biết, Bộ Tài chính đang chủ trì xây dựng dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt với nhiều nội dung sửa đổi liên quan đến mặt hàng ô-tô, có tác động lớn đến các doanh nghiệp trong chuỗi sản xuất, kinh doanh và cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho ngành công nghiệp quan trọng này.

Hội thảo là diễn đàn để các bên liên quan thảo luận, nhận diện thực trạng, đề xuất mức thuế suất đối với ô-tô tiết kiệm nhiên liệu và thân thiện với môi trường, cụ thể là xe ô-tô chạy bằng xăng kết hợp năng lượng điện (xe hybrid), xe ô-tô pick-up chở hàng cabin kép, đồng thời, đề xuất lộ trình áp dụng phù hợp, khả thi với bối cảnh phát triển, thực trạng sản xuất và nhu cầu tiêu dùng.

Theo Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam Nguyễn Thị Cúc, chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô-tô cần bảo đảm hài hòa các yếu tố thu ngân sách nhà nước, môi trường, ổn định sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, công ăn việc làm cho người lao động, định hướng tiêu dùng…

Vì vậy, khi đưa ra phương án tính thuế mới đối với mặt hàng ô-tô, Ban soạn thảo cần tính toán phương án phù hợp để bảo đảm các yếu tố nêu trên, đồng thời khuyến khích người tiêu dùng chuyển sang dòng xe điện thân thiện với môi trường.

Thông tin tại hội thảo cho thấy, ngành công nghiệp ô-tô tại Việt Nam đang ở trong giai đoạn chuyển giao quan trọng. Trên toàn thế giới, xu hướng điện khí hóa ngành ô-tô đang ngày càng rõ rệt và Việt Nam không nằm ngoài xu thế này.

Mặc dù tiềm năng tăng trưởng cho các dòng xe thân thiện với môi trường tại Việt Nam được củng cố bởi cam kết trong các thỏa thuận quốc tế về bảo vệ môi trường và phòng chống biến đổi khí hậu, song quá trình chuyển giao trong ngành ô-tô vẫn đang gặp nhiều khó khăn, bao gồm sự suy giảm kinh tế sau đại dịch Covid-19, các căng thẳng địa chính trị, sự phát triển thiếu đồng bộ của cơ sở hạ tầng cũng như nguồn phát tải điện và sự cạnh tranh tiềm tàng từ các nhà sản xuất xe điện giá rẻ nước ngoài.

Trong bối cảnh đó, những động thái điều chỉnh chính sách thuế, phí đều có ý nghĩa rất quan trọng, tác động trực tiếp tới doanh nghiệp, người dân và sự ổn định của kinh tế-xã hội, hướng tới sự phát triển bền vững.

Công ty TNHH Thuế và Tư vấn KPMG đã phối hợp Hiệp hội các Nhà sản xuất ô-tô Việt Nam (VAMA) thực hiện Báo cáo nghiên cứu đánh giá tác động của các đề xuất thay đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ngành công nghiệp ô-tô, các mục tiêu của Chính phủ và người tiêu dùng tại Việt Nam.

Từ kết quả nghiên cứu, VAMA và KPMG kiến nghị giữ nguyên mức thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe pick-up chở hàng cabin kép và ưu đãi giảm thuế với xe thân thiện môi trường như xe xăng lai điện sạc ngoài (PHEV), xe lai điện HEV.

Cụ thể: Các doanh nghiệp kiến nghị ưu đãi cho xe điện Hybrid tự sạc (HEV) áp dụng 70% mức thuế suất áp dụng cho xe chạy bằng xăng, dầu cùng loại (hiện nay là 100%) và xe điện Hybrid sạc điện riêng (PHEV) áp dụng 50% mức thuế suất áp dụng cho xe chạy bằng xăng, dầu cùng loại (hiện tại là 70%).

Doanh nghiệp cũng kiến nghị giữ nguyên mức thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt như hiện nay đối với dòng xe pick-up chở hàng cabin kép (các mức thuế suất 15%, 20% và 25% tùy dung tích xi lanh).

Việc áp dụng các mức thuế suất như đề xuất của doanh nghiệp sẽ làm giảm thu ngân sách nhà nước trong ngắn hạn nhưng phù hợp với xu hướng chuyển đổi năng lượng xanh như cam kết của Việt Nam tại các hội nghị COP26, COP28 và phù hợp với định hướng phát triển ngành ô-tô với lộ trình chuyển đổi từ xe động cơ đốt trong sang xe điện, đồng thời mang lại nhiều lợi ích về kinh tế, môi trường và xã hội.