Chủ động các kịch bản điều hành giá năm 2025

Kết quả năm 2024 là cơ sở để lạm phát trong năm 2025 sẽ tiếp tục được kiểm soát ở mức dưới 4%. Đồ họa: Phương Anh

Năm thứ 10 kiểm soát lạm phát dưới 4%

Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê công bố mới đây, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân quý IV/2024 tăng 2,87% so với cùng kỳ năm trước. CPI bình quân năm 2024 tăng 3,63% so với năm 2023, đạt mục tiêu Quốc hội đề ra.

Lạm phát cơ bản tháng 12/2024 tăng 0,25% so với tháng trước, tăng 2,85% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân năm 2024, lạm phát cơ bản tăng 2,71% so với năm 2023, thấp hơn mức tăng CPI bình quân chung (3,63%), chủ yếu do giá lương thực, thực phẩm, điện sinh hoạt, dịch vụ giáo dục, dịch vụ y tế là yếu tố tác động làm tăng CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính lạm phát cơ bản.

Như vậy, đến năm 2024 là 10 năm liên tiếp lạm phát được kiểm soát dưới mức 4%, thấp hơn mục tiêu đề ra. Đây là mức lạm phát phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội ở trong nước, hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, là điểm sáng trong kết quả phát triển kinh tế của Việt Nam năm 2024.

Thành công trong điều hành có nhiều nguyên nhân, trong đó, theo TS. Lê Quốc Phương, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin công nghiệp và thương mại (Bộ Công thương), có nguyên nhân là do giá thế giới tăng thấp, lạm phát thế giới hạ, giảm áp lực lạm phát từ bên ngoài. Mặc dù tăng trưởng GDP cao song cầu nội địa vẫn thấp (thấp nhất từ năm 2022) do người dân thắt chặt chi tiêu.

Thận trọng điều chỉnh giá dịch vụ công

Năm 2025 đặt mục tiêu kiểm soát lạm phát khoảng 4,5%. Theo dự đoán của giới chuyên gia, có nhiều ẩn số cho lạm phát năm nay. Nhiều dự đoán được đưa ra tại hội thảo dự báo về thị trường giá cả năm 2025 được tổ chức mới đây. Có ý kiến cho rằng, lạm phát năm 2025 sẽ được kiểm soát ở mức hợp lý, dao động từ 3,3% đến 4,5%. Ở mức thấp hơn, có chuyên gia dự báo lạm phát sẽ dao động từ 2,7 - 3%.

TS. Nguyễn Ngọc Tuyến, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính cho rằng, việc sắp xếp lại bộ máy hành chính nhà nước sẽ làm tăng chi từ ngân sách nhà nước và tác động làm tăng giá tiêu dùng. Nhiều dự án mới về hạ tầng được phê duyệt và khởi công với một số tiền vốn đầu tư rất lớn cũng sẽ là nguyên nhân làm tăng giá. Cùng với đó, hệ thống giá dịch vụ từng bước được điều chỉnh theo thị trường sẽ tiếp tục là yếu tố tác động tới lạm phát. Vị chuyên gia này dự đoán, mức biến động tăng giá năm 2025 khoảng 4%.

Theo ông Phạm Văn Bình - Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), trong năm 2025 vẫn tiềm ẩn những yếu tố tác động làm tăng CPI và ảnh hưởng tới mục tiêu kiểm soát lạm phát Quốc hội và Chính phủ đề ra là 4,5%. Có nhiều yếu tố tác động tới lạm phát đến từ cả bên trong nội tại nền kinh tế cũng như từ yếu tố nhập khẩu lạm phát. Ở trong nước, việc điều chỉnh hàng hóa, dịch vụ công theo lộ trình sau nhiều năm lỡ hẹn là yếu tố quan trọng nhất cần phải tính đến, tránh tác động lên lạm phát.

Để hoàn thành mục tiêu kiểm soát lạm phát năm 2025, Bộ Tài chính sẽ chủ động phối hợp với các bộ, ngành để tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ - Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá và thực hiện theo thẩm quyền đồng bộ các giải pháp trong công tác quản lý giá.

Theo đó, các bộ, ngành, địa phương chủ động theo dõi sát diễn biến giá các hàng hóa chiến lược trên thị trường thế giới, diễn biến tình hình kinh tế thế giới và căng thẳng địa chính trị, kịp thời cảnh báo các nguy cơ tác động đến mặt bằng giá trong nước; chủ động thực hiện theo thẩm quyền hoặc đề xuất, tham mưu cấp có thẩm quyền các biện pháp, giải pháp, kịch bản ứng phó phù hợp, linh hoạt, kịp thời, phấn đấu kiểm soát lạm phát bình quân năm 2025 theo mục tiêu Quốc hội đề ra.

Cùng với việc dự báo, chủ động xây dựng các kịch bản, công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát giá cả thị trường là hết sức quan trọng. Các bộ, ngành, địa phương cần chú trọng bảo đảm cân đối cung cầu hàng hóa, chủ động công tác dự trữ các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu để đáp ứng đầy đủ nhu cầu tiêu dùng của nhân dân, nhất là trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025.

Cùng với đó, tiếp tục rà soát để thực hiện lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ công theo lộ trình; Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, công khai, minh bạch thông tin về giá và công tác điều hành giá của Chính phủ, Ban Chỉ đạo điều hành giá, các bộ, ngành, địa phương để kiểm soát lạm phát kỳ vọng...

ÔNG NGUYỄN MINH TIẾN - CỤC TRƯỞNG CỤC QUẢN LÝ GIÁ (BỘ TÀI CHÍNH): Làm tốt công tác dự báo để chủ động điều hành

Năm 2025, công tác điều quản lý, điều hành giá dự báo tiếp tục còn nhiều khó khăn. Để kiểm soát lạm phát theo mục tiêu, Cục Quản lý giá tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật. Cùng với đó, tiếp tục làm tốt vai trò cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo điều hành giá của Thủ tướng Chính phủ; theo dõi sát diễn biến giá cả thị trường các mặt hàng thiết yếu để kịp thời đề xuất các giải pháp, bảo đảm cân đối cung - cầu nhằm bình ổn giá cả thị trường, nhất là đối với các mặt hàng có nguồn cung bị thiếu hụt cục bộ do ảnh hưởng của thiên tai, dịch bệnh và các mặt hàng có nhu cầu cao dịp trước, trong và sau Tết.

Đồng thời, chủ động trong công tác dự báo, tính toán, xây dựng kịch bản điều hành giá các mặt hàng thiết yếu theo lộ trình thị trường nhằm bảo đảm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra.

PGS.TS. NGÔ TRÍ LONG - CHUYÊN GIA KINH TẾ: Quản lý chặt giá cả xăng dầu, điện nước

Theo Nghị quyết số 158/2024/QH15 của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, mục tiêu kiểm soát lạm phát được đặt ra với tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân khoảng 4,5%. Để đạt được mục tiêu này, cần điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm. Nâng cao chất lượng tín dụng, tập trung cho sản xuất, kinh doanh và các lĩnh vực ưu tiên.

Đặc biệt, quản lý giá cả các mặt hàng thiết yếu. Nhà nước kiểm soát giá các mặt hàng như xăng dầu, điện, thực phẩm, thuốc men để tránh tăng giá đột biến. Dự trữ quốc gia để can thiệp khi cần thiết. Kiểm soát giá các mặt hàng chiến lược giúp giảm áp lực lên CPI, nhưng cần cân đối để không làm giảm động lực đầu tư của doanh nghiệp. Ngoài ra, tiếp tục giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu trong năm 2025, đây là biện pháp nhằm giảm chi phí đầu vào cho sản xuất và ổn định giá cả hàng hóa, dịch vụ.

TS. LÊ QUỐC PHƯƠNG - NGUYÊN PHÓ GIÁM ĐỐC TRUNG TÂM THÔNG TIN CÔNG NGHIỆP VÀ THƯƠNG MẠI (BỘ CÔNG THƯƠNG): CPI bình quân 2025 sẽ tăng từ 4,2 - 4,5%

Dự báo CPI bình quân 2025 so với năm 2024 sẽ tăng từ 4,2 - 4,5%. Lý do chính là bởi lạm phát thấp 10 năm (2015 - 2024) tạo thuận lợi duy trì lạm phát thấp 2025; kinh tế vĩ mô tương đối ổn định, cung hàng hóa dồi dào… giúp kiềm chế tăng giá. Tuy nhiên, mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 được nâng từ 6,5 - 7,5% lên 8 - 10% sẽ tạo sức ép lên lạm phát; giá dịch vụ y tế, giáo dục tăng theo lộ trình, giá năng lượng (xăng dầu, điện, than) có thể tiếp tục tăng.

Ngoài ra, còn có một số yếu tố thuận, giảm áp lực lạm phát như: lạm phát ở các nền kinh tế lớn có xu hướng giảm; giá hàng hóa thế giới khó tăng đột biến trong năm nay. Tuy nhiên cũng có yếu tố tạo sức ép lên CPI như các điểm nóng địa chính trị trên thế giới có thể lan rộng đẩy giá dầu và nhiều hàng hóa khác tăng; chỉ số đồng USD tăng, gây áp lực lên tỷ giá USD/VND./.

Nam