Chùa Hiến - nơi linh thiêng huyền bí giữa lòng Phố Hiến
Giữa lòng thành phố Hưng Yên, chùa Hiến (Thiên Ứng Tự) lặng lẽ hiện diện như chứng nhân thời gian, dẫn lối về cội nguồn tâm linh, phản chiếu niềm tin bất diệt và vẻ đẹp cổ kính của một thời vang bóng.
Hồn lịch sử trong từng viên gạch cũ
Bước chân vào khuôn viên chùa, du khách như lạc vào một không gian trầm mặc, nơi từng viên gạch, từng tấm bia đá lại kể một câu chuyện. Từng bước đi qua tiền đường rộng mở, lối đi trải đá cũ kỹ và những dãy hành lang mộc mạc nhưng đầy trang nghiêm, người ta cảm nhận được hơi thở của thời gian trôi qua.
Nét trầm mặc của chùa Hiến - Hưng Yên
Theo Đại đức Thích Thanh Sơn - Trụ trì chùa Hiến, tỉnh Hưng Yên: “Ngôi chùa nằm trên địa bàn của làng Hoa Dương cổ nay thuộc đường phố Hiến, phường Hồng Châu, thành phố Hưng Yên. Ngôi chùa được xây dựng vào cuối thế kỷ 12 đầu thế kỷ 13. Tên chùa gắn liền với niên hiệu của vua Trần Thái Tông, đó là Thiên Ứng Tự thường gọi là chùa Hiến”.
Tòa thiêu hương – với kiến trúc vòm cuốn tinh tế, dường như được thổi vào đó linh hồn của cả một nền giao thoa văn hóa – lặng lẽ giữ bên trong mình câu chuyện của những đời người xưa, của thương cảng Phố Hiến huy hoàng. Hai tấm bia đá quý, dựng từ niên đại Vĩnh Tộ thứ 7 (1625) và Vĩnh Thịnh thứ 5 (1709), không chỉ là những bức chân dung lịch sử mà còn là lời ngân nga của thời gian, mở ra những ẩn ý về sự phồn vinh đã qua, về những ước mơ thăng hoa của dân tộc.
Không gian thờ tự tôn nghiêm bên trong chùa Hiến.
Theo chị Trần Thị Phương Hoa - Ban Quản lý Khu di tích Quốc gia đặc biệt Phố Hiến: “Kiến trúc tại đây được bài trí hệ thống tượng vô cùng đặc sắc cũng giống như rất nhiều ngôi chùa Việt khác thôi nhưng đặc biệt tại gian trung tâm của chùa Tam Bảo có đặt tượng Quan Âm Nam Hải, bà là người phù hộ cho người dân đi biển với ước muốn thuận lợi làm ăn, buôn bán thuận buồm xuôi gió”.
Trong không gian ấy, cây nhãn tổ hơn 300 tuổi “nở rộ” như một người bạn tâm giao, mang hương vị ngọt ngào của tự nhiên mà vẫn giữ đượm dấu ấn của bao mùa mưa nắng. Nhà bác học Lê Quý Đôn từng ca ngợi: “Mỗi lần bỏ nhãn vào miệng, lưỡi như nảy ra vị nước thánh trời ban” – lời ca vang vọng không chỉ trong tâm trí người xưa mà còn khơi dậy niềm tự hào mãnh liệt của người dân vùng đất này.
Cây nhãn tổ hàng trăm năm tuổi trong khuôn viên chùa Hiến.
Ngọn đèn tâm linh giao thoa truyền thống
Chùa Hiến không chỉ là công trình kiến trúc, mà còn là nơi giao thoa của những giá trị tâm linh thiêng liêng. Vào mỗi dịp lễ, khi tiếng chuông vang vọng khắp không gian, người dân và du khách từ khắp nơi lại đến đây, để tìm về sự bình an trong tâm hồn, để chiêm nghiệm những giá trị được truyền lại qua bao thế hệ. Không gian của chùa, với ánh sáng hiu quạnh từ những ngọn đèn dầu, mùi hương trầm ấm của nhang thơm và tiếng khúc ca niệm Phật Di Đà, như mời gọi con người dừng lại giữa bộn bề cuộc sống, để nhớ rằng, yêu cuộc sống không chỉ là chạm tới những thành tựu vật chất, mà còn là sự an yên tĩnh tại của tâm hồn.
Trong khuôn viên chùa Hiến còn có hai tấm bia đá cổ vô cùng quý giá.
Lễ hội đình – chùa Hiến được tổ chức trang nghiêm vào ngày 10 tháng 3 âm lịch, không chỉ là dịp tổ chức lễ bái, mà còn là dịp để người dân hòa mình vào dòng chảy tâm linh, gợi nhắc về cội nguồn, về những lời dạy của tổ tiên. Đó là lúc thời gian như ngừng trôi, khi mọi bộn bề, mọi lo toan của cuộc sống hiện đại dường như tan biến, chỉ còn lại niềm tin, lòng thành kính và sự kết nối bền vững với văn hóa dân tộc.
Hành trình khám phá di sản cổ kính
Chùa Hiến, với vẻ đẹp huyền bí, trầm mặc và giá trị văn hóa sâu sắc, chính là nguồn cảm hứng bất tận cho những ai yêu mến lịch sử và văn hóa của dân tộc. Ở nơi đây, mỗi viên gạch, mỗi bức tượng, mỗi tấm bia đều như những mảnh ghép của câu chuyện dài về thương cảng Phố Hiến, về những con người đã sống, làm việc và cống hiến cho nền văn hóa giao thoa, lòng nhân ái và niềm tin bất diệt.
Những bức tượng được tạo tác tinh tế trong khuôn viên chùa Hiến.
Giữa lòng đất Hưng Yên, chùa Hiến mời gọi chúng ta bước vào hành trình khám phá – không chỉ để ngắm nhìn một di tích cổ, mà còn để cảm nhận được bầu không khí trầm lặng của quá khứ, để hiểu rõ hơn giá trị của lòng sùng bái, của truyền thống và của tình yêu quê hương.
Trong thời đại số, khi mọi thứ thay đổi nhanh chóng, những giá trị tinh thần lại càng cần được gìn giữ và trân trọng. Và chùa Hiến, như một chứng nhân trung thành của lịch sử, sẽ mãi là nguồn động lực, là ngọn lửa thắp sáng niềm tự hào dân tộc và lời mời gọi của quá khứ cho những thế hệ tương lai.
