Chuyển đổi kép: Số hóa chuỗi cung ứng - Xanh hóa tăng trưởng

Ngày 3/12/2025, tại Hà Nội, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công thương) tổ chức Diễn đàn Chuyển đổi số ngành Công thương năm 2025 với chủ đề “Chuyển đổi kép: Số hóa chuỗi cung ứng - Xanh hóa tăng trưởng”.

Kinh tế số Việt Nam năm 2025 dự kiến đạt 39 tỷ USD

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh, bối cảnh kinh tế thế giới duy trì tăng trưởng, với động lực đến từ dịch vụ, tiêu dùng số và đổi mới sáng tạo. Đối với Việt Nam, kinh tế số đang tiếp tục cải thiện rõ rệt và trở thành trụ cột mới giúp nâng cao năng suất, mở rộng thị trường và gia tăng khả năng chống chịu của nền kinh tế. Thương mại điện tử bán lẻ được dự báo vượt mốc 25 tỷ USD và tiếp tục là trụ cột chính của nền kinh tế Internet.

Thứ trưởng chỉ rõ, Chính phủ xác định năm 2025 là năm tăng tốc triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW về chuyển đổi số, với quan điểm nhất quán: chuyển đổi số là động lực quan trọng để phát triển lực lượng sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Ngành Công thương đã đẩy mạnh chuyển đổi số trên cả 3trụ cột: Chính phủ số; kinh tế số ngành Công thương và hạ tầng dữ liệu. Tuy nhiên, năm 2025 đặt ra yêu cầu ngành phải đổi mới mạnh mẽ hơn, toàn diện hơn để tận dụng cơ hội từ chuyển đổi kép - chuyển đổi số và chuyển đổi xanh.

Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân phát biểu khai mạc.

Báo cáo về “Định hướng chuyển đổi số ngành Công thương năm 2026”, ông Hoàng Ninh - Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho biết, thời gian qua, ngành Công thương đã đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận trong triển khai Chính phủ số, thể hiện qua 224 dịch vụ công trực tuyến toàn trình, tỷ lệ số hóa hồ sơ đạt 95,52%, hơn 691.000 bộ hồ sơ trao đổi qua Cơ chế một cửa ASEAN trong năm 2024 và trên 52.500 doanh nghiệp được phục vụ qua hệ thống.

Bộ Công thương tiếp tục đứng đầu cả nước về mức độ hài lòng đối với dịch vụ công trực tuyến với điểm số tuyệt đối 18/18, trong đó tỷ lệ hài lòng đạt 100% với xử lý phản ánh - kiến nghị và 97,54% đối với tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính. Những kết quả này, theo ông Ninh, không chỉ phản ánh cách tiếp cận “lấy người dùng làm trung tâm” mà còn tạo lập nền tảng dữ liệu quan trọng cho quá trình chuyển đổi số toàn ngành.

Trong phát triển kinh tế số, thương mại điện tử tiếp tục là động lực tăng trưởng chính với quy mô B2C năm 2024 đạt khoảng 25 tỷ USD, chiếm 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng.

Chuyển đổi số trong công nghiệp - sản xuất thông minh ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực với chỉ số IIP tăng 8,4% - mức cao nhất trong 5 năm; khoảng 90% doanh nghiệp chế biến - chế tạo đã triển khai một phần giải pháp số; 35% ứng dụng robot, cảm biến trong sản xuất và 10 - 12% đạt mức nhà máy thông minh 3.0.

Bên cạnh đó, lĩnh vực năng lượng tiếp tục chuyển mình mạnh mẽ với việc áp dụng đo đếm thông minh, dữ liệu vận hành thời gian thực, AI dự báo phụ tải, hệ thống EMS trong doanh nghiệp, cùng việc mở rộng các mô hình năng lượng tái tạo.

Ông Hoàng Ninh cũng nhấn mạnh, kinh tế số Việt Nam năm 2025 dự kiến đạt 39 tỷ USD, tiếp tục nằm trong nhóm tăng trưởng nhanh nhất khu vực; hơn 40 doanh nghiệp khởi nghiệp AI đã thu hút 123 triệu USD vốn tư nhân; 81% người dùng tương tác với AI hằng ngày và 96% bày tỏ sự tin tưởng vào các tác nhân AI.

Ba trụ cột chuyển đổi số tiếp tục được đẩy mạnh

Ông Hoàng Ninh khẳng định, chuyển đổi số tiếp tục được xác định là nhiệm vụ chiến lược, gắn chặt với chuyển đổi xanh và phát triển bền vững, đồng thời là động lực quan trọng thúc đẩy tái cơ cấu toàn diện ngành Công thương đến năm 2030. Ba trụ cột Chính phủ số - kinh tế số - xã hội số sẽ tiếp tục được triển khai nhất quán nhằm bảo đảm hiệu quả thực thi và mở rộng tác động của chuyển đổi số trên phạm vi toàn ngành.

Từ các kết quả chuyển đổi số trong thời gian qua, lãnh đạo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho rằng, năm 2026 sẽ là thời điểm ngành Công thương tạo lập một số đột phá chiến lược, bao gồm chuẩn hóa dữ liệu thương mại điện tử quốc gia, mở rộng mô hình nhà máy thông minh thế hệ 3.0 - 4.0 và triển khai đại trà đo đếm - quản lý năng lượng thông minh trên phạm vi toàn quốc.

Các nhiệm vụ này chỉ có thể đạt hiệu quả khi có sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp, bảo đảm chuyển đổi số mang lại giá trị đo đếm được cho nền kinh tế, từ dịch vụ tốt hơn cho người dân đến chi phí sản xuất thấp hơn, năng lượng sạch hơn và niềm tin thị trường cao hơn.

Các đại biểu tham quan mô hình chuyển đổi số trưng bày tại diễn đàn.

Từ góc độ địa phương, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Phượng Dực (Hà Nội) Lê Văn Bính chia sẻ góc nhìn khác về chuyển đổi số - không chỉ ở vĩ mô hay ở cấp doanh nghiệp lớn, mà ở chính những làng nghề truyền thống. Qua câu chuyện “đánh thức vùng đất trăm nghề bằng chuyển đổi số”, ông Bính cho thấy cách công nghệ giúp làng nghề từng bước tiếp cận thị trường, gia tăng giá trị sản phẩm và nâng cao chất lượng quản lý. Sự chuyển biến từ mô hình kinh doanh thủ công sang mô hình phân phối hiện đại thông qua nền tảng số đã góp phần minh chứng rằng, chuyển đổi số chỉ thực sự bền vững khi lan tỏa đến từng cấp cơ sở, nơi các hoạt động sản xuất - kinh doanh nhỏ lẻ đang đứng trước yêu cầu mới về đổi mới sáng tạo và tiếp cận thị trường.

Ở nhóm lĩnh vực năng lượng - trụ cột then chốt trong chiến lược tăng trưởng xanh của ngành Công thương, Viện trưởng Viện Chiến lược chuyển đổi số Lê Nguyễn Trường Giang nhấn mạnh, chuyển đổi xanh chính là giai đoạn phát triển kế tiếp của tiến trình chuyển đổi số, bởi không thể tiến hành chuyển đổi xanh nếu chưa đạt được một cấp độ số hóa nhất định đủ để tạo ra sự “chuyển hóa về chất”.

Khánh Linh