Chuyện về những 'chiến sĩ' áo trắng ở bệnh viện tâm thần
Trong mắt những bác sĩ ở Bệnh viện Sức khỏe tâm thần Hà Tĩnh, mỗi bệnh nhân không chỉ là ca bệnh, mà ở đó là một con người, một câu chuyện và cuộc đời cần được 'chữa lành' .
Hơn 30 năm đi cùng “sứ mệnh”
6h sáng, không gian Bệnh viện Sức khỏe Tâm thần Hà Tĩnh vẫn vắng lặng. Khoác trên mình bộ quần áo blouse trắng, bác sĩ Nguyễn Tiến Hùng – Trưởng khoa cấp tính nam di chuyển qua hành lang đến nơi đang điều trị cho hàng chục bệnh nhân. “Mọi người dậy chuẩn bị ăn sáng, ta tập thể dục trước”, lời bác sĩ Hùng nói như một hiệu lệnh, bệnh nhân nghe răm rắp. Hầu như ngày nào cũng vậy, công việc mỗi buổi sáng của bác sĩ Hùng là kiểm tra tình hình bệnh nhân, rồi mới mới cấp thuốc điều trị theo lộ trình.
“Ở đây bác sĩ như người thân của bệnh nhân. Nhưng cũng phải cứng rắn, để bệnh nhân phải sợ mình, nghe lời mình, từ đó mới khai thác được thông tin, giúp người bệnh chữa trị”, bác sĩ Hùng lý giải.

Bác sĩ Nguyễn Tiến Hùng – Trưởng khoa cấp tính nam chia sẻ câu chuyện hơn 30 năm theo ngành y.
Hơn 30 năm trong nghề, bác sĩ Tiến Hùng biết rằng, mỗi ngày mới đến bệnh viện với ông đều có một thử thách mới, đó không chỉ là thử thách với bệnh nhân mà ở đây còn cả với chính bản thân mình. Vừa chia sẻ, bác sĩ Hùng đưa tay lên cổ, lên mặt chỉ vào những vết sẹo do bệnh nhân gây nên trong quá trình làm việc.
Bác sĩ kể, mấy hôm trước, khi đang lấy thông tin từ bệnh nhân 63 tuổi, trú tại Thạch Hà vừa vào nhập viện thì bất ngờ nam bệnh nhân tấn công, hai tay bóp chặt cổ. Vì quá bất ngờ, bác sĩ Hùng chỉ kịp hô vang kêu cứu, đồng thời cố gắng dùng sức phản kháng lại để chạy thoát. May mắn, thời điểm đó được nhân viên y tế có mặt kịp thời cùng khống chế bệnh nhân.
“Vỗn dĩ quen ứng xử với các tình huống khi bệnh nhân lên cơn nên các nhân viên y tế ở đây cũng đã có kinh nghiệm. Như hôm bị bệnh nhân bóp cổ, việc đầu tiên là phải khống chế, cho bệnh nhân dùng thuốc trước. Vì làm việc ở môi trường có tính đặc thù này, anh em luôn phải chuẩn bị tâm lý, chấp nhận hy sinh, tận tụy với nghề, chấp nhận cảm giác đau đớn về thể xác”, bác sĩ Hùng chia sẻ.

Bác sĩ Hùng kể lại lần bị bệnh nhân tấn công suýt hỏng con mắt.
Chỉ tay vào mắt phải nơi vết sẹo vẫn còn in hằn, bác sĩ Hùng chia sẻ, đây là lần đau đớn nhất và đáng nhớ nhất trong hàng chục năm vào nghề. Ngày đó cũng lúc đang lấy thông tin về tình hình bệnh nhân thì nam thanh niên lên cơn, la hét và dùng sức để kháng cự, chống đối. Trong quá trình khống chế bệnh nhân thì bất ngờ bị khóa ở cổ tay người bệnh đập vào mặt. Máu chảy nhiều, đầu óc choáng váng, nhưng trong cơn đau nhưng bác sĩ Hùng vẫn phải cố ghì chặt bệnh nhân để tránh ảnh hưởng đến những người xung quanh.
Bác sĩ Hùng nói, việc bị bệnh nhân đánh vào mặt, vào người là chuyện thường xuyên xảy ra. Bởi vậy, bác sĩ ở bệnh viện luôn phải khéo léo ứng xử trong mọi tình huống bằng sự kiên nhẫn, thấu hiểu đối với người bệnh. Bác sĩ cho rằng, hành vi của bệnh nhân lúc bị rối loạn tâm lý chỉ là triệu chứng của bệnh lý mà không phải ý định xấu xuất phát từ nội tâm của họ...
“Hầu như sau những lần lên cơn, các bệnh nhân vẫn ý thức được hành vi của mình. Có người đến xin lỗi bác sĩ, có người bày tỏ ngại ngùng, nhưng chúng tôi không bận tâm về việc đó quá nhiều, mà bằng cách này hay cách khác giúp người bệnh có tâm lý ổn định nhất để điều trị”, bác sĩ Hùng chia sẻ.

Khoa cấp tính nam, nơi đang điều trị cho hàng chục bệnh nhân.
Dù đã trải qua nhiều câu chuyện trong sự khốn khó, chịu đau về thể xác từ những cơn hoảng loạn, mất kiểm soát của bệnh nhân, nhưng bác sĩ Hùng không bao giờ để sự mệt mỏi hay lo lắng làm ảnh hưởng đến công việc. Suốt hơn 3 thập kỷ dấn thân vào nghề, những nếp nhăn, vết sẹo trên thân thể của bác sĩ Hùng là minh chứng cho sự kiên cường, sự cống hiến không biết mệt mỏi trong ngành y.
“Với tôi, làm chuyên ngành bác sĩ tâm thần đó không chỉ là công việc, mà tôi xem đó là sứ mệnh. Và đó chính là lý do khiến tôi không bao giờ thôi yêu nghề, tiếp tục chiến đấu cùng bệnh nhân, dù có bao nhiêu khó khăn phía trước”, bác sĩ Hùng tâm sự.
Hy sinh trong thầm lặng
Bên trong cánh cổng sắt luôn khóa chặt, là “thế giới” của những con người mang căn bệnh về thần kinh. Mỗi người bệnh là một câu chuyện, một cuộc đời cần được "chữa lành" để hòa nhập với xã hội bên ngoài. Nở nụ cười tươi, tinh thần luôn lạc quan, ân cần quan tâm là cách mà bác sĩ Lê Thị Quỳnh Nga – Phó Trưởng khoa Cấp tính nữ, Bệnh viện Sức khỏe Tâm thần Hà Tĩnh luôn thể hiện mỗi khi gặp người bệnh.

Bác sĩ Lê Thị Quỳnh Nga cùng nhân viên y tế khám bệnh cho bệnh nhân.
Tại khoa cấp tính nữ hiện có 45 người bệnh, nhưng bác sĩ Quỳnh Nga nhớ vanh vách tên, hiểu rõ thông tin về tình trạng bệnh của từng người. Bác sĩ Nga nói, tại bệnh viện tâm thần, bệnh nhân không chỉ cần thuốc men, mà còn cần sự thấu hiểu, sự kiên nhẫn và đôi khi là một vòng tay an ủi. “Đã vào bệnh viện này, bệnh nhân không chỉ đối mặt với những cơn ác mộng trong đầu, mà còn với sự kỳ thị và xa lánh từ xã hội. Bởi vậy, các y bác sỹ ở đây luôn dùng sự bao dung, nhẫn nại và kiên trì để làm sao thu thập được nhiều thông tin về bệnh tình của người bệnh để đưa ra phương án chữa trị tốt nhất”, bác sĩ Nga nói.

Bác sĩ Nga dùng sự ân cần của mình đến từng bệnh nhân.
Hơn 10 năm theo nghề, bác sĩ Nga tâm sự, để làm tốt công việc của mình, những người làm việc ở đây phải tự tạo cho mình một “tinh thần thép”, bản lĩnh vững vàng như một người lính tham gia trận chiến đặc biệt. Trận chiến ở đây không phải dùng vũ khí để chiến đấu, mà dùng sự cảm thông, sự nhẫn nại, sự cứng rắn để đối mặt với căn bệnh tinh thần, những rối loạn tâm lý mà người bệnh đang gặp phải.
Trận chiến sẽ thắng khi người bệnh được ổn định tâm lý, hòa nhập được với xã hội bên ngoài. “Mỗi lần bệnh nhân được chữa trị ổn định, giúp họ cân bằng lại cuộc sống, họ quay lại bày tỏ lời cảm ơn, lúc đó chúng tôi rất vui, hạnh phúc. Điều này cũng khích lệ thêm tinh thần làm việc”, bác sĩ Nga chia sẻ.
Được xem là ngành đặc thù trong nghề y, dù gặp khá nhiều khó khăn, bác sĩ Nga vẫn yêu nghề, vẫn tận hiến với công việc. “Chữa bệnh ở đây có tính đặc thù riêng, không hứa hẹn phép màu hay sự cứu rỗi lập tức. Mà ở nơi đây hành trình chữa trị rất gian nan nhưng chúng tôi vẫn không ngừng hy vọng bệnh nhân sẽ tìm lại được chính mình, được trở về với xã hội”, bác sĩ Nga nói.
"Những trăn trở”
Bác sĩ Nguyễn Văn Mạnh, Phó Giám đốc Bệnh viện Sức khỏe tâm thần Hà Tĩnh chia sẻ, một trong những khó khăn lớn nhất của bệnh viện là thiếu nhân lực, đặc biệt là bác sĩ chuyên khoa tâm thần. Đặc biệt số lượng cán bộ có chứng chỉ hành nghề, giấy phép hành nghề chuyên khoa tâm thần còn thấp. Thời gian qua, việc thu hút, tuyển dụng y, bác sĩ về tại bệnh viện cũng rất khó khăn.
Tại bệnh viện, hiện còn thiếu cơ sở vật chất, trang thiết bị, máy móc, bởi vậy rất khó khăn trong quá trình điều trị bệnh nhân. Theo quy định mỗi khoa trung bình 50 bệnh nhân, song khi lồng ghép 2 Khoa Phục hồi chức năng và Khoa Cấp tính nam thì có đến khoảng 70 bệnh nhân, dẫn đến quá tải.