Cốm Tú Lệ, cực phẩm của đất trời

Mùa này, đến với Yên Bái, du khách ngoài việc chiêm ngưỡng vẻ đẹp của núi rừng, những thửa ruộng bậc thang quyến rũ, còn được thưởng thức nhiều đặc sản đặc trưng của địa phương.

Trong hành trình khám phá văn hóa, ẩm thực, Tú Lệ (huyện Văn Chấn, Yên Bái) là một địa danh mà du khách không nên bỏ qua. Nơi đây, từ lâu đã nổi tiếng với một loại nếp Tan có hạt to tròn, trắng trong tạo nên thương hiệu cốm Tú Lệ mang hương vị ngọt ngào, thanh mát, dẻo thơm của núi rừng Tây Bắc mà không nơi đâu có được.

Để làm ra những mẻ cốm dẻo xanh, thơm ngọt. Ngay từ sáng sớm, người dân ở Tú Lệ đã ra đồng lựa chọn những bông lúa nếp non đang trong thời kỳ uốn câu to tròn, căng sữa đủ độ chín hái mang về làm cốm.

Lúa gặt về được người dân đem ra tuốt và sau khi lọc hết hạt lép thóc được cho vào bao tải mang đi rang trong ngày.

Hạt lúa non tuốt xong sẽ được đem đi rang ngay. Bếp rang cũng được chuẩn bị công phu, chảo rang thường làm bằng gang đúc, khi rang để lửa nhỏ, đảo liên tục sao cho nóng đều cho đến khi nứt hạt và dậy mùi thơm. Đây là công đoạn quan trọng quyết định độ ngon của cốm, bởi nếu quá lửa, không nhanh, đều tay, cốm sẽ bị cứng hoặc non lửa sẽ mất đi độ mềm, dẻo.

Công đoạn giã cốm được thực hiện bởi hai người, người giã phải đều chân, liên tục và nhịp nhàng để chày giã không quá mạnh hoặc quá nhẹ, người đảo dùng mảnh tre đảo thóc trong cối.Công đoạn này được lặp lại nhiều lần cho đến khi hạt cốm dẹt đều, tròn và không còn vỏ trấu.

Sau khi giã xong, cốm sẽ được múc ra để sàng sẩy, loại vỏ trấu.

Cốm giã xong được gói trong lá dong xanh hoặc hút chân không để cốm đảm bảo vẫn giữ được màu xanh, độ dẻo, thơm và lưu giữ bảo quản được lâu hơn. Giá cốm dao động từ 100 - 120 nghìn đồng/kg. Cốm Tú Lệ từ lâu đã trở thành một mặt hàng được nhiều du khách xa gần ưa chuộng mua về gửi biếu người thân và bạn bè.

Chùm ảnh của Nguyễn Lâm