Công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí đạt nhiều kết quả tích cực

Hà Nội đẩy mạnh công tác giải ngân vốn đầu tư công nhằm sử dụng hiệu quả nguồn vốn, tránh dàn trải, lãng phí. Ảnh: TL

Tiết kiệm 53.887 tỷ đồng kinh phí, vốn nhà nước

Sáng 11/5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã cho ý kiến về báo cáo kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (THTK, CLP) năm 2022.

Thừa ủy quyền của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày báo cáo cho biết, năm 2022, hệ thống pháp luật, tiêu chuẩn, định mức chế độ trong các lĩnh vực ngày càng được bổ sung, hoàn thiện, đồng bộ hơn theo hướng minh bạch, dễ tiếp cận, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp. Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua 12 luật, 6 nghị quyết; các bộ, ngành đã trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền 602 văn bản quy phạm pháp luật, các địa phương đã ban hành 7.465 văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến tiêu chuẩn, định mức, chế độ mới.

Về quản lý, điều hành ngân sách nhà nước (NSNN), năm 2022 thu NSNN đạt 1.815,5 nghìn tỷ đồng, tăng 403,8 nghìn tỷ đồng (+28,6%) so dự toán. Thực hiện miễn, giảm thuế, phí, lệ phí 89,6 nghìn tỷ đồng; gia hạn thuế, phí và tiền thuê đất 110,67 nghìn tỷ đồng để hỗ trợ sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp, hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội (KTXH). Chính phủ đã trình quyết định phương án sử dụng nguồn tăng thu, tiết kiệm chi, cắt giảm và nguồn còn lại của ngân sách trung ương (NSTW) năm 2021, trong đó bổ sung 6.840 tỷ đồng thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế. Đồng thời, Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương triệt để tiết kiệm chi thường xuyên, tổng hợp số cắt giảm của các bộ, cơ quan trung ương được khoảng 716,9 tỷ đồng.

Tiết kiệm 3.494 tỷ đồng từ thực hiện cơ chế khoán chi, giao tự chủ tài chính

Theo báo cáo của Chính phủ, kết quả tiết kiệm do thực hiện cơ chế khoán chi, giao quyền tự chủ tài chính theo chế độ quy định của các bộ ngành, địa phương năm 2022 là 3.494 tỷ đồng; một số đơn vị có kết quả cao như: TP. Hà Nội là 1.173 tỷ đồng, TP. Hồ Chí Minh là 1.220 tỷ đồng...

Nhờ chủ động trong điều hành, các nhiệm vụ chi NSNN năm 2022 đã cơ bản hoàn thành mục tiêu đề ra. Chi NSNN năm 2022 ước đạt 2,16 triệu tỷ đồng, tăng 352,3 nghìn tỷ đồng (+19,4%) so dự toán. Trong điều hành đã sử dụng 15,84 nghìn tỷ đồng dự phòng NSTW để bổ sung kinh phí cho các bộ, cơ quan trung ương (8,43 nghìn tỷ đồng) và hỗ trợ cho các địa phương (7,41 nghìn tỷ đồng) để đảm bảo xử lý các nhiệm vụ cấp bách phát sinh theo đúng quy định của Luật NSNN.

Tính đến ngày 31/12/2022, NSNN đã bổ sung 4.361 tỷ đồng cho 32 địa phương để thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động. Tổng số tiết kiệm kinh phí, vốn nhà nước năm 2022 theo báo cáo của các bộ, ngành, địa phương là 53.887 tỷ đồng.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cũng cho rằng tình trạng gian lận, trốn thuế, quản lý thu thuế đối với các hoạt động kinh doanh trên nền tảng số, thương mại điện tử, kinh doanh xuyên biên giới vẫn còn diễn biến phức tạp.

Chủ động và điều hòa để đảm bảo nguồn cải cách tiền lương

Nêu ý kiến tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đồng tình, đánh giá cao báo cáo của Ủy ban Tài chính - Ngân sách; báo cáo của Chính phủ có nhiều cố gắng trong công tác chuẩn bị. Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, báo cáo cần tập trung vào kết quả THTK, CLP 6 tháng cuối năm 2022 và những tháng đầu năm 2023; đánh giá rõ những ưu điểm nổi bật và cần thiết biểu dương những nơi làm tốt, những nơi có chuyển biến tích cực cả nhận thức và hành động.

Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý về nội dung liên quan đến tỷ lệ dành nguồn tăng thu cho đầu tư công và cải cách tiền lương nên là 30 - 70% hay 50 - 50%. Qua tiếp xúc cử tri, một số địa phương đã đề nghị tỷ lệ phân bổ nên là 50 - 50 để dành phần lớn hơn cho đầu tư công. Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị trong báo cáo đánh giá mức độ lãng phí đối với Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; 3 chương trình mục tiêu quốc gia (CTMTQG)…

Giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, tại Nghị quyết 27 ngày 21/5/2018 của Ban Chấp hành trung ương quy định nguồn vượt thu từ NSTW phải trích 40%, ngân sách địa phương (NSĐP) phải dành 70% để làm quỹ lương. Có những năm ngân sách vượt thu rất cao nhưng cũng sẽ có những năm ngân sách hụt thu hoặc không vượt thu nhiều. Do đó, cần thiết phải có sự chủ động và điều hòa trong nguồn cải cách tiền lương, bởi lâu nay chúng ta chưa thực hiện cải cách tiền lương, dự kiến từ 1/7 tới đây mới nâng lương tối thiểu.

Đối với việc chậm giải ngân các CTMTQG và đầu tư công nói chung, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết có nhiều nguyên nhân dẫn đến chậm giải ngân, trong đó có nguyên nhân từ điều hành, song nguyên nhân quan trọng là quy định pháp luật. Luật Đầu tư công quy định có tiền thì mới được lập dự án, nhưng phải lập dự án rồi thì mới được phân bổ tiền, cho nên bị vướng.

Trong lĩnh vực cổ phần hóa, Bộ trưởng cũng cho hay do chậm trễ phê duyệt phương án sử dụng đất, nên không xác định được giá trị sử dụng đất… là một trong những vướng mắc khiến quá trình cổ phần hóa bị ách tắc ở rất nhiều địa phương. Đây là một thực trạng mà Bộ Tài chính sẽ tập trung để tham mưu cho Chính phủ, tham mưu cho Quốc hội hoàn thiện hệ thống pháp luật, khắc phục vướng mắc và triển khai thực hiện hiệu quả hơn.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, UBTVQH đánh giá cao nội dung báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính - Ngân sách và báo cáo của Chính phủ. Theo UBTVQH, mặc dù năm 2022 do tác động của đại dịch Covid-19, tình hình xung đột địa chính trị đã gây ra nhiều khó khăn, nhưng với quyết tâm cao trong chỉ đạo, điều hành, công tác THTK, CLP đã được quan tâm và đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Việc sử dụng nguồn lực của Nhà nước, của nhân dân có nhiều chuyển biến tích cực.

Tuy nhiên, qua báo cáo và các ý kiến tại phiên họp, UBTVQH cũng đánh giá, tình trạng lãng phí còn vi phạm, sai sót ở mức độ khác nhau. Gần đây nhiều thủ tục hành chính gây phiền hà cản trở cho doanh nghiệp và người dân ảnh hưởng đến sự phát triển của đất nước; thủ tục về phòng cháy chữa cháy ban hành đột ngột ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh…

Giảm 7.469 đơn vị sự nghiệp công lập so với năm 2016

Báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, trong tổ chức bộ máy, quản lý, sử dụng lao động và thời gian lao động trong khu vực nhà nước, các bộ, ngành trung ương giảm 17 tổng cục và tổ chức tương đương, 8 cục thuộc tổng cục và thuộc bộ, 145 vụ/ban thuộc tổng cục và thuộc bộ, 90% phòng trong vụ. Các địa phương giảm 7 sở và 711 tổ chức phòng thuộc cơ quan chuyên môn UBND cấp tỉnh và cấp huyện.

Lũy kế đến nay, 63 tỉnh/thành phố đã giảm được 2.159 tổ chức phòng và tương đương. Cả nước đã giảm 7.469 đơn vị sự nghiệp công lập (đạt 13,5%) so với năm 2016. Tinh giản biên chế giảm 79.057 người.

Chính phủ cũng đã tập trung rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa các thành phần hồ sơ, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính (TTHC); đã rà soát, ban hành 2.315 quyết định công bố TTHC sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ thuộc phạm vi quản lý; đồng thời, công khai, cập nhật danh mục và nội dung TTHC thuộc phạm vi quản lý trên Cổng Dịch vụ công quốc gia, cả nước có 6.514 TTHC. Lũy kế từ 2021 đến hết tháng 11/2022, đã cắt giảm, đơn giản hóa 1.758 quy định kinh doanh.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng cho hay, công tác phối hợp giữa các bộ, cơ quan có lúc, có nơi còn rời rạc, thiếu gắn kết, chưa kịp thời, chất lượng chưa cao; xuất hiện tình trạng một bộ phận nhỏ cán bộ, công chức, viên chức nghỉ việc, chuyển việc, nhất là trong lĩnh vực quản lý nhà nước, y tế, giáo dục.

Hoàng Yến