Cú vấp ngã của General Motors tại Trung Quốc

Một gian hàng của General Motors tại triển lãm ô tô Thượng Hải. Ảnh: The New York Times

GM và đối tác SAIC Motor đã thành lập liên doanh SAIC-GM vào năm 1997 tại Thượng Hải. Trong thời kỳ hoàng kim, liên doanh này từng đạt đỉnh với doanh số 2 triệu xe mỗi năm vào năm 2018, tạo ra lợi nhuận ổn định từ các dòng xe Cadillac, Buick và Chevrolet. Tuy nhiên, đến năm 2024, GM đã mất gần 2% thị phần chỉ trong vòng một năm, từ 8,6% xuống còn 6,8%. Doanh số giảm mạnh gần 20%, và chỉ trong 9 tháng đầu năm, GM lỗ khoảng 350 triệu USD tại thị trường này.

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm này là sự nổi lên của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, điển hình như BYD, với lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ nhờ sự hỗ trợ từ chính phủ và khả năng đáp ứng tốt nhu cầu của thị trường xe năng lượng mới.

Thông báo của GM ghi nhận khoản chi phí tái cấu trúc từ 2,6-2,9 tỷ USD và khoản giảm giá trị liên doanh 2,7 tỷ USD. Giám đốc tài chính Paul Jacobson khẳng định, GM đang trong giai đoạn cuối của kế hoạch tái cấu trúc nhằm đảm bảo lợi nhuận ngay cả ở quy mô nhỏ hơn. Dù vậy, ông cũng cho biết công ty không cần bổ sung vốn cho liên doanh tại Trung Quốc, điều này cho thấy chiến lược cắt giảm hoạt động là biện pháp chính để đối phó.

Tại Trung Quốc, cuộc cạnh tranh giữa GM và các hãng xe nội địa ngày càng khốc liệt. Trong khi GM và nhiều nhà sản xuất ô tô nước ngoài khác đang phải vật lộn để giành lại thị phần, các hãng xe Trung Quốc như BYD lại ghi nhận sự bùng nổ doanh số. Riêng BYD đã bán hơn 3,7 triệu xe năng lượng mới trong 11 tháng đầu năm 2024, cao gấp 10 lần so với doanh số của GM.

Ngoài ra, cuộc chiến giá cả cũng khiến GM gặp khó khăn trong việc duy trì sức cạnh tranh. Trong khi đó, chiến lược tập trung hoàn toàn vào xe điện (EV) của GM lại chưa thực sự mang lại hiệu quả, nhất là khi phân khúc xe hybrid tại Trung Quốc đang phát triển mạnh.

Dù tình hình hiện tại đầy thách thức, CEO Mary Barra vẫn lạc quan về sự cải thiện trong hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc. Bà cho rằng lượng xe tồn kho sẽ giảm đáng kể và doanh số sẽ cải thiện nhẹ vào cuối năm 2024. Tuy nhiên, các nhà phân tích tỏ ra nghi ngờ về khả năng hồi phục nhanh chóng của GM tại thị trường này, đặc biệt khi hãng đang bị các đối thủ vượt xa cả về công nghệ lẫn chiến lược giá.

Nhiều ý kiến cho rằng GM cần xem xét lại chiến lược phát triển sản phẩm, đặc biệt là mở rộng danh mục xe hybrid thay vì chỉ tập trung vào EV. Thực tế, nhu cầu về xe hybrid vẫn đang tăng trưởng, trong khi phân khúc EV đã bộc lộ dấu hiệu chững lại do các vấn đề về giá thành và cơ sở hạ tầng.

Linh Dương