Cùng là viên chức, vì sao người phải đóng phí công đoàn, có người không?

Đại biểu Dương Minh Ánh, đoàn ĐBQH TP. Hà Nội băn khoăn về đối tượng phải đóng kinh phí công đoàn.

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, chiều ngày 13/6, Quốc hội đã thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Công đoàn, Luật Thanh niên và Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Góp ý cụ thể vào Luật Công đoàn, đại biểu Dương Minh Ánh, đoàn ĐBQH TP. Hà Nội, cho biết tại điểm b khoản 1 Điều 29 của dự thảo Luật Công đoàn quy định đối tượng phải đóng 2% kinh phí công đoàn trên tổng quỹ lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho người lao động. Trong đó có đơn vị sự nghiệp công lập không hưởng 100% lương từ ngân sách nhà nước.

Theo đại biểu, quy định như vậy được hiểu là chỉ có đơn vị sự nghiệp công lập được Nhà nước đảm bảo 100% chi thường xuyên và chi đầu tư, thì không có tổ chức công đoàn, và không phải đóng kinh phí công đoàn.

Các đơn vị sự nghiệp công lập còn lại đều phải có tổ chức công đoàn và đóng kinh phí công đoàn. Như vậy, đại biểu cho rằng là không hợp lý.

Đại biểu ví dụ, trường hợp cùng là nhà giáo như nhau, nhưng các trường phổ thông công lập được Nhà nước đảm bảo 100% lương, thì không cần có tổ chức công đoàn, đồng nghĩa đơn vị và viên chức của đơn vị đó không phải đóng lệ phí công đoàn.

Trong khi, cũng là trường phổ thông công lập, nhưng đang thực hiện lộ trình tự chủ thì phải có tổ chức công đoàn, và cán bộ, nhà giáo của đơn vị đó phải đóng lệ phí công đoàn theo quy định.

“Như vậy, cùng một đối tượng là viên chức như nhau nhưng lại có sự phân biệt đối xử khác nhau. Trong khi bản chất của việc tự chủ trong các đơn vị sự nghiệp công lập, thay vì nhà nước chi trả lương cho cán bộ, viên chức, người lao động và chi đầu tư cơ sở vật chất, thì các đơn vị này đã và đang phải vất vả xoay sở để tự đảm bảo nguồn thu để chi trả lương và đảm bảo các chế độ chi khác ngoài lương cho viên chức.

Cao hơn nữa là đảm bảo nguồn thu để chi đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất cho đơn vị, giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước”, đại biểu Dương Minh Ánh nhấn mạnh.

Theo đại biểu, nếu như cho rằng có tổ chức công đoàn ở các đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ, để đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng cho viên chức thì cũng không đúng.

Bởi lẽ, dù là đơn vị tự chủ nhưng các đơn vị này vẫn phải đảm bảo quyền của viên chức, và chịu sự chi phối của Luật Viên chức, như các đơn vị sự nghiệp công lập được nhà nước đảm bảo 100% chi thường xuyên, và chi đầu tư.

Hơn nữa, đây không phải là mối quan hệ đấu tranh giữa người lao động và chủ sử dụng lao động, chưa nói đến tính công bằng trong việc xây dựng chính sách, khi viên chức thuộc các đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ phải đóng lệ phí công đoàn. Trong khi đó, cũng cùng đối tượng đó ở các đơn vị sự nghiệp công lập được nhà nước đảm bảo 100% lương thì không phải đóng.

“Quy định như vậy sẽ làm mất đi vị thế của chính các đơn vị sự nghiệp công lập đang thực hiện lộ trình tự chủ trong cùng hệ thống viên chức nhà nước, không thống nhất chính sách trong cùng một đối tượng. Đồng thời, cũng không đúng với tinh thần Nghị quyết 60 của Ban Chấp hành Trung ương, đó là thống nhất chủ trương kết thúc hoạt động của công đoàn viên chức, công đoàn lực lượng vũ trang, giảm mức đóng công đoàn phí của đoàn viên công đoàn”, nữ đại biểu đoàn Hà Nội góp ý.

Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: Quochoi.vn.

Với những lý do như vậy, đại biểu Dương Minh Ánh đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu bỏ đối tượng đơn vị sự nghiệp công lập không hưởng 100% lương từ ngân sách nhà nước ra khỏi điểm b khoản 1 Điều 29 của dự thảo luật. Đồng nghĩa với việc bỏ ra khỏi dự thảo luật tất cả các nội dung liên quan đến tổ chức công đoàn cơ sở tại đơn vị sự nghiệp công lập.

Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị nghiên cứu bỏ cụm từ "cán bộ công chức, viên chức" ra khỏi đối tượng Điều 1 của dự thảo Luật để phù hợp với Nghị quyết 60 của Ban Chấp hành Trung ương.

Đồng thời, sửa lại như sau "Công đoàn Việt Nam là tổ chức chính trị xã hội rộng lớn của giai cấp công nhân và của người lao động được thành lập trên cơ sở tự nguyện, là thành viên trong hệ thống chính trị do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, là tổ chức thành viên trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đại diện cho công nhân, người lao động….

Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị cân nhắc sự cần thiết của công đoàn ngành Trung ương trong hệ thống tổ chức Công đoàn Việt Nam được quy định tại Điều 8 của dự thảo luật, khi không còn đối tượng cán bộ, công chức, viên chức trong tổ chức công đoàn. Cùng với đó, cũng là để đảm bảo việc thực hiện tinh giản bộ máy hiệu lực, hiệu quả.

Nhật Dương