Đá quý màu cam hé lộ điều xảy ra 3 tỉ năm trước ở Mặt Trăng

Sử dụng các kỹ thuật hiện đại, nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi PGS Ryan Ogliore từ Đại học Washington ở St. Louis (Mỹ) đã giải mã thành công bí mật của những viên đá quý màu cam kỳ lạ được đem về từ Mặt Trăng hơn nửa thế kỷ trước.

Những viên đá quý màu cam bí ẩn thực ra là thủy tinh núi lửa được hình thành trong môi trường đặc biệt của Mặt Trăng - Ảnh: NATURE GEOSCIENCE

Theo Science Alert, khi các phi hành gia Apollo 11 lần đầu tiên đặt chân lên bề mặt Mặt Trăng năm 1969, họ đã ngỡ rằng sẽ chỉ nhìn thấy cảnh quan đơn điệu với đá xám và bụi.

Điều họ không ngờ tới là mặt đất nơi đây dường như rải đầy những hạt đá quý kỳ lạ, có màu cam nhiều sắc độ - từ cam tươi cho đến gần đen - sáng lấp lánh và rải rác khắp nơi như những viên ngọc siêu nhỏ.

Mặc dù đem được về Trái Đất, kỹ thuật thời đó chưa cho phép tìm hiểu tường tận bản chất của các viên đá quý màu cam kỳ lạ này mà không phá vỡ chúng.

Vì vậy, các nhà khoa học đã quyết định bảo quản chúng thật cẩn thận khỏi bầu khí quyển Trái Đất để giữ nguyên các khoáng chất cổ đại thuộc về thế giới khác.

Mới đây, nhóm của PGS Ogliore đã sử dụng chùm ion năng lượng cao và kính hiển vi điện tử để phân tích những viên đá quý lạ mà không làm hỏng chúng.

Kết quả phân tích cho thấy chúng là những hạt thủy tinh hình thành từ 3,3 - 3,6 tỉ năm trước.

Chắc chắn bạn không thể mong đợi một nhà máy sản xuất thủy tinh trên Mặt Trăng. Thay vào đó, chúng chắc chắn phải sinh ra từ hoạt động núi lửa.

Theo nhóm nghiên cứu, những hạt thủy tinh cam này ra đời khi các giọt dung nham bị đông cứng ngay lập tức sau khi thoát khỏi lòng đất, bởi môi trường chân không lạnh bao quanh Mặt Trăng.

Điều đó khiến chúng trông khác biệt nhiều so với thủy tinh núi lửa ở Trái Đất. Nhưng quan trọng hơn, việc đông cứng ngay lập tức và được bảo quản trong một môi trường tĩnh lặng suốt hàng tỉ năm đã khiến chúng giữ được độ tinh khiết đáng kinh ngạc.

Nói cách khác, các nhà khoa học đang sở hữu trong tay những mảnh nguyên sơ của thế giới ở bên trong Mặt Trăng.

Chúng hứa hẹn sẽ là điểm khởi đầu cho những khám phá bước ngoặt về cấu trúc bên trong Mặt Trăng, cũng như là bằng chứng rõ ràng về một giai đoạn hoạt động địa chất sôi động của thiên thể này.

Anh Thư