Đại biểu Quốc hội: Cần cấm tuyệt đối ép mua bảo hiểm khi vay ngân hàng

Ngày 18/11, Quốc hội đã thảo luận ở hội trường về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm.

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Lâm Đồng) cho rằng dự thảo luật mở rộng hơn cơ chế bán chéo sản phẩm. Tuy nhiên, nếu mở rộng bán chéo mà không tăng các yêu cầu pháp lý, cơ chế kiểm soát, rất khó khắc phục tình trạng này.

Theo đó, ông đề nghị nếu cho phép bán chéo, dự thảo Luật cần phải có cơ chế ràng buộc chặt chẽ hơn như: quy định rõ số lượng doanh nghiệp mà một đại lý cá nhân được phép đại diện, ví dụ không quá hai doanh nghiệp (một nhân thọ, một phi nhân thọ/sức khỏe). Đồng thời, yêu cầu đại lý phải công khai cho khách hàng biết mình là đại lý của những doanh nghiệp nào, mức hoa hồng chênh lệch ra sao.

Quang cảnh Phiên thảo luận. Ảnh: Quốc hội

Tán thành quy định cho phép bán chéo của đại lý bảo hiểm trong dự thảo, đại biểu Hà Sỹ Huân (đoàn Thái Nguyên) cho rằng, kinh doanh bảo hiểm qua ngân hàng (bancassuance) được coi là kênh phân phối tất yếu theo xu thế quốc tế, giúp mở rộng độ bao phủ bảo hiểm và tận dụng dữ liệu khách hàng của mỗi nhà băng. "Tuy nhiên, thực tế xuất hiện nhiều bất cập, đặc biệt là tình trạng ép mua bảo hiểm khi vay vốn", ông nói.

Đại biểu đề nghị cần có điều kiện, giới hạn và cơ chế giám sát rủi ro chặt chẽ. Thứ nhất, việc bán chéo bảo hiểm phải đăng ký và công khai rõ ràng đang là đại lý của doanh nghiệp nào, ở loại hình nào, tránh xung đột lợi ích. Người tiêu dùng phải được thông báo minh bạch khi đại lý tư vấn sản phẩm thuộc công ty khác hoặc loại hình khác.

Thứ hai, các cơ quan quản lý cần quy định rõ việc bán bảo hiểm chéo không được gắn điều kiện ràng buộc. “Ví dụ, mua bảo hiểm nhân thọ bắt buộc kèm theo bảo hiểm xe cơ giới hoặc ngược lại. Các doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm liên đới nếu đại lý lợi dụng bán chéo để tư vấn sai, gây thiệt hại cho khách hàng và có cơ chế kiểm tra, kiểm định chất lượng đại lý bán chéo”.

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng thừa nhận có hiện tượng nhân viên ngân hàng bán bảo hiểm, gây nhầm lẫn giữa sản phẩm của nhà băng và hãng bảo hiểm. Thậm chí, có những trường hợp ép mua bảo hiểm.

Theo Bộ trưởng, về vấn đề này, Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo rất quyết liệt. Luật Các tổ chức tín dụng cũng đã cấm các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, người quản lý, người điều hành, nhân viên của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài gắn việc bán sản phẩm bảo hiểm không bắt buộc với việc cung ứng các sản phẩm dịch vụ ngân hàng dưới mọi hình thức.

Luật Kinh doanh bảo hiểm cũng nghiêm cấm việc đe dọa, cưỡng ép giao kết hợp đồng kinh doanh bảo hiểm, Luật và các văn bản hướng dẫn cũng quy định rất chặt chẽ công tác tư vấn, ghi âm để nâng cao chất lượng đại lý.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định, thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục tiến hành kiểm tra, xử lý sai phạm và trình các cấp có thẩm quyền ban hành các quy định để nhằm hạn chế tình trạng này.

Liên quan tới đề xuất theo hướng cho phép cá nhân làm đại lý của doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ cũng có thể phân phối các loại bảo hiểm khác như sức khỏe, phi nhân thọ của doanh nghiệp bảo hiểm khác và ngược lại, đại biểu Nguyễn Hữu Thông đánh giá một đại lý khi cùng lúc đại diện cho nhiều doanh nghiệp có thể bị chi phối bởi hoa hồng, mức ưu đãi. Từ đó, họ không còn bảo đảm đầy đủ nghĩa vụ, ưu tiên lợi ích của bên mua.

Vì vậy, ông đề xuất dự luật cần có cơ chế ràng buộc chặt chẽ hơn như quy định rõ số lượng doanh nghiệp mà một đại lý cá nhân được phép đại diện. Ông ví dụ một đại lý chỉ được làm cho tối đa hai doanh nghiệp, gồm một nhân thọ, một phi nhân thọ/sức khỏe.

Tương tự, đại biểu Phạm Thị Kiều (đoàn Lâm Đồng) kiến nghị cấm cá nhân đại lý làm việc cho nhiều loại hình doanh nghiệp bảo hiểm khác nhau (bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm phi nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm vi mô) cùng một lúc. Đồng thời, ngăn ngừa xung đột lợi ích, bảo đảm chất lượng tư vấn và tính chuyên nghiệp, kiểm soát nghiệp vụ và tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động các đại lý và bảo vệ quyền lợi người tham gia bảo hiểm.

Đại biểu đề xuất các cá nhân đang làm đại lý bảo hiểm cho một doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ không được đồng thời làm đại lý bảo hiểm nhân thọ khác hoặc làm đại lý bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm sức khỏe, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô.

Cá nhân đang làm đại lý bảo hiểm cho một doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài khác hoặc làm đại lý bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm sức khỏe, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô.

Cá nhân đang làm đại lý bảo hiểm cho một doanh nghiệp bảo hiểm sức khỏe không được đồng thời làm đại lý bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm sức khỏe khác hoặc làm đại lý bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô.

Cá nhân đang làm đại lý bảo hiểm cho một tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô khác hoặc làm đại lý bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, doanh nghiệp bảo hiểm sức khỏe.

Thanh Hoa