Đầu tư khoa học kỹ thuật, câu chuyện chè Thái Nguyên được kể theo cách riêng
Người dân trồng chè Thái Nguyên đang từng ngày làm mới sản phẩm bằng các biện pháp khoa học kỹ thuật, chăm sóc theo tiêu chuẩn hữu cơ kết hợp du lịch trải nghiệm và thương mại điện tử.
Chè Thái Nguyên vốn nổi tiếng bởi những búp chè thơm ngát, mang thương hiệu truyền thống cả trăm năm. Với mục tiêu nâng cao giá trị nông sản và hội nhập thị trường toàn cầu, người dân đang từng bước làm mới cây chè bằng các biện pháp khoa học kỹ thuật, chăm sóc theo tiêu chuẩn hữu cơ kết hợp du lịch trải nghiệm và thương mại điện tử. Nhờ đó, cây chè Thái Nguyên không chỉ khẳng định danh xưng “đệ nhất danh trà”, còn đang khẳng định vị thế “thủ phủ trà” của Việt Nam.
Nói đến chè Thái Nguyên, người sành ẩm thực sẽ nghĩ ngay đến hương trà truyền thống Tân Cương, vùng đất của danh xưng “đệ nhất danh trà”. Xã Tân Cương hiện có hơn 600 ha trồng chè truyền thống. Người dân đã thay đổi tư duy sản xuất, chuyển từ làm theo kinh nghiệm sang làm theo tiêu chuẩn. Bà con nơi đây đã áp dụng quy trình hữu cơ, VietGAP, chọn giống chè cành năng suất cao, chăm sóc tỉ mỉ để mỗi búp chè đều mang vị đượm đặc trưng.
Giới thiệu văn hóa uống trà đến du khách tại HTX Mây Sườn Đông
Mỗi ngày, ông Lê Quang Nghìn (xóm Hồng Thái 2) vẫn đều tay hái từng búp chè trung du cổ hơn 50 năm tuổi. Những mẻ chè tôm nõn, chè đinh thơm ngát được trồng theo tiêu chuẩn hữu cơ và giữ được hương vị truyền thống giúp gia đình ông có thu nhập ổn định. Ông Nghìn cho biết giá bán trung bình loại trà này khoảng 600.000 đồng/kg
“Gia đình đã có 5 đời làm trà, do đó nhà tôi quyết định giữ lại nương chè cổ của các cụ, để chăm sóc và gìn giữ văn hóa trà xưa, từ khi Tân Cương có trà. Dòng trà trung du cổ này nổi trội hơn về giá trị sản phẩm, mang lại hương vị, chất lượng cao cho người uống”, ông Nghìn bộc bạch.
Không chỉ gìn giữ nghề xưa, người dân xã Tân Cương còn mạnh dạn làm mới cây chè. HTX Trà và Du lịch cộng đồng Tiến Yên là 1 trong những mô hình tiên phong khi kết hợp sản xuất với dịch vụ trải nghiệm. Trên đồi chè xanh mướt rộng gần 3 ha, du khách có thể cùng người dân hái búp, sao chè, thưởng trà giữa không gian trong lành.
Mới ra mắt từ tháng 3/2025, mô hình đã thu hút khoảng 3.000 lượt khách mỗi tháng, vừa quảng bá thương hiệu chè, vừa tạo việc làm cho bà con. Nhiều du khách tìm đến không chỉ để thưởng trà, mà còn để cảm nhận không khí trong lành, yên bình của vùng thôn quê. Trải nghiệm thu hoạch cùng người dân trở thành điểm nhấn trên hành trình khám phá.
Chị Lê Thị Hương Giang và anh Hoàng Minh Tú, 2 du khách đến từ Đắk Lắk chia sẻ, lần đầu tiên được đến đồi chè, chỉ cần nhìn cảnh quan đẹp, không khí trong lành đã khiến con người cảm thấy nhẹ nhàng hơn. “Chè Tân Cương rất ngon khi được sinh trưởng và thu hái trong khung cảnh đẹp và những con người thân thiện, nên chắc chắn tôi sẽ quay lại và rủ thêm nhiều bạn bè cùng đến khám phá, trải nghiệm”, anh Tú bày tỏ.
Ở xã La Bằng, câu chuyện của những búp trà cũng được kể theo cách riêng. Nằm dưới chân dãy Tam Đảo, khí hậu mát mẻ cùng nguồn nước trong lành khiến những đồi chè ở đây xanh tốt quanh năm. Người dân La Bằng khéo léo kết hợp sản xuất chè hữu cơ với du lịch sinh thái, tạo hành trình để du khách trải nghiệm văn hóa trà, khám phá Suối Kẹm, Cửa Tử và hòa mình vào đời sống bản địa.
Chị Bùi Thị Mai, Giám đốc HTX Mây Sườn Đông, xã La Bằng cho biết, thường các khách hàng chỉ sử dụng chè vào buổi sáng, nếu uống vào buổi tối có thể mất ngủ. Chính vì vậy HTX đã tìm hiểu để tạo ra các dòng sản phẩm chè mới, giúp mọi người đều uống được cả buổi tối như bạch trà, hồng trà từ đó thu hút thêm đông đảo người dùng.
HTX Chè Đức Cường (tại xã Phúc Thuận) lại chọn hướng đi khác để sản phẩm vươn xa hơn, đó là ứng dụng công nghệ và thương mại điện tử. Từ những sản phẩm chè VietGAP hữu cơ, HTX đã đưa trà Thái Nguyên lên sàn thương mại điện tử, quảng bá trên mạng xã hội.
“Trước kia HTX tiêu thụ chè chủ yếu thị trường truyền thống. Sau khi tiếp cận thị trường online được 2 năm, hiện nay doanh thu đã chiếm trên 50% của HTX. Tiếp thị theo hướng online sẽ tiết kiệm chi phí, tiếp cận được nhiều người hơn không chỉ trong nước mà còn mở rộng ra thị trường nước ngoài”, anh Trần Mạnh Cường, Giám đốc HTX Chè Đức Cường cho biết.
Hái từng búp chè còn đẫm sương đêm là trải nghiệm thú vị của du khách
Nghị quyết số 11 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên về phát triển cây chè xác định hướng đi chiến lược: Phát triển ngành chè theo chiều sâu, dựa trên ứng dụng tiến bộ khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Mục tiêu lớn là đưa cây chè trở thành “cây tỷ đô”, với doanh thu 1 tỷ USD trong giai đoạn 2025 - 2030. Đến năm 2030, tỉnh đặt mục tiêu diện tích chè đạt khoảng 24.500 ha, ít nhất 250 sản phẩm trà đạt tiêu chuẩn OCOP 3 - 5 sao, trong đó có ít nhất 6 sản phẩm đạt OCOP 5 sao.
Những cách làm mới, sáng tạo của người dân và các HTX đang góp phần tạo nên “cuộc cách mạng” cho cây chè Thái Nguyên, để từ danh xưng “đệ nhất danh trà”, cây chè Thái Nguyên từng bước trở thành biểu tượng cho nông sản Việt vươn ra thế giới.
