ĐBQH: Không thể cấm người hành hung nhân viên y tế đến khám, chữa bệnh

Chiều 29/10, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách Nhà nước…

"Không thể cấm khám, chữa bệnh"

Tham gia ý kiến liên quan đến lĩnh vực y tế, ĐBQH Phạm Khánh Phong Lan (đoàn Tp.Hồ Chí Minh) dẫn chứng tình trạng một số cơ sở khám chữa bệnh thiếu thuốc, trang thiết bị trong những năm gần đây. Dù tình hình đã được cải thiện, nhưng vấn đề quyền lợi của người bệnh vẫn chưa được giải quyết.

"Bệnh nhân vào viện không có thuốc bảo hiểm y tế, máy móc hư không thực hiện được kỹ thuật, phải tự ra ngoài mua thuốc hoặc đến bệnh viện tư nhân để thực hiện dịch vụ và tự chi trả toàn bộ chi phí. Nhưng đến nay, phía Bảo hiểm y tế vẫn chưa có kế hoạch hay động thái nào để bồi hoàn lại những khoản chi phí này cho bệnh nhân, trong khi đây là quyền lợi chính đáng của họ", bà Lan nêu thực tế.

Bà cho rằng thực trạng này đi ngược lại tinh thần của Nghị quyết 20 năm 2017 của Đảng về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới khi phải giảm chi tiền túi của người bệnh.

"Vấn đề này xứng đáng có một dòng trong báo cáo, từ đó mới có được những chỉ đạo quyết liệt hơn của Chính phủ", đại biểu nhấn mạnh.

Bên cạnh thiệt thòi của người bệnh, đại biểu Lan cũng chỉ ra môi trường làm việc của nhân viên y tế chưa được bảo đảm với ba khó khăn lớn.

ĐBQH Phạm Khánh Phong Lan (Ảnh: Media Quốc hội).

Thứ nhất là thu nhập. Lương bổng của nhân viên ngành y tế gần như chưa thay đổi, đặc biệt là với các lĩnh vực như y tế dự phòng, nơi nhân sự vẫn còn hết sức khó khăn.

Thứ hai là môi trường làm việc thiếu thốn. Tình trạng thiếu thuốc, máy móc hư hỏng vẫn xảy ra ở một số đơn vị. Bài toán mua sắm trang thiết bị để vừa bảo đảm cung cấp, vừa đúng luật, vừa không gây hệ lụy về sau vẫn chưa có lời giải tối ưu.

Thứ ba, và cũng là điều đáng buồn nhất, là tình trạng bạo hành nhân viên y tế. "Bạo lực diễn ra trong các cơ sở y tế không phải bây giờ mới xảy ra. Mỗi lần như vậy, báo chí đưa tin vài ngày rồi mọi chuyện lại lắng xuống, không giải quyết được tận gốc của vấn đề", bà Lan trăn trở.

Đại biểu đề xuất cần có những biện pháp căn cơ, kể cả về mặt luật pháp, xem cơ sở khám chữa bệnh là nơi cần được bảo đảm an ninh nghiêm ngặt, với chế tài xử phạt nặng những người vi phạm, tương tự như quy định an ninh tại sân bay hay các cơ quan công quyền.

"Bác sĩ, nhân viên y tế chúng tôi tập trung vào chuyên môn, không đủ sức và cũng không dám dùng bạo lực để đáp trả khi bị tấn công. Ngành Y tế lại không thể như ngành hàng không là cấm bay người này, người kia vì tội là đã gây rối ở trên máy bay.

Chúng tôi không thể cấm người vi phạm là về sau không được chữa bệnh hay không được khám bệnh", bà Lan nói.

Đồng thời, đề nghị có những giải pháp căn cơ để bảo đảm an toàn, điều kiện chuyên môn cũng như đãi ngộ cho nhân viên y tế. Có như vậy thì ngành y mới phục vụ người dân được tốt hơn.

Nhiều hạn chế, bất cập đối với trường ngoài công lập

ĐBQH Nguyễn Thị Thu Dung (đoàn Hưng Yên) nêu lên băn khoăn của mình trước thực trạng đào tạo nguồn nhân lực y tế hiện nay.

Đi vào nội dung chính, bà Dung cho hay, theo báo cáo, công tác đào tạo nguồn nhân lực y tế được đẩy mạnh, đổi mới hình thức đào tạo; đã xây dựng đề án bảo đảm nguồn nhân lực cho các trạm y tế cấp xã.

Mạng lưới các cơ sở đào tạo nhân lực y tế tiếp tục được phát triển cả công lập và ngoài công lập, mở rộng các chuyên ngành đào tạo. Cả nước hiện có 214 cơ sở đào tạo nhân lực y tế, trong đó có 66 cơ sở giáo dục đại học, 139 cơ sở giáo dục nghề nghiệp và 9 viện nghiên cứu có đào tạo tiến sĩ.

Tuy nhiên, bà Dung nhận định: "Lĩnh vực đào tạo nguồn nhân lực y tế còn bộc lộ một số bất cập, hạn chế, nhất là trong bối cảnh thực hiện chủ trương sắp xếp, sáp nhập các trường đại học, cao đẳng hiện nay".

ĐBQH Nguyễn Thị Thu Dung (Ảnh: Media Quốc hội).

Theo bà Dung, số lượng cơ sở đào tạo nhân lực y tế tăng nhanh, đặc biệt là cơ sở ngoài công lập, trong đó phần lớn là những trường đa ngành mở thêm khoa y, dược. Rất ít trường đào tạo chuyên ngành sức khỏe được thành lập mới. Trong 66 cơ sở giáo dục đại học đào tạo nhân lực y tế, chỉ có 20 cơ sở đào tạo chuyên ngành (tức là chỉ chiếm chưa đến 1/3).

Khẳng định đào tạo nhân lực y tế là ngành đặc thù, bởi nhân lực y tế có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, tính mạng của con người, đại biểu nhấn mạnh: Cơ sở vật chất, trang thiết bị cần được đầu tư đặc thù; chương trình, phương pháp đào tạo và đội ngũ giảng viên cũng phải đặc thù.

Sự gắn kết giữa các nhà trường và bệnh viện, cơ sở thực hành trong quá trình đào tạo là không thể tách rời. Tuy nhiên, số lượng cơ sở đào tạo có bệnh viện thực hành trực thuộc hiện rất ít.

"Chỉ có 25/66 cơ sở giáo dục đại học và 2/139 cơ sở giáo dục nghề nghiệp có bệnh viện trực thuộc. Điều này dẫn đến việc kém chủ động trong sắp xếp sinh viên thực hành tại các bệnh viện. Lượng sinh viên thực hành, thực tập trong một bệnh viện quá đông, nhiều sinh viên sang bệnh viện nhưng không có cơ hội thực hành trực tiếp mà chỉ đứng nhìn", đại biểu nhấn mạnh.

Cùng với đó là thực trạng nhiều trường không quản lý chặt chẽ quá trình thực hành, thực tập của sinh viên, không ký hợp đồng đào tạo theo quy định, không cử giảng viên hướng dẫn và "thả nổi" cho sinh viên tự liên hệ với các bệnh viện. Việc này chủ yếu xảy ra ở các trường ngoài công lập...

Từ đó, đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo siết chặt điều kiện thành lập và mở ngành đào tạo liên quan sức khỏe, hạn chế việc mở khoa y, dược trong các trường đa ngành.

Đồng thời, cần tăng cường kiểm tra, giám sát và có chế tài đủ mạnh, kiên quyết đình chỉ những cơ sở không đủ điều kiện hoặc cố tình vi phạm quy chế tuyển sinh.

Đẩy nhanh quá trình chuẩn bị các điều kiện để thực hiện đánh giá năng lực hành nghề của Hội đồng Y khoa quốc gia theo đúng lộ trình và quy định của Luật Khám bệnh, chữa bệnh, bắt đầu từ năm 2027 đối với chức danh bác sĩ. Kiên quyết đóng cửa các cơ sở đào tạo có tỉ lệ sinh viên vượt qua kỳ thi đánh giá năng lực hành nghề thấp.

Hoàng Thị Bích