ĐBQH: Không thể để lỡ cơ hội phát triển chỉ vì điểm nghẽn của pháp luật

Không áp dụng cơ chế đặc biệt với những nội dung về hạn chế quyền con người

Thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật sáng nay, 23-6, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn) thể hiện sự nhất trí rất cao việc Chính phủ trình Quốc hội ban hành nghị quyết này. Trong đó, có cơ chế cho phép Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội được ban hành văn bản quy phạm pháp luật để điều chỉnh các nội dung trong luật và nghị quyết của Quốc hội.

Về tính cấp thiết của việc ban hành Nghị quyết, ngoài những lý do nêu trong Tờ trình, đại biểu đề nghị bổ sung thêm ba lý do.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn) phát biểu thảo luận

Thứ nhất, mục tiêu đến năm 2030 Việt Nam trở thành nước công nghiệp hiện đại có thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước phát triển có thu nhập cao và yêu cầu là phải vượt qua bẫy thu nhập trung bình thì đã được Đại hội 13 và Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng gần đây nhất quyết định và kiên định không thay đổi mục tiêu này.

Nhìn ra thế giới thì thấy rằng nhiều nước bị mắc kẹt rất lâu ở nhóm thu nhập trung bình khoảng 4-5 thập kỷ mà không thể chuyển được lên nhóm thu nhập cao. Để vượt được qua bẫy thu nhập trung bình thì đòi hỏi phải có tốc độ tăng trưởng kinh tế rất cao và trong một thời gian rất là dài.

Thứ hai, đây là những mục tiêu rất áp lực đối với chúng ta và để đạt được mục tiêu này nếu như không tháo ngay những điểm nghẽn của điểm nghẽn thì không thể hoàn thành được mục tiêu đề ra.

Thứ ba là, đến thời điểm hiện nay chúng ta đã đi được nửa chặng đường của năm 2025, trong khi đó khối lượng các Luật, Nghị quyết phải rà soát xử lý rất lớn. Do đó, nếu không cho phép một cơ chế đặc biệt để tháo gỡ những điểm nghẽn của pháp luật mà vẫn phải áp dụng theo quy trình thông thường thì sẽ không thể hoàn thành được tiến độ đề ra trong năm 2025.

Ban hành Nghị quyết là rất cấp bách

Từ phân tích trên, đại biểu Nguyễn Thị Thủy đóng góp 4 nội dung vào dự thảo Nghị quyết.

Thứ nhất, về phạm vi điều chỉnh, đề nghị bổ sung và quy định rõ đối với những nội dung liên quan đến việc hạn chế quyền con người của công dân liên quan đến tội phạm và hình phạt liên quan đến tố tụng tư pháp thì không áp dụng cơ chế đặc biệt tại Nghị quyết này để xử lý vì đây là những vấn đề liên quan trực tiếp đến sinh mệnh chính trị của con người….

Thứ hai, về nguyên tắc xử lý, đề nghị bổ sung thêm một nguyên tắc, đó là việc xử lý những khó khăn vướng mắc cần phải bảo đảm tính hợp lý và thống nhất của hệ thống pháp luật để tránh việc sau khi tháo gỡ được vướng mắc ở văn bản pháp luật này thì nảy sinh những mâu thuẫn, vướng mắc mới ở các văn bản khác.

Thứ ba, về phương án xử lý khó khăn vướng mắc, dự thảo quy định trao quyền cho Chính phủ được quyền ban hành Nghị quyết để sửa Luật, Nghị quyết của Quốc hội do Chính phủ trình. Trường hợp việc sửa đổi này dẫn tới đồng thời sửa các luật, Nghị quyết khác mà không do Chính phủ trình thì Chính phủ phải xin ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Tán thành quy định này, đại biểu Nguyễn Thị Thủy cho rằng, nó đáp ứng yêu cầu là tháo gỡ những điểm nghẽn của pháp luật kịp thời, bảo đảm yêu cầu kiểm soát quyền lực.

Tuy nhiên, để bảo đảm chặt chẽ và thận trọng, đại biểu đề nghị bổ sung thêm nội dung, đó là trường hợp việc sửa đổi dẫn tới đồng thời phải sửa các Luật, Nghị quyết khác không do Chính phủ trình thì trong hồ sơ phải gửi kèm theo ý kiến của cơ quan đã trình Luật, Nghị quyết đó để đảm bảo chặt chẽ, thận trọng.

Thứ tư, về vấn đề xử lý trách nhiệm trong trường hợp xảy ra vi phạm, dự thảo Nghị quyết quy định, với những cán bộ tham gia quá trình tháo gỡ những khó khăn, vướng mắt do quy định của pháp luật, nếu như đã thực hiện đầy đủ các quy trình, quy định có liên quan và không có vụ lợi trong quá trình thực hiện nhiệm vụ nhưng vẫn gây ra thiệt hại thì có thể được xem xét để loại trừ trách nhiệm.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy cho rằng, quy định này tạo điều kiện cho cán bộ yên tâm tập trung vào việc rà soát, tháo gỡ xử lý các vướng mắc do quy định của pháp luật.

Song ở đây có hai tình huống phát sinh, một là vấn đề loại trừ trách nhiệm tức là không có trách nhiệm đối với việc để xảy ra thiệt hại và thứ hai là miễn trách nhiệm tức là vẫn có trách nhiệm trong việc để xảy ra thiệt hại nhưng được miễn trách nhiệm xử lý.

Để thống nhất trong tổ chức thực hiện, đại biểu đề nghị bổ sung thêm nội dung “giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung này” để trong tổ chức thực hiện có sự thống nhất giữa việc loại trừ trách nhiệm và miễn trách nhiệm xử lý.

“Việc ban hành Nghị quyết tại thời điểm này là rất cấp bách. Những con tàu tốc hành đang mang đến cho đất nước rất nhiều cơ hội để phát triển nhưng thời gian tàu dừng lại ở mỗi ga là rất là ngắn nên không thể để lỡ cơ hội phát triển của đất nước chỉ vì những điểm nghẽn của pháp luật.

Tôi đề nghị Quốc hội sớm thông qua Nghị quyết về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật, đồng thời cho phép Nghị quyết này sẽ có hiệu lực ngay khi được thông qua để các cơ quan có đủ thời gian vật chất tập trung cho công tác rà soát xử lý tháo sỡ những điểm nghẽn của pháp luật” - đại biểu Nguyễn Thị Thủy nhấn mạnh.

Huệ Linh