ĐBQH lo ngại quy định thủ tục thông báo khởi công vẫn như là 'giấy phép con'

Bản chất vẫn là một loại “giấy phép con”

Đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà (Đoàn Hà Nội) cho rằng, liên quan vấn đề miễn Giấy phép xây dựng (GPXD) và thủ tục thông báo khởi công tại Điều 43, mặc dù dự thảo Luật có quy định miễn GPXD cho nhiều trường hợp, đây là một bước tiến lớn. Tuy nhiên, quy định về thủ tục “thông báo” tại khoản 3 lại làm mất đi ý nghĩa của việc miễn phép.

Khoản 3 Điều 43 nêu rõ: các công trình được miễn phép (trừ một số trường hợp) “có trách nhiệm gửi thông báo thời điểm khởi công xây dựng kèm theo hồ sơ tương ứng với hồ sơ đề nghị cấp giấy phép xây dựng…đến cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng… để quản lý”.

Đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà (Đoàn Hà Nội)

Theo đại biểu Hà: “Quy định này chỉ là “cải cách về hình thức” chứ không “cải cách về nội dung”, bản chất vẫn là một loại “giấy phép con”. Mặc dù gọi là “miễn phép”, nhưng chủ đầu tư vẫn phải chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ, phức tạp y hệt như hồ sơ xin phép xây dựng”.

Đại biểu Hà phân tích: "Hơn nữa, quy định còn bộc lộ hạn chế: Không rõ ràng về thủ tục: Khi cơ quan nhà nước nhận hồ sơ "để quản lý", họ sẽ làm gì? Nếu họ chỉ nhận và cất vào tủ, thì việc yêu cầu nộp hồ sơ là không cần thiết và lãng phí. Nếu họ xem xét, rà soát hồ sơ đó, thì bản chất đây chính là thủ tục "xem xét cấp phép" dưới một tên gọi khác (thông báo). Điều này tạo ra sự mập mờ, không minh bạch. Không giảm gánh nặng: Mục tiêu của miễn phép là giảm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp. Với quy định này, gánh nặng chuẩn bị hồ sơ vẫn còn nguyên".

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (Đoàn TPHCM) ủng hộ việc chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm các dự án, công trình xây dựng, nhưng phải tùy vào công trình. Nếu những công trình lớn, mang tầm quy mô đến khu vực, an ninh quốc gia mà để xây dựng xong rồi mới hậu kiểm nếu xảy ra vấn đề gì thì hậu quả lớn.

Theo đại biểu Ngân, vừa qua nhiều công trình xây dựng xong, không đưa vào sử dụng được. Rồi thanh tra, kiểm tra vào cuộc, vậy khâu tiền kiểm ban đầu đã có vấn đề. Do đó, phải hết sức lưu ý đến quan điểm này. "Vừa rồi thiên tai, lũ lụt nhiều dự án sụp đổ, trong đó có dự án sụp đổ phần nhiều là công trình không đúng theo tiêu chuẩn xây dựng. Công trình đó xây dựng theo tiêu chuẩn phải chịu đựng được ở động đất cấp 5, cấp 6 nhưng mà mới động đất nhẹ thôi là nó đã sụp”, đại biểu Ngân cho hay.

Bỏ quy định xin giấy phép sửa chữa nhỏ

Đại biểu Ngân đề nghị, nên bỏ ngay quy định xin giấy phép sửa chữa nhỏ của người dân, chuyển sang hậu kiểm. "Đối với nhà ở người dân thì tôi nghĩ chuyển hậu kiểm là hợp lý. Bởi vì khi nhà bị dột, mái bị bay đi, dân phải sửa. Mà khi người dân mới vừa đổ xe cát xuống là thanh tra xây dựng xuống liền rồi. Như vậy những khâu đó làm cho họ rất là khó khăn”, đại biểu nêu quan điểm.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) cho rằng, đối với công trình thuộc thẩm quyền quản lý từ cấp tỉnh trở lên thì phải có sự minh bạch, rõ ràng về quy định xin phép xây dựng. Ông nhấn mạnh, dự thảo cần xác định cụ thể công trình nào phải xin phép và công trình nào được miễn phép, tránh tình trạng mơ hồ khiến địa phương cũng lúng túng khi áp dụng.

Theo dự thảo, một số công trình được đề xuất miễn giấy phép xây dựng như: công trình xây dựng theo tuyến ngoài đô thị; nhà ở riêng lẻ dưới 7 tầng tại khu vực nông thôn, ngoài đô thị; công trình thuộc các dự án đã được phê duyệt dự án đầu tư khả thi; công trình sửa chữa, cải tạo bên trong không làm thay đổi kết cấu chịu lực… Đại biểu cho biết ông đồng tình với những trường hợp này vì đó là những hoạt động mang tính đương nhiên và phù hợp với thực tế.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội)

Tuy nhiên, ông đặt vấn đề: việc miễn giấy phép không đồng nghĩa với việc bỏ ngỏ trách nhiệm quản lý an toàn công trình. Nếu một công trình xây dựng bị sập đổ, gây thiệt hại lớn, Nhà nước vẫn phải đứng ra xử lý hậu quả và bảo đảm an toàn xã hội.

Vì vậy, theo đại biểu, dù được miễn phép thì công trình vẫn phải bảo đảm yêu cầu kỹ thuật thông qua thiết kế được thực hiện bởi tổ chức, cá nhân có chuyên môn. Đơn vị tư vấn thiết kế phải ký và chịu trách nhiệm hoàn toàn về chất lượng bản vẽ cũng như an toàn công trình; đồng thời tuân thủ đầy đủ quy chuẩn, quy hoạch xây dựng đã được phê duyệt. Cơ quan chức năng có quyền kiểm tra và xử lý sai phạm nếu thiết kế hoặc thi công không đảm bảo.

Đại biểu Hoàng Văn Cường nhấn mạnh: “Việc miễn giấy phép xây dựng là cần thiết để giảm thủ tục hành chính, nhưng không được biến thành việc không còn quan tâm đến an toàn xây dựng”. Ông đề xuất mở rộng phạm vi miễn phép không chỉ ở khu vực nông thôn mà cả khu vực đô thị đã có quy hoạch rõ ràng, với điều kiện phải có hệ thống giám sát trách nhiệm của tư vấn thiết kế và các chủ thể liên quan.

Ánh Phương/VOV.VN