Để ESG không phải là gánh nặng của doanh nghiệp

ESG - Môi trường (Environmental), Xã hội (Social) và Quản trị (Governance) đã trở thành một tiêu chuẩn toàn cầu, không chỉ dành cho các tập đoàn lớn mà còn là yêu cầu bắt buộc trong chuỗi cung ứng của tất cả doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực điện tử và công nghệ cao.

Bà Đỗ Thị Thúy Hương, Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Hỗ trợ Việt Nam, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp Điện tử Việt Nam.

Theo đại diện VEIA, nếu như trước đây các doanh nghiệp chỉ cần quan tâm tới năng suất, giá thành và hiệu quả sản xuất, thì ngày nay đối tác toàn cầu còn yêu cầu doanh nghiệp cần phải có chuỗi cung ứng xanh, minh bạch, trách nhiệm; báo cáo khí thải và quản lý carbon; hệ thống quản trị rủi ro, chống tham nhũng, bảo vệ dữ liệu và trách nhiệm xã hội đối với người lao động, cộng đồng.

Đặc biệt, từ 2025 - 2027, các doanh nghiệp xuất khẩu vào EU phải tuân thủ CBAM và CSDDD. Các tập đoàn điện tử quốc tế đang yêu cầu nhà cung ứng chứng minh lộ trình net-zero, tiêu chuẩn lao động và quản trị doanh nghiệp minh bạch. Với vai trò là ngành xuất khẩu chiến lược, ngành điện tử Việt Nam chịu tác động mạnh nhất từ những chuyển dịch này.

“Như vậy ESG không còn là một lựa chọn, mà là điều kiện để doanh nghiệp tham gia thị trường”, bà Hương nhấn mạnh.

Trong bối cảnh đó, chia sẻ từ quá trình tiếp xúc làm việc với các doanh nghiệp, bà Hương đánh giá, doanh nghiệp Việt Nam đã sẵn sàng chuyển đổi ESG, nhưng cần “phương tiện và lộ trình phù hợp”.

“Nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu đo lường năng lượng và khí thải, chuyển đổi sang thiết bị tiết kiệm điện, xây dựng văn hóa doanh nghiệp trách nhiệm và áp dụng quản trị minh bạch. Tuy nhiên họ cần hỗ trợ về chuẩn mực ESG quốc tế, hướng dẫn xây dựng báo cáo ESG, tiêu chuẩn hóa chuỗi cung ứng, công nghệ tiết kiệm năng lượng, tái chế và tự động hóa xanh; kết nối đối tác tài chính xanh”, đại diện VEIA cho biết”.

Chuyên gia khẳng định “ESG là con đường để điện tử Việt Nam vươn lên chuỗi giá trị cao hơn” nhưng “ESG chỉ thành công khi có sự đồng hành của tổ chức ngành nghề và sự kết nối trong chuỗi cung ứng”.

Các chuyên gia chia sẻ cơ hội tham gia chuỗi cung ứng ESG của doanh nghiệp Việt.

Chia sẻ ở góc nhìn của một doanh nghiệp đã bắt đầu từ sớm trên hành trình thực thi ESG , ông Trần Đức Tùng, Phó Tổng Giám đốc Hanel PT cho biết “làm ESG có tốn tiền”, doanh nghiệp phải đầu tư khá nhiều. Song, Hanel PT xác định ESG không phải chi phí hay gánh nặng tài chính mà là công cụ lãnh đạo bản lĩnh, là thước đo chiều sâu văn hóa và năng lực tổ chức, là tương lai của doanh nghiệp.

Ông Tùng cũng chỉ ra, không phải cứ làm ESG là sẽ bán được hàng cho chuỗi cung ứng toàn cầu. ESG là một điều kiện cần, là yếu tố đầu tiên để các đối tác đánh giá sự phát triển bền vững và tầm nhìn dài hạn của doanh nghiệp. Tuy nhiên, điều kiện đủ vẫn là năng lực sản xuất và sản phẩm của doanh nghiệp.

5 bài học triển khai ESG tại Hanel PT, theo ông Tùng, đó là "lãnh đạo phải sống cùng ESG, thiết lập bộ phận chuyên trách ESG, chọn mục tiêu lớn và bắt đầu từ việc nhỏ, hợp tác với toàn hệ sinh thái và báo cáo định kỳ, đo lường liên tục, truyền cảm hứng sâu sắc".

Trong khi đó, phân tích bối cảnh quốc tế, bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Giám đốc Văn phòng Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân cho rằng sẽ không có giải pháp “kỳ diệu” giúp ngành điện tử chuyển đổi xanh ngay lập tức. Thay vào đó là quá trình chuyển đổi dần dần, bắt đầu từ các thiết kế lai giữa linh kiện truyền thống và linh kiện xanh.

Trong bối cảnh doanh nghiệp phải đối mặt với chi phí vật liệu mới cao hơn, quy định khác nhau giữa các khu vực và giới hạn kỹ thuật nhưng vẫn phải giữ giá sản phẩm ở mức cạnh tranh, bà Thủy gợi ý “nếu tăng được sự phối hợp về tiêu chuẩn, chia sẻ dữ liệu và tư duy thiết kế có tính tới giai đoạn sử dụng cuối ngay từ đầu, khoảng cách tới mục tiêu "xanh hóa" thực chất sẽ ngày càng được rút ngắn”.

Đỗ Kiều