Để xảy ra lãng phí trong cơ quan, người đứng đầu phải chịu trách nhiệm

Sáng 4/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày tờ trình dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí.

Quy định chi tiết chế tài xử lý kỷ luật hành vi gây lãng phí

Bộ trưởng Bộ Tài chính thông tin, dự thảo Luật đã quy định cụ thể 7 nhóm quyền và trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức và 6 nhóm quyền và trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức trong khu vực Nhà nước.

Trong đó, đặc biệt nhấn mạnh việc người đứng đầu cơ quan, tổ chức phải chịu trách nhiệm cá nhân trong trường hợp không thực hiện hoặc thực hiện không đúng các quy định pháp luật về phòng, chống lãng phí hoặc để xảy ra hành vi gây lãng phí trong phạm vi cơ quan, tổ chức và lĩnh vực được giao quản lý.

Đơn cử như: không ban hành, chậm ban hành hoặc không tổ chức triển khai thực hiện chương trình, kế hoạch tiết kiệm, chống lãng phí trong phạm vi cơ quan, tổ chức và lĩnh vực được giao quản lý; không ban hành, chậm ban hành hoặc ban hành các văn bản trái pháp luật, gây lãng phí; không báo cáo hoặc chậm báo cáo, báo cáo không đầy đủ các thông tin theo quy định, yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền…

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tờ trình (Ảnh: Phạm Thắng).

Dự thảo Luật cũng được hoàn thiện theo hướng tất cả các cơ quan, tổ chức, cá nhân đều có quyền cung cấp thông tin phát hiện lãng phí. Người đứng đầu cơ quan, tổ chức nhận được thông tin về lãng phí có trách nhiệm kiểm tra, làm rõ, thông tin phát hiện lãng phí; ngăn chặn, khắc phục kịp thời trường hợp có lãng phí xảy ra; xử lý theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền xử lý sai phạm và công khai kết quả xử lý; giải trình trước cơ quan chức năng về việc để xảy ra lãng phí.

Đồng thời, dự thảo Luật giao Chính phủ quy định chi tiết các biện pháp bảo vệ cơ quan, tổ chức cung cấp thông tin phát hiện lãng phí, người đấu tranh chống lãng phí và người thân của người đấu tranh chống lãng phí.

Dự thảo Luật đã đưa ra 9 nhóm hành vi gây lãng phí và 9 nhóm hành vi vi phạm trong tổ chức thực hiện phòng, chống lãng phí. Đồng thời, bổ sung nội dung giao Chính phủ quy định chi tiết từng hành vi gây lãng phí, hành vi vi phạm cụ thể và chế tài xử lý kỷ luật tương ứng đối với người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị và các cá nhân có liên quan trong trường hợp thực hiện hành vi vi phạm hoặc hành vi gây lãng phí.

Ngoài ra, dự thảo Luật còn bổ sung quy định về việc Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược quốc gia về phòng, chống lãng phí, bổ sung quy định về "Ngày toàn dân tiết kiệm, chống lãng phí" là ngày 31/5 hàng năm.

Tạo hành lang pháp lý thúc đẩy phòng ngừa thay vì xử lý hậu quả

Trình bày thẩm tra dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết: Việc quy định cụ thể, rõ ràng hành vi lãng phí và hành vi vi phạm trong tổ chức thực hiện phòng, chống lãng phí sẽ làm tăng tính minh bạch, tính khả thi của Luật; tạo cơ sở pháp lý để xây dựng quy chế nội bộ, cơ chế kiểm soát, chế tài xử lý; thúc đẩy phòng ngừa thay vì xử lý hậu quả; tăng cường niềm tin của người dân vào công tác phòng, chống lãng phí, củng cố kỷ luật công vụ; cán bộ, công chức dễ hiểu, dễ tuân thủ.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi (Ảnh: Media Quốc hội).

Ủy ban Kinh tế - Tài chính thống nhất chỉ quy định khung, có tính nguyên tắc về nhóm các hành vi gây lãng phí và nhóm hành vi vi phạm trong tổ chức thực hiện phòng, chống lãng phí (là các hành vi vi phạm quy trình, trách nhiệm khi triển khai công tác phòng, chống lãng phí, không trực tiếp gây lãng phí, nhưng làm suy giảm hiệu quả phòng ngừa và kiểm soát).

Tuy nhiên, đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, kế thừa các quy định còn giá trị thực hiện của Luật Thực hành tiết kiệm chống lãng phí hiện hành, thể chế hóa chủ trương, hướng dẫn của Đảng trong tình hình mới và hoàn thiện hành vi gây lãng phí theo hướng quy định các hành vi trực tiếp gây ra lãng phí trong quản lý, sử dụng nguồn lực theo nhóm lĩnh vực, gắn với chuẩn mực quản lý như định mức, tiêu chuẩn, quy trình.

Mặt khác, đề nghị cân nhắc, bổ sung quy định về quyền, nghĩa vụ của người đấu tranh chống lãng phí, tương tự như quy định tại Luật Tố cáo.

Nguyễn Thu Huyền