Điều hành ngân quỹ linh hoạt, nâng hiệu quả quản lý tài chính công

Nguồn thu tăng mạnh, vượt 215.000 tỷ đồng so với dự toán

Theo báo cáo của Kho bạc Nhà nước (KBNN), tính đến ngày 31/10/2025, lũy kế thu ngân sách nhà nước (NSNN) đạt trên 2,182 triệu tỷ đồng, tương đương 110,97% dự toán cả năm (trên 1,966 triệu tỷ đồng). Như vậy, tổng thu NSNN đã vượt hơn 215.000 tỷ đồng. Đây là kết quả quan trọng, góp phần củng cố dư địa tài khóa, tạo điều kiện để Chính phủ chủ động hơn trong điều hành ngân sách, đồng thời thể hiện hiệu quả việc phối hợp thu giữa các đơn vị trong toàn ngành tài chính.

Báo cáo của KBNN cũng cho thấy, nguồn thu nội địa tiếp tục là trụ cột chính, đạt trên 1,876 triệu tỷ đồng, bằng 112,4% dự toán. Những con số này phản ánh rõ “sức khỏe” của doanh nghiệp và hoạt động sản xuất, kinh doanh trong nước đang dần được củng cố. Đồng thời, các biện pháp quản lý thu, chống thất thu, mở rộng cơ sở thuế thời gian qua đã phát huy hiệu quả.

Nguồn: Kho bạc Nhà nước. Đồ họa: Phương Anh

Đáng chú ý, thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu đạt 264.605 tỷ đồng, tương đương 112,6% dự toán, sau khi trừ hoàn thuế giá trị gia tăng (115.211 tỷ đồng). Sự phục hồi mạnh hơn dự kiến của hoạt động xuất nhập khẩu trong quý III và đầu quý IV/2025 đã đóng góp quan trọng cho mức tăng thu ổn định của ngân sách.

Trong khi đó, thu từ dầu thô chỉ đạt 40.288 tỷ đồng, bằng 75,73% dự toán, do giá dầu thế giới và sản lượng khai thác giảm. Tuy nhiên, phần hụt thu này đã được bù đắp đáng kể từ các khoản thu khác, giúp tổng thu NSNN vẫn đảm bảo đạt và vượt kế hoạch.

Những kết quả tích cực nói trên có sự đóng góp lớn từ hệ thống KBNN thông qua việc tập trung nhanh, đầy đủ và kịp thời các khoản thu vào NSNN, đồng thời cung cấp dữ liệu phục vụ dự báo và điều hành ngân sách.

Chi ngân sách ổn định, nhưng giải ngân đầu tư công vẫn chậm

Trong 10 tháng qua, hệ thống KBNN đã thực hiện hướng dẫn, thanh toán và chi trả NSNN theo đúng quy định, đảm bảo chặt chẽ nhưng linh hoạt; đồng thời cung cấp số liệu giải ngân hàng ngày cho Bộ Tài chính và các cấp địa phương, hỗ trợ kịp thời cho công tác quản lý và điều hành.

Đặc biệt, KBNN đã phối hợp với các bộ, ngành, địa phương triển khai đồng bộ nhiều giải pháp trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, qua đó góp phần thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công. Việc đẩy mạnh giao dịch điện tử qua hệ thống dịch vụ công trực tuyến của KBNN cũng giúp nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Tổng chi thường xuyên đến hết tháng 10 đạt hơn 1,265 triệu tỷ đồng, bằng 81,1% dự toán. Các khoản chi cho giáo dục, y tế, an sinh xã hội, quốc phòng - an ninh và vận hành bộ máy nhà nước được thực hiện đầy đủ, góp phần bảo đảm ổn định kinh tế - xã hội.

Tuy nhiên, tiến độ chi đầu tư phát triển - lĩnh vực có tác động trực tiếp tới tăng trưởng - vẫn chậm. Cụ thể, lũy kế thanh toán vốn đầu tư công đến hết tháng 10/2025 mới đạt 447.239 tỷ đồng (bằng 51,9% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao qua KBNN và 43,7% tổng kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025). Riêng vốn kéo dài từ năm trước, tiến độ giải ngân mới đạt 44,1%.

Nguyên nhân chậm chủ yếu đến từ việc chuẩn bị dự án còn kéo dài; vướng mắc trong điều chỉnh chủ trương đầu tư, giải phóng mặt bằng; sự thiếu đồng bộ giữa các khâu lập, thẩm định và triển khai dự án. Nhiều dự án quy mô lớn hoặc có yêu cầu kỹ thuật - môi trường phức tạp tiếp tục gặp khó khăn trong việc hoàn thiện hồ sơ, thủ tục và tổ chức thi công.

Trước bối cảnh này, nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công - động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế, KBNN đã tăng cường phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để tháo gỡ vướng mắc, hướng dẫn quy trình và cải thiện chất lượng hồ sơ.

Đồng thời, KBNN yêu cầu các đơn vị kho bạc khu vực nâng cao chất lượng kiểm soát chi, bảo đảm chặt chẽ, nhưng không làm chậm tiến độ giải ngân; ưu tiên xử lý hồ sơ đối với các dự án hạ tầng trọng điểm, chương trình mục tiêu quốc gia; đồng thời đẩy mạnh giám sát tiến độ và đánh giá chất lượng hồ sơ.

Song song đó, để ngân quỹ nhà nước luôn chủ động, linh hoạt và an toàn, KBNN triển khai hiệu quả nhiều nghiệp vụ chuyên môn như: gửi có kỳ hạn tại các ngân hàng thương mại, mua - bán lại trái phiếu chính phủ, cho NSNN vay, điều hòa dòng tiền theo thời gian thực nhằm đảm bảo thanh khoản cho toàn hệ thống.

Ngoài ra, KBNN tiếp tục thực hiện phát hành trái phiếu chính phủ nhằm huy động vốn cho NSNN và đầu tư phát triển. Tính đến hết tháng 10, KBNN đã phát hành 283.429 tỷ đồng trái phiếu, bằng 56,7% kế hoạch năm. Kỳ hạn phát hành bình quân đạt 9,84 năm, duy trì kỳ hạn dài; trong khi lãi suất bình quân ở mức thấp (3,07%/năm), cho thấy niềm tin vững chắc của thị trường đối với công tác điều hành tài khóa và quản lý nợ công.

Nỗ lực hoàn thành mục tiêu ngân sách năm 2025

Theo lãnh đạo KBNN, từ nay đến cuối năm là giai đoạn cao điểm trong kiểm soát và chi trả các nguồn vốn NSNN. Do đó, để dòng vốn ngân sách được sử dụng đúng mục tiêu và kịp thời, toàn hệ thống KBNN sẽ tập trung cao độ nhằm hoàn thành các nhiệm vụ tài chính - ngân sách năm 2025.

Một loạt nhóm giải pháp sẽ được triển khai, trong đó trọng tâm là đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, hoàn thiện các đề án và chính sách tài chính theo kế hoạch của Bộ Tài chính; hỗ trợ các đơn vị, địa phương trong công tác khóa sổ, quyết toán NSNN đúng thời hạn.

Đồng thời, KBNN sẽ cập nhật và báo cáo kịp thời tình hình thu - chi ngân sách, tiến độ thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia; phối hợp với địa phương rà soát số liệu trong bối cảnh sắp xếp bộ máy hành chính.

Với kết quả thu ngân sách vượt dự toán và việc điều hành ngân quỹ linh hoạt, KBNN đang góp phần quan trọng vào việc xây dựng nền tài chính quốc gia ổn định, hiện đại và minh bạch.

Vân Hà