Doanh nghiệp chuyển mình, tận dụng EVFTA xây dựng thương hiệu

Kim ngạch hai chiều tăng trưởng ấn tượng

Báo cáo mới nhất của Thương vụ Việt Nam tại Đức cho biết, hết tháng 7/2025, kim ngạch thương mại hai chiều đạt 7,76 tỷ USD, tăng 15,4% so với 7 tháng đầu năm 2024. Việt Nam xuất khẩu sang Đức 5,5 tỷ USD (tăng 19,6%) và nhập khẩu từ Đức 2,26 tỷ USD (tăng 6,4%). Những con số này cho thấy Đức tiếp tục là đối tác thương mại số 1 của Việt Nam tại châu Âu và là “cửa ngõ” quan trọng để hàng hóa Việt thâm nhập thị trường EU.

Một trong những nhóm hàng có tốc độ tăng trưởng cao trong 7 tháng năm 2025 đến từ nhóm hàng nông, thủy sản đạt 1,25 tỷ USD, tăng 69,2%. Trong đó, cà phê chiếm tỷ trọng áp đảo với 870,7 triệu USD, tăng 101,9%; thủy sản đạt 121 triệu USD (tăng 10,3%); hạt điều 106,7 triệu USD (tăng 37%); hạt tiêu 82 triệu USD (tăng 43,3%); rau quả 47 triệu USD (tăng 25%)

Cùng đó, nhóm hàng chế biến, chế tạo cũng có mức tăng ấn tượng, đạt 3,74 tỷ USD, tăng 8,5%. Trong đó, máy tính và linh kiện 647 triệu USD (tăng 23%); máy móc, thiết bị 815 triệu USD (tăng 11,4%); dệt may 532,9 triệu USD (tăng 20,9%); giày dép 437,8 triệu USD (tăng 1,4%)

7 tháng năm 2025, xuất khẩu cà phê sang Đức chiếm tỷ trọng áp đảo với 870,7 triệu USD, tăng 101,9% so với cùng kỳ. Ảnh: Trọng Thắng

Thông số này cho thấy, Hiệp định EVFTA đã giúp nông sản và các mặt hàng truyền thống của Việt Nam gia tăng sức cạnh tranh rõ rệt tại Đức, trong khi nhóm công nghiệp chế tạo tiếp tục duy trì vai trò trụ cột.

Ở chiều ngược lại, Việt Nam nhập khẩu từ Đức chủ yếu là các sản phẩm công nghệ cao và dược phẩm. 7 tháng đầu năm 2025, nhập khẩu máy móc, thiết bị và phụ tùng đạt 834 triệu USD (tăng 12,2%); dược phẩm 254 triệu USD (tăng 29,8%); hóa chất 177,9 triệu USD (giảm 34%); máy tính và linh kiện 108,3 triệu USD (tăng 27,2%).

Bà Đặng Thị Thanh Phương, Tham tán Thương mại Việt Nam tại CHLB Đức nhận định, kết quả này phản ánh mối quan hệ bổ trợ rõ rệt, Việt Nam xuất khẩu hàng nông sản và sản phẩm chế tạo có lợi thế, trong khi Đức cung cấp công nghệ, máy móc và dược phẩm, góp phần nâng cấp chuỗi giá trị sản xuất của Việt Nam.

EVFTA - “cú huých" hội nhập

Cũng theo bà Đặng Thị Thanh Phương, Hiệp định EVFTA có hiệu lực từ 1/8/2020 là “cú huých” mạnh mẽ, giúp đầu tư và kinh doanh hai bên phát triển vượt bậc

Theo EVFTA, EU cam kết xóa bỏ ngay 85,6% số dòng thuế, tương đương 70,3% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam; sau 7 năm, mức xóa bỏ đạt 99,2%.

Chiều ngược lại, Việt Nam cam kết xóa bỏ 48,5% số dòng thuế ngay khi hiệp định có hiệu lực; sau 10 năm, mức xóa bỏ đạt 98,3%

Thực tế cho thấy, EVFTA đã tạo cơ hội lớn cho các ngành hàng chủ lực của Việt Nam tận dụng lợi thế từ chính sách xóa bỏ thuế nhập khẩu. Lợi thế này đặc biệt thể hiện rõ trong các mặt hàng như cà phê, thủy sản, hạt điều, chè, đã có những bước tăng trưởng rõ rệt.

Cụ thể, xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang EU tăng 120%, từ 983 triệu USD của năm 2020 lên 2,2 tỷ USD năm 2024; rau quả tăng 65,6%, từ 146 triệu USD lên 242 triệu USD; xuất khẩu giày dép tăng 52,4%, từ 3,7 tỷ USD lên 5,65 tỷ USD.

“Đây là minh chứng rõ rệt cho việc tận dụng tốt các ưu đãi của EVFTA, đặc biệt là các doanh nghiệp lớn tập trung nâng cao chất lượng, đáp ứng các tiêu chuẩn về quy tắc xuất xứ và xây dựng thương hiệu bền vững” - bà Phương nhấn mạnh.

Nhiều sản phẩm nông sản chế biến, hải sản, hàng gia dụng và sản phẩm có giá trị gia tăng cao chưa khai thác hết tiềm năng tại Đức

Cũng theo Tham tán Đặng Thị Thanh Phương, EVFTA không chỉ thúc đẩy thương mại mà còn mở đường cho dòng vốn FDI chất lượng cao. Đến nay, EU là nhà đầu tư lớn thứ 5 tại Việt Nam, với vốn lũy kế trên 35 tỷ USD, tập trung vào công nghệ cao, năng lượng tái tạo, dược phẩm và logistics.

Một số dự án tiêu biểu: Lego (1 tỷ USD), Bosch (340 triệu USD), BW Industrial (100 triệu USD). Đây là minh chứng cho sự hấp dẫn của Việt Nam trong mắt các tập đoàn EU, trong đó Đức giữ vai trò quan trọng.

Tuy vậy, vẫn còn không ít thách thức. Nhiều sản phẩm nông sản chế biến, hải sản, hàng gia dụng và sản phẩm có giá trị gia tăng cao chưa khai thác hết tiềm năng tại Đức. Nguyên nhân chủ yếu đến từ rào cản kỹ thuật khắt khe, yêu cầu về xuất xứ phức tạp, cùng với cách tiếp cận thị trường của nhiều doanh nghiệp Việt Nam còn tương đối truyền thống, thiếu quyết tâm và chiến lược bài bản.

Giai đoạn tới, EVFTA sẽ bước vào giai đoạn thực thi toàn diện khi hầu hết các dòng thuế giảm về 0%, mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, “Việt Nam đang có khoảng 7 năm đi trước các đối thủ cạnh tranh chưa có hiệp định thương mại tự do (FTA) với EU. Nếu không tận dụng tốt, chúng ta sẽ để mất lợi thế này vào tay các quốc gia khác”.

EU là thị trường “bài bản, khó tính,” yêu cầu cao về tính bền vững, an toàn và minh bạch. Doanh nghiệp Việt cần đầu tư lâu dài, đổi mới cách thức tiếp cận đối tác, xây dựng các chiến lược tiếp thị hiện đại và có sự chuẩn bị nghiêm túc về tiêu chuẩn môi trường, tỷ lệ tái chế, và khả năng phát thải thấp. Chiến lược dài hạn và tư duy "xanh" có thể được xem như chìa khóa cho giai đoạn tới của EVFTA.

Không chỉ vậy, cần đổi mới phương thức tiếp thị, xây dựng thương hiệu mạnh tại Đức; tận dụng hệ thống xúc tiến thương mại, kết nối từ Thương vụ và các hiệp hội ngành hàng. Cùng với đó, chuẩn bị kịch bản ứng phó với biến động thị trường, tận dụng lợi thế EVFTA trước khi các đối thủ khác ký FTA với EU.

Quan hệ thương mại Việt Nam - Đức đang trên đà tăng trưởng mạnh mẽ nhờ EVFTA, mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt. Nhưng cơ hội chỉ thực sự biến thành lợi thế nếu có chiến lược tiếp cận bài bản, tư duy xanh và sự quyết tâm của doanh nghiệp.

Đức không chỉ là đối tác thương mại hàng đầu, mà còn là “cửa ngõ vàng” giúp Việt Nam chinh phục toàn bộ thị trường EU. Đã đến lúc doanh nghiệp Việt phải coi đây là sân chơi chiến lược, nơi không chỉ bán hàng mà còn nâng tầm thương hiệu quốc gia.

Hoàng Giang