Doanh nghiệp đề xuất với Thủ tướng loạt giải pháp nâng cao giá trị nông sản, tăng thu nhập nông dân

BAF kiến nghị thí điểm chăn nuôi heo cao tầng, đề xuất 6 cơ chế đặc thù với Chính phủ

Tại hội nghị, ông Nguyễn Văn Minh, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Nông nghiệp BAF Việt Nam đã trình bày đề xuất mô hình "chăn nuôi heo trong nhà cao tầng thông minh" và kiến nghị 6 cơ chế chính sách nhằm thúc đẩy phát triển nông nghiệp công nghệ cao theo hướng bền vững và tuần hoàn.

Ông Nguyễn Văn Minh, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Nông nghiệp BAF Việt Nam.

Theo ông Minh, mô hình chăn nuôi khép kín này bao gồm toàn bộ chuỗi từ sản xuất thức ăn - chăn nuôi - chế biến - trồng trọt, với quy mô lên tới 64.000 heo nái, cung cấp khoảng 1,6-1,8 triệu con heo thương phẩm mỗi năm. Điểm nổi bật của mô hình là tận dụng không gian theo chiều cao, giúp tiết kiệm 5-8 lần diện tích đất so với chăn nuôi truyền thống, đặc biệt phù hợp trong bối cảnh quỹ đất nông nghiệp ngày càng hạn chế.

Ngoài ra, mô hình còn giúp tự động hóa - quản trị thông minh giảm 20-30% lao động. Đồng thời, nhờ ứng dụng IoT, AI, Big Data vào quản lý vận hành giúp tăng độ chính xác trong chăm sóc đàn heo, tối ưu chi phí nhân công; Hạn chế sai sót và rủi ro trong quá trình chăn nuôi; Tạo bước tiến mạnh mẽ trong chuyển đổi số nông nghiệp. An toàn sinh học vượt trội, bảo vệ môi trường sinh thái.

Theo đó, ông Minh mạnh dạn đề xuất Chính phủ xem xét 6 cơ chế chính sách đặc thù:

Thứ nhất, thí điểm mô hình chăn nuôi cao tầng trong nhóm dự án nông nghiệp công nghệ cao ưu tiên đầu tư.

Thứ hai, hỗ trợ tín dụng xanh - lãi suất ưu đãi cho doanh nghiệp triển khai mô hình công nghệ cao và tuần hoàn.

Thứ ba, ưu đãi thuế đối với thiết bị công nghệ cao, máy móc thông minh, hệ thống môi trường, IoT và AI.

Thứ tư, hỗ trợ nghiên cứu, nội địa hóa công nghệ, nhân bản mô hình trong nước để tiến tới tự chủ hoàn toàn về công nghệ chăn nuôi thông minh.

Thứ năm, xây dựng bộ tiêu chí kỹ thuật quốc gia cho mô hình chăn nuôi công nghệ cao, làm cơ sở đánh giá, thẩm định và nhân rộng toàn quốc.

Thứ sáu, tháo gỡ những nút thắt, điểm nghẽn về pháp lý trong việc cấp phép xây dựng, đánh giá tác động môi trường…để mô hình sớm được triển khai và đưa vào vận hành sản xuất trong thực tế.

Tạo cơ chế để doanh nghiệp Việt liên kết “gã khổng lồ” toàn cầu, đẩy mạnh xuất khẩu nông sản

Ông Vũ Mạnh Hùng, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hùng Nhơn nhấn mạnh rằng: Các doanh nghiệp, tập đoàn, tổng công ty như Hùng Nhơn nhận thấy việc hợp tác với các doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp FDI, đóng vai trò rất quan trọng trong việc phát triển các tập đoàn.

Ông Vũ Mạnh Hùng, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hùng Nhơn chia sẻ tại Hội nghị.

Ông dẫn chứng, từ năm 2022, dưới sự chứng kiến của Thủ tướng, Hùng Nhơn đã ký kết biên bản ghi nhớ (MOU) hợp tác với Tập đoàn Hoàng gia De Heus (Hà Lan). Đến nay, doanh nghiệp đã triển khai hàng loạt dự án lớn, dự kiến đầu năm 2026 sẽ xuất khẩu lô gà đầu tiên đi Hà Lan, một thị trường rất khó tính.

“Trong bước phát triển đó, chúng tôi nhận định việc tập trung phối hợp cùng các "gã khổng lồ" thế giới với mong muốn là các doanh nghiệp Việt Nam liên kết với chuỗi và chúng ta tập trung phát triển để cùng các doanh nghiệp hàng đầu thế giới tham gia mảng nông nghiệp của Việt Nam. Tới thời điểm này, Tập đoàn Hùng Nhơn cũng liên doanh cùng các doanh nghiệp, ví dụ như là Tập đoàn De Heus Hà Lan 113 năm kinh nghiệm, công ty Big Dutchman của Đức và một tập đoàn chuyên về biogas của Bỉ. Đây là các công ty hàng đầu thế giới. Chúng tôi dự kiến đầu năm 2026 sẽ tập trung đầu tư tại tỉnh Tây Ninh một cái nhà máy giết mổ hiện đại nhất Đông Nam Á theo mô hình liên kết chuỗi”, ông nói, đồng thời kiến nghị Thủ tướng: có giải pháp để tối ưu hóa nghị quyết đất đai mà Chính phủ cùng các bộ, ban, ngành đưa ra và để các doanh nghiệp ở Việt Nam sánh vai được các tập đoàn hàng đầu thế giới về mảng nông nghiệp. Rồi tạo cơ chế đột phá để chúng ta cùng phát triển, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp, chuyên gia của các nước vào khảo sát được nhanh hơn.

Ông Hùng cũng cho biết, Tập đoàn đang đẩy mạnh khảo sát tại các tỉnh Tây Nguyên như Đắk Lắk, Gia Lai, Lâm Đồng để phát triển vùng nguyên liệu gắn với nông dân và hợp tác xã. Đây là bước đi nhằm giảm phụ thuộc vào nhập khẩu các loại nguyên liệu chăn nuôi như ngô, bắp - hiện Việt Nam vẫn phải nhập khẩu với số lượng rất lớn.

Từ kinh nghiệm khảo sát tại nhiều quốc gia, đặc biệt là Hà Lan, ông Hùng cho hay, Tập đoàn Hùng Nhơn đã xây dựng định hướng phát triển theo chuẩn quốc tế từ 10 năm trước, trong đó các trang trại đều tuân thủ tiêu chuẩn GlobalG.A.P với 349 tiêu chí khắt khe. Đáng chú ý, doanh nghiệp còn đầu tư các trang trại ở vùng cao dù chi phí xây dựng tăng khoảng 30% nhưng lại giúp giảm thiểu rủi ro thiên tai, đặc biệt là động đất. Một số mô hình như vậy đã được triển khai tại các tỉnh Tây Nguyên, Đồng Nai và Tây Ninh.

Từ thực tế này, ông Hùng kiến nghị Chính phủ cần tạo ra hành lang pháp lý rõ ràng, ổn định để hỗ trợ doanh nghiệp nông nghiệp có thể đẩy mạnh xuất khẩu. Đồng thời, cần có các chính sách cụ thể hơn để kết nối doanh nghiệp Việt Nam với chuỗi giá trị toàn cầu, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao.

“Chúng tôi mong muốn Thủ tướng có cơ chế chính sách mạnh mẽ hơn để nhân điển hình rộng ra cho các doanh nghiệp Việt Nam, nhất là mảng nông nghiệp để chúng ta liên kết được những gã khổng lồ trên thế giới phát triển mảng nông nghiệp công nghệ cao”, ông Hùng nhấn mạnh.

Giải cứu thị trường gạo, đẩy mạnh xuất khẩu nông sản sạch

Phát biểu tại hội nghị, ông Đỗ Hà Nam - Chủ tịch Tập đoàn Intimex, Chủ tịch Hiệp hội Hữu cơ Việt Nam đã nêu nhiều trăn trở liên quan đến xuất khẩu nông sản và bài toán tiêu thụ lúa gạo trong bối cảnh nhiều thị trường đang siết điều kiện kỹ thuật.

Ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch Tập đoàn Intimex, Chủ tịch Hiệp hội Hữu cơ Việt Nam phát biểu.

Ông Hà Nam mở đầu bằng nhận định: “Việt Nam chúng ta có một nền nông nghiệp đứng top ba trên thế giới. Nếu vào những năm 1980 chúng ta chưa có mặt hàng nào dù là cà phê, tiêu, các loại trái cây hoa quả và cả lúa gạo nhưng với cơ chế thị trường của Nhà nước mở vào năm 1986, sau 40 năm chúng ta đứng đầu và người nông dân có đời sống thay đổi rất cơ bản, đặc biệt các vùng Tây Nguyên và các vùng có cây công nghiệp, nông nghiệp.”

Theo ông, sự chuyển mình mạnh mẽ này có được là nhờ người nông dân được “quyền tự quyết trên mảnh đất của mình”, cộng với cơ chế thị trường mở trong thời kỳ hội nhập toàn cầu. “Người nông dân thông minh và sáng tạo cùng với cơ chế chính sách của Nhà nước thông thoáng, ưu tiên đặc biệt cho xuất khẩu thì chúng ta đã trở thành những người đứng đầu,” ông nhấn mạnh.

Ông Hà Nam cũng dẫn chứng mức lợi nhuận cao trong những năm gần đây: “Giá nông sản của chúng ta tăng như sầu riêng từ 3–5 lần trên chi phí sản xuất; cà phê, tiêu cũng trên 3 lần và gạo trên 2 lần. Các loại trái cây của chúng ta những năm tới chắc chắn sẽ có tiến bộ.”

Tuy nhiên, ông cảnh báo hiện nay nông sản Việt gặp khó khi xuất khẩu do tình trạng dư lượng thuốc trừ sâu, phân bón hóa học. “Hiện nay các ban, ngành đang làm rất quyết liệt nhưng cũng mong Thủ tướng quan tâm để đẩy nhanh, chứ giá nông sản sẽ hạ xuống và ảnh hưởng đến đời sống của bà con,” ông kiến nghị.

Liên quan đến ngành lúa gạo - mặt hàng xuất khẩu chủ lực, ông Hà Nam nhấn mạnh đây sẽ là vấn đề “rất nóng” thời gian tới. “Năm nay chúng ta xuất khẩu được 8 triệu tấn lúa gạo và có khả năng đứng nhì thế giới. Vừa rồi với Philippines, chúng ta xuất 4 triệu tấn, nhưng 3 tháng nay, Philippines đã khóa cửa và dự kiến đến tháng 1 mở cửa lại cho 300.000 tấn thôi, sau đó lại khóa tiếp,” ông nói.

Theo ông, nếu thị trường Philippines tiếp tục siết nhập khẩu, Việt Nam có thể dư thừa khoảng 4 triệu tấn lúa gạo trong vụ Đông Xuân tới, khiến giá giảm sâu và người nông dân gặp khó khăn.

Từ đó, ông Hà Nam đưa ra 3 đề xuất cụ thể với Chính phủ: "Chúng tôi xin kiến nghị Chính phủ làm việc với Chính phủ Philippines để xem xét mở cửa. Thứ hai, cho phép các doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp nhà nước được mua trữ lúa gạo trong vòng 6 tháng, không cho giá gạo rớt xuống.

Thứ ba là tập trung cho các thị trường Tây Á như Iraq, Syria, các thị trường châu Phi. Năm vừa rồi đã ký được hợp đồng chính phủ với Bangladesh, gỡ được một phần khó khăn. Nếu tiếp tục làm được việc này thì rất là tốt”, ông kiến nghị.

Thanh Hà