Luật Viên chức (sửa đổi): Đổi mới toàn diện việc tuyển dụng, quản lý viên chức

Quốc hội thông qua Luật Viên chức (sửa đổi). Ảnh: Media Quốc hội

Luật Viên chức (sửa đổi) được Quốc hội thông qua chiều ngày 10/12. Luật này có 6 chương, 43 điều, có hiệu lực thi hành từ 1/7/2026.

Luật mới đã chuyển đổi phương thức quản lý viên chức theo vị trí việc làm, lấy vị trí việc làm là căn cứ chính để thực hiện tuyển dụng, bố trí, đánh giá, quy hoạch, bổ nhiệm, đào tạo, bồi dưỡng và thực hiện chế độ, chính sách với viên chức.

“Vị trí việc làm là công việc gắn với chức vụ, chức danh viên chức trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của đơn vị sự nghiệp công lập,” Luật Viên chức (sửa đổi) nêu.

Luật nêu nguyên tắc tuyển dụng viên chức bảo đảm công khai, minh bạch, khách quan, cạnh tranh, bình đẳng và đúng pháp luật. Ngoài thi tuyển, xét tuyển đối với từng nhóm đối tượng theo quy định của Chính phủ; các đối tượng sau nếu đáp ứng ngay yêu cầu của vị trí việc làm thì thực hiện theo hình thức tiếp nhận vào làm viên chức: Chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng, năng khiếu đặc biệt, người có kinh nghiệm phù hợp; người đang ký hợp đồng làm công việc tại đơn vị sự nghiệp công lập; các đối tượng khác theo quy định của pháp luật về ngành, lĩnh vực.

Về đánh giá viên chức, một trong các nội dung đánh giá theo quy định của Luật là năng lực chuyên môn, nghiệp vụ theo yêu cầu của vị trí việc làm; khả năng đáp ứng yêu cầu thực thi nhiệm vụ được giao thường xuyên, đột xuất; tinh thần trách nhiệm trong thực thi nhiệm vụ; thái độ phục vụ người dân, doanh nghiệp đối với các vị trí việc làm tiếp xúc trực tiếp với người dân, doanh nghiệp; khả năng phối hợp với đồng nghiệp.

Năng lực đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung trong thực hiện nhiệm vụ và kết quả thực hiện nhiệm vụ thông qua số lượng, chất lượng và tiến độ của sản phẩm theo vị trí việc làm; cũng là nội dung đánh giá viên chức.

Về quy định về khen thưởng, kỷ luật, viên chức được xem xét loại trừ, miễn, giảm trách nhiệm trong trường hợp đã thực hiện theo đúng quy định về thẩm quyền, trình tự, thủ tục, không vụ lợi trong quá trình thực hiện nhiệm vụ nhưng vẫn gây ra thiệt hại vì lý do khách quan; thực hiện đề xuất về đổi mới, sáng tạo được cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền cho phép và được cấp có thẩm quyền xác định đã thực hiện đúng chủ trương, có động cơ trong sáng, vì lợi ích chung.

Bộ trưởng Nội vụ Đỗ Thanh Bình trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu và chỉnh lý dự án Luật của Chính phủ. Ảnh: Media Quốc hội

Báo cáo giải trình, tiếp thu và chỉnh lý dự án Luật của Chính phủ nêu, mục tiêu của việc sửa Luật Viên chức lần này để thực hiện đổi mới toàn diện việc tuyển dụng, sử dụng, quản lý viên chức theo vị trí việc làm; tạo cơ chế liên thông nguồn nhân lực giữa khu vực công và khu vực tư; thu hút, trọng dụng nguồn nhân lực chất lượng cao để nâng cao hiệu quả hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập.

Vì vậy, Luật không quy định tiếp tục sử dụng hệ thống tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp đối với viên chức được xây dựng riêng cho đội ngũ viên chức khu vực công như trước đây mà áp dụng khung năng lực theo vị trí việc làm gắn với tiêu chuẩn chuyên môn nghiệp vụ của ngành, lĩnh vực hoạt động nghề nghiệp dùng chung cho cả khu vực công và khu vực tư.

Trong quá trình hướng dẫn quy định về vị trí việc làm, Chính phủ sẽ xác định việc xây dựng khung năng lực vị trí việc làm chuyên môn, nghiệp vụ gắn với yêu cầu thực hiện nhiệm vụ và kết quả sản phẩm đầu ra trên cơ sở tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp đã được ban hành, bảo đảm không phát sinh thủ tục hành chính và kế thừa các quy định hợp lý hiện hành.

Đinh Nhung