Doanh nghiệp Trung Quốc thay phương Tây 'phủ sóng' tại Nga, người Moscow có cách hay để 'rinh' ô tô Đức

Người dân đi ngang qua đại lý bán lẻ của Apple đã đóng cửa tại một trung tâm mua sắm ở Omsk, Nga. (Nguồn: CNN)

Doanh nghiệp Trung Quốc "chiếm sóng" tại Nga

Một năm sau chiến dịch quân sự đặc biệt, nền kinh tế Nga trì trệ, nhưng không tê liệt. Đất nước này đã mất quyền tiếp cận trực tiếp với các thương hiệu tiêu dùng phương Tây và nhập khẩu công nghệ tiên tiến nhất, như chất bán dẫn. Tuy nhiên, các thương nhân, công ty, tập đoàn khác từ khắp thế giới đang dần thay thế những thương hiệu này, trong đó có doanh nghiệp Trung Quốc.

Là một trong những nhà sản xuất các sản phẩm như điện tử, máy bay không người lái và phụ tùng xe lớn nhất thế giới, Trung Quốc đã chứng tỏ là một đối tác kinh tế đặc biệt quan trọng đối với Nga.

Dữ liệu cho thấy, "gã khổng lồ" về điện thoại thông minh Xiaomi và nhà sản xuất ô tô Geely nằm trong số những công ty có doanh số bán hàng tăng vọt tại Nga trong những tháng gần đây.

Theo Counterpoint Research, Xiaomi và Realme hiện đang đứng đầu bảng xếp hạng doanh số bán hàng điện thoại thông minh tại Nga.

Trước xung đột, các nhà sản xuất Trung Quốc đã nổi tiếng ở Nga, chiếm khoảng 40% thị trường điện thoại thông minh. Giờ đây, họ gần như chiếm lĩnh toàn bộ thị trường, khoảng 95%.

Trong khi đó, Samsung và Apple - hai "gã khổng lồ" thường lần lượt giữ vị trí số một và hai tại Nga - có thị phần giảm từ 53% xuống chỉ còn 3%.

Một câu chuyện tương tự đang diễn ra trong lĩnh vực ô tô tại xứ bạch dương.

Theo dữ liệu từ S&P Global Mobility, trong năm qua, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc là Chery và Great Wall Motor đã lọt vào top 10 thương hiệu xe du lịch hàng đầu tại Nga. Trong khi đó BMW và Mercedes đã "biến mất" khỏi danh sách này.

Nhà cung cấp dữ liệu Autostat cho hay, người Nga đã mua một lượng ô tô Trung Quốc kỷ lục vào năm ngoái. Doanh số bán ô tô mới của Trung Quốc tại nước này đã tăng 7% vào năm 2022, lên 121.800 xe.

Dữ liệu của S&P cũng cho thấy, Lada, thương hiệu nội địa từng là nhà sản xuất ô tô phổ biến nhất của Nga trước chiến dịch quân sự có thị phần tăng lên, từ khoảng 22% lên 28% vào năm 2022.

"Những doanh nghiệp phương Tây ồ ạt rút khỏi Nga đã để lại một lỗ hổng lớn trên thị trường. Người Trung Quốc rất vui mừng khi lấp đầy khoảng trống đó", ông Tu Le, người sáng lập công ty tư vấn Sino Auto Insights có trụ sở tại Bắc Kinh nhận định.

Ông Jan Stryjak, Phó Giám đốc của Counterpoint Research cho biết, Xiaomi, Realme và Honor đã "phản ứng nhanh chóng để nắm lấy cơ hội". Họ đã tăng nhiều chuyến hàng đến Nga trong quý III/2022.

Xiaomi là bên hưởng lợi chính. Thương hiệu này tăng gấp đôi thị phần tại Nga trong suốt cả năm ngoái. Công ty có trụ sở tại Bắc Kinh hiện là nhà bán điện thoại thông minh hàng đầu của Nga, phần lớn là nhờ dòng Redmi nổi tiếng.

Những chiếc xe Lada được nhìn thấy tại một đại lý ở Tolyatti, Nga. (Nguồn: CNN)

"Không có sự lựa chọn nào khác"

Để đối phó với cuộc "di cư" của các doanh nghiệp phương Tây, Nga đã đưa ra các giải pháp thay thế để luôn có đủ hàng hóa trên kệ.

Năm ngoái, chính phủ Moscow đã cho phép nhập khẩu song song điện thoại thông minh, tăng cường mua hàng từ các nước láng giềng, chẳng hạn như Kazakhstan.

Nhà phân tích Harshit Rastogi của Counterpoint Research cho rằng, những quyết định trên đã giúp các nhà bán lẻ lớn của Nga tiếp tục bán điện thoại Samsung và Apple, sau khi các lô hàng bị "đình chỉ" tại đất nước.

Hàng hóa vẫn đang tìm đường đến Nga, tuy bằng con đường dài hơn. Theo ông Matthew Klein - một nhà kinh tế đang theo dõi các xu hướng về khối lượng thương mại - xuất khẩu từ các nước châu Âu sang các nước như Armenia, Azerbaijan, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Turkmenistan và Uzbekistan đã bùng nổ.

Tuy nhiên, người Nga vẫn phải đối mặt với những rủi ro.

Ông Rastogi lưu ý rằng, người dùng đã mua những chiếc điện thoại thông qua nước láng giềng có thể gặp sự cố khi tải xuống các ứng dụng dành cho thiết bị di động đã bị chặn ở Nga. Trong khi đó, việc tìm kiếm dịch vụ từ các nhà cung cấp chính thức cũng không được đảm bảo.

Theo bà Tatiana Hristova, Phó Giám đốc nghiên cứu ô tô tại S&P Global Mobility: "Mọi người đã mua ô tô được bán vào nước này thông qua hình thức nhập khẩu song song. Người dân Nga sẵn sàng làm điều đó bởi vì không có sự lựa chọn nào khác".

Háo hức với những thương hiệu cao cấp, một số người Nga đã mua Mercedes và Audis từ Kazakhstan hoặc Uzbekistan.

Thời điểm khó khăn cho người tiêu dùng

Mặc dù các thương hiệu Trung Quốc đang gặt hái thành quả từ lệnh cấm vận của phương Tây, nhưng thị trường Nga đang bị thu hẹp do nền kinh tế nước này suy thoái .

Năm ngoái, doanh số bán điện thoại thông minh của Nga đã giảm 33% so với năm 2021, theo Counterpoint Research.

Autostat nhận định, thị trường ô tô của Nga thậm chí còn tồi tệ hơn, giảm gần 60% vào năm 2022, so với năm trước.

Bà Hristova nói rằng, đối với nhiều người tiêu dùng Nga, các quyết định về các mặt hàng có giá trị lớn "có thể đang bị trì hoãn ngay bây giờ".

Theo các nhà phân tích, câu hỏi lớn hiện nay là liệu thị trường có thay đổi mãi hay không?

Ông Stryjak cho biết, nếu chiến dịch quân sự ở Ukraine kết thúc, Apple và Samsung có thể xây dựng lại các hoạt động tại quốc gia này và nhanh chóng lấy lại doanh số bán điện thoại thông minh.

"Dù vậy, những 'người chơi' Trung Quốc vẫn có thể giữ được chỗ đứng của mình, đặc biệt là trong thời gian cần thiết để xây dựng lại chuỗi cung ứng", ông Stryjak khẳng định.

(theo CNN, New York Times)

Linh Chi