Doanh nghiệp Việt: Tăng năng suất hay tụt lại trong 'cuộc đua xanh'?

Doanh nghiệp Việt Nam hiện đối mặt với áp lực kép: vừa phải nâng cao năng suất, chất lượng vừa chuyển đổi xanh để ứng phó với biến đổi khí hậu. Khi người tiêu dùng ngày càng quan tâm tới sản phẩm thân thiện môi trường và minh bạch trong phát thải, doanh nghiệp không còn lựa chọn nào khác ngoài việc đổi mới công nghệ, cải tiến quy trình và xây dựng văn hóa xanh nhằm đảm bảo lợi thế cạnh tranh bền vững và hội nhập quốc tế.

Thực trạng chuyển đổi xanh tại doanh nghiệp Việt

Chuyển đổi xanh đang trở thành chiến lược bắt buộc cho các doanh nghiệp Việt. Theo đánh giá từ các chuyên gia môi trường và tiêu chuẩn, để hành trình Net Zero thực chất, ba yếu tố quan trọng cần gắn kết: chính sách môi trường cần được định hướng rõ ràng, hệ thống tiêu chuẩn đo lường chất lượng cần minh bạch, và doanh nghiệp phải chủ động triển khai công nghệ xanh. Thực tế cho thấy, các doanh nghiệp lớn đã chủ động áp dụng giải pháp xanh trong sản xuất và dịch vụ. TH Group áp dụng chuẩn trung hòa carbon PAS 2060 trong sản xuất sữa và nước tinh khiết, Lộc Trời triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn trong sản xuất nông nghiệp, Cheng Loong Bình Dương Paper đầu tư sản xuất giấy tái chế tuần hoàn, GSM Mobility phát triển dịch vụ xe điện để giảm phát thải từ giao thông.

Maihoa Group là một ví dụ nổi bật trong lĩnh vực sản phẩm công nghệ xanh với Nano AirPurity, từ tranh đến miếng dán, giúp khử mùi, kháng khuẩn và thanh lọc không khí mà không tiêu thụ điện năng. Sản phẩm không chỉ mang lại lợi ích môi trường mà còn lan tỏa thông điệp xanh thông qua các chiến dịch tặng tranh cho cơ quan, tổ chức và cộng đồng. Kết quả kiểm nghiệm cho thấy, hiệu quả kháng khuẩn lên đến 99,99%, minh chứng cho cam kết thực chất của doanh nghiệp trong hành trình Net Zero.

Tuy nhiên, thách thức vẫn còn lớn, đặc biệt với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Nhiều đơn vị chưa đủ nguồn lực để đo lường lượng khí thải, hoặc chưa có kinh nghiệm xây dựng lộ trình Net Zero. Cơ chế khuyến khích từ nhà nước chưa đủ mạnh hoặc chưa đồng bộ, khiến một số doanh nghiệp chần chừ khi đầu tư xanh. Không ít doanh nghiệp vẫn xem đầu tư xanh như chi phí chứ không phải cơ hội cải tiến năng suất và chất lượng, nếu chậm trễ sẽ dễ bị tụt lại phía sau trong cuộc chơi toàn cầu, khi các thị trường lớn đang yêu cầu tiêu chí môi trường ngày càng khắt khe hơn.

Tranh Nano của Maihoa Group thu hút du khách.

Nâng cao năng suất và hướng tới Net Zero

Để vượt qua khó khăn, doanh nghiệp cần đưa Net Zero vào trung tâm chiến lược phát triển, không xem đây là mục tiêu phụ. PGS. TS Bùi Thị An, Đại biểu Quốc hội khóa XIII, Viện trưởng Viện Tài nguyên, Môi trường và Phát triển cộng đồng nhấn mạnh rằng: “Yếu tố năng suất chất lượng phải được đặt ở vị trí trung tâm của chiến lược chuyển đổi xanh … Chỉ trên nền tảng đó, quá trình phát triển mới thực sự được coi là tăng trưởng xanh.” Điều này cho thấy, doanh nghiệp khi nâng cao năng suất đồng thời cải tiến công nghệ xanh sẽ vừa giảm phát thải vừa tối ưu chi phí, gia tăng hiệu quả vận hành.

Ông Trần Công Hòa, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Maihoa Group, cũng khẳng định vai trò chủ thể của doanh nghiệp trong hành trình Net Zero: “Doanh nghiệp là chủ thể thực hiện chuyển đổi xanh… Họ phải đổi mới công nghệ, quản trị và văn hóa nội bộ để vừa nâng cao năng suất, vừa giảm phát thải.” Các sản phẩm sáng tạo như Nano AirPurity của Maihoa Group là minh chứng cho mô hình kinh doanh kết hợp trách nhiệm xã hội, vừa tạo giá trị sử dụng, vừa lan tỏa thông điệp bảo vệ môi trường. Văn hóa đổi mới liên tục đóng vai trò quan trọng, khi các đội ngũ nhân sự được khuyến khích đề xuất sáng kiến cải tiến, ứng dụng công nghệ mới và phát triển sản phẩm xanh.

Nhà nước và cơ quan quản lý cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, xây dựng tiêu chuẩn đo lường minh bạch và cung cấp cơ chế hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi xanh. Doanh nghiệp nên chủ động tham gia hệ thống tiêu chuẩn quốc tế, hợp tác với tổ chức tư vấn để kiểm kê khí nhà kính và lập kế hoạch Net Zero rõ ràng. Đồng thời, việc truyền thông rộng rãi, chia sẻ kết quả thực hiện sẽ góp phần lan tỏa mô hình xanh, thay đổi nhận thức cộng đồng và người tiêu dùng, tạo động lực cho các doanh nghiệp khác áp dụng giải pháp xanh một cách hiệu quả.
Khi chính sách, tiêu chuẩn và nỗ lực doanh nghiệp được tích hợp đồng bộ, năng suất và chất lượng sẽ tăng một cách bền vững. Đồng thời, Net Zero sẽ trở thành lợi thế chiến lược thay vì gánh nặng. Các doanh nghiệp tiên phong như TH Group, Lộc Trời, Cheng Loong, Intech Energy, GSM Mobility và Maihoa Group cho thấy rằng, việc kinh doanh xanh hoàn toàn khả thi, mang lại giá trị kép: giá trị kinh tế lẫn giá trị môi trường. Năng suất, chất lượng và Net Zero vì thế trở thành ba trụ cột vững chắc cho phát triển bền vững tại Việt Nam, nơi doanh nghiệp, nhà nước và cộng đồng cùng phối hợp để xây dựng tương lai xanh và bền vững.

Diệu Linh