Độc đáo lễ hội giàu bản sắc văn hóa tại Quan Lạn

Lễ hội đình Quan Lạn (Vân Đồn, Quảng Ninh) mang đậm giá trị lịch sử mà còn là một đợt sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng dân gian, phản ánh sâu sắc văn hóa biển đảo đặc trưng của cư dân Vân Đồn.

Dấu ấn lịch sử

Lễ hội Quan Lạn, còn được gọi là lễ hội tưởng niệm tướng Trần Khánh Dư, diễn ra hằng năm vào tháng 6 âm lịch. Đây là dịp để người dân tưởng nhớ công lao vị danh tướng nhà Trần, người đã có công lớn trong trận thủy chiến trên sông Bạch Đằng, đánh bại quân Nguyên Mông vào thế kỷ XIII.

Đình Quan Lạn – nơi tổ chức lễ hội – được xây dựng từ thời Hậu Lê, là công trình kiến trúc cổ kính, chứa đựng giá trị lịch sử – văn hóa quý báu. Không gian linh thiêng của đình là nơi hội tụ tinh thần dân tộc và đời sống tâm linh của cộng đồng cư dân ven biển. Thời gian diễn ra lễ hội trong khoảng thời gian 10 ngày, từ ngày 10 đến ngày 20/6 âm lịch. Trong đó, ngày chính hội (18 tháng 6 âm lịch) là thời điểm diễn ra các hoạt động sôi nổi và quan trọng nhấ

Nét đặc sắc trong nghi lễ và hoạt động dân gian

Lễ hội diễn ra trong không khí trang nghiêm nhưng cũng đầy sôi động, với hai phần chính: phần lễ và phần hội.

Phần lễ: Gồm nghi lễ rước kiệu, dâng hương và tế lễ tại đình làng. Nghi lễ được tổ chức long trọng, thể hiện sự tôn kính đối với các bậc tiền nhân, đặc biệt là tướng Trần Khánh Dư.

Phần hội: Sôi nổi với nhiều trò chơi dân gian mang đậm sắc màu biển đảo như: đua thuyền, kéo co, đấu vật, thi bơi, hát giao duyên... Trong đó, lễ rước nước và thi đua thuyền là hai hoạt động thu hút đông đảo người dân và du khách. Những chiếc thuyền được trang trí rực rỡ, lướt sóng giữa trời xanh biển biếc, như tái hiện một phần khí thế oai hùng của trận chiến năm xưa.

Lễ hội Quan Lạn không chỉ là sự kiện văn hóa mà còn là dịp để người dân thể hiện lòng biết ơn tổ tiên, cầu mong mưa thuận gió hòa, đánh bắt thuận lợi, đời sống ấm no. Qua đó, góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống quý báu của cư dân vùng biển Quảng Ninh.

Đối với du khách, tham gia lễ hội là cơ hội trải nghiệm không khí lễ hội đậm chất bản địa, hiểu hơn về văn hóa dân gian và con người Quan Lạn – mộc mạc, thân thiện và đầy lòng hiếu khách.

Lễ hội đình Quan Lạn không chỉ là nơi gửi gắm tín ngưỡng, truyền thống lịch sử mà còn là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa con người và thiên nhiên. Đây thực sự là một trong những lễ hội giàu bản sắc văn hóa độc đáo nhất tại vùng biển Đông Bắc, xứng đáng được bảo tồn và lan tỏa rộng rãi.

Bên cạnh giá trị lịch sử, lễ hội còn thể hiện rõ niềm tin tín ngưỡng của cư dân vùng biển. Những nghi lễ cầu an, tế thần được tổ chức với mong muốn mưa thuận gió hòa, mùa đánh bắt bội thu và cuộc sống bình yên, sung túc. Điều này cho thấy lễ hội không chỉ hướng về quá khứ mà còn phản ánh khát vọng sống tốt đẹp trong hiện tại và tương lai.