Đồi C4 Hàm Rồng, trận địa pháo anh hùng

Đồi C4 thuộc dãy núi Rồng (phường Hàm Rồng, TP Thanh Hóa ngày nay) cách bờ sông Mã - nơi có cây cầu Hàm Rồng khoảng 500 m. Ảnh: Đình Minh

Những năm chiến tranh chống Mỹ, C4 là điểm cao mà quân giặc bắn phá ác liệt nhất và cũng là nơi chứng kiến những cuộc đụng độ ngoan cường cũng như sự hy sinh của quân và dân ta. Trong ảnh là lối đi lên đồi C4. Ảnh: Đình Minh

Trận địa pháo cao xạ trên đồi C4 được hình thành ngày 31/5/1965 với lực lượng chủ lực là Đại đội 4 thuộc Trung đoàn 228, Quân chủng Phòng không Không quân. Ảnh: Đình Minh

Trên diện tích khoảng 120.000 m2 bộ đội bố trí trận địa pháo bao gồm một hầm chỉ huy ở khu vực trung tâm, hai trung đội pháo B1, B2, 6 khẩu đội, một hầm câu lạc bộ và hai hầm đạn. Ảnh: Đình Minh

Trên nóc hầm chỉ huy có hai vị trí rộng chưa đầy một mét vuông, sâu khoảng 1,2 m dành cho đại đội phó, chính trị viên phó và khí tài. Tại đài ra đa quan sát (đặt ở đồi C5 cách đó không xa), đại đội trưởng và chính trị viên trưởng khi thấy máy bay địch bay vào tầm ngắm thì hạ lệnh cho hầm chỉ huy phất cờ để các khẩu đội nhằm thẳng hướng quân thù mà bắn. Ảnh: Đình Minh

Xung quanh hầm chỉ huy là lô cốt, cũng là vị trí chiến đấu chính của 6 khẩu đội pháo được đánh số từ một đến 6. Các khẩu đội 1-3 nằm ở phía Đông, ba khẩu đội còn lại án ngữ phía Tây. Lô cốt trước đây được đắp chủ yếu bằng đất sét và dùng thân cây hoặc vỏ thùng đạn gia cố. Mỗi lô cốt có đường kính khoảng 8 m, sâu gần 1,5 m. Ảnh: Đình Minh

Năm 2013, các lô cốt trên trận địa pháo cao xạ C4 năm xưa được chính quyền địa phương trùng tu mô phỏng theo trí nhớ của những chiến sĩ từng chiến đấu tại đây. Vật liệu cũ được thay thế bằng bê tông, sơn giả gỗ và màu đất nâu. Ảnh: Đình Minh

Trong trận đánh với không quân Mỹ ngày 3/9/1967, cả khẩu đội 4 với 11 chiến sĩ đã anh dũng hy sinh. Ngay cạnh vị trí khẩu đội 4 chiến đấu năm xưa hiện nay còn những hố bom lớn, vết tích của bom đạn quân thù trút xuống quả đồi này. Ảnh: Đình Minh

Từ vị trí hầm chỉ huy, chếch về phía Tây là hầm câu lạc bộ dành làm nơi nghỉ ngơi, sinh hoạt của các chiến sỹ sau các trận đánh. Ảnh: Đình Minh

Bên trong hầm rộng khoảng 30 m2, có hai lối lên xuống nhỏ hẹp, bên trong được kê bàn ghế và một số vật dụng cần thiết được sắp xếp ngăn nắp, sạch sẽ. Ảnh: Đình Minh

Con số thống kê của Tỉnh đội Thanh Hóa cho thấy, trong 9 năm chiến đấu, quân dân Hàm Rồng đã bảo vệ được mục tiêu, cùng Đại đội 4 đánh hơn 400 trận, góp phần bắn rơi 117 máy bay phản lực hiện đại, trong đó hai chiếc B52 và một máy bay không người lái. Sau những chiến công, cũng đã có nhiều liệt sỹ đã nằm lại tại khu vực này. Ảnh: Đình Minh

Đình Minh