Đổi mới sáng tạo - con đường để Cần Thơ đưa khoa học công nghệ vào thực tiễn

Triển vọng và thách thức của trung tâm động lực vùng

Đó là nhận định của Thứ trưởng Bộ KH&CN Phạm Đức Long tại lễ khai mạc Tuần lễ Khoa học công nghệ, Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số (KHCN, ĐMST & CĐS) TP.Cần Thơ năm 2025, diễn ra ngày 16.12 tại TP.Cần Thơ.

Phát biểu tại sự kiện, Chủ tịch UBND TP.Cần Thơ Trương Cảnh Tuyên cho biết mục tiêu của Tuần lễ là tổng hợp các đề xuất, ý kiến, khuyến nghị từ chuyên gia, doanh nghiệp và tổ chức để làm cơ sở hoạch định chính sách, xây dựng kế hoạch hành động về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong thời gian tới. Đồng thời, sự kiện cũng nhằm giới thiệu, lan tỏa các mô hình ĐMST, CĐS tiêu biểu; tôn vinh những mô hình ứng dụng hiệu quả; mở rộng cơ hội thương mại hóa sản phẩm KH-CN; kết nối cung - cầu công nghệ, góp phần thúc đẩy thị trường KH-CN địa phương.

Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ Trương Cảnh Tuyên - Ảnh: T.P

Thông qua Tuần lễ, thành phố kỳ vọng hình thành tư duy phát triển mới, phương thức tiếp cận mới và các sáng kiến thiết thực, gắn KH-CN, ĐMST & CĐS với những vấn đề cụ thể của Cần Thơ và toàn vùng ĐBSCL.

Với chủ đề “Cần Thơ - Trung tâm động lực KHCN, ĐMST & CĐS”, Tuần lễ được xem là tuyên ngôn hành động của thành phố trong việc định vị lại vai trò phát triển trong bối cảnh mới.

Khoa học, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số: một chuỗi giá trị liên thông

Phát biểu tại phiên khai mạc, Thứ trưởng Phạm Đức Long chỉ ra rằng Cần Thơ đang đứng trước một nghịch lý: động lực tăng trưởng chưa tương xứng với tiềm năng, năng suất và giá trị gia tăng còn thấp, trong khi sức lan tỏa đổi mới ra toàn vùng vẫn hạn chế.

Trong bối cảnh đó, ĐBSCL đang phải đối mặt với nhiều thách thức mang tính cấu trúc và lâu dài như biến đổi khí hậu, suy giảm tài nguyên đất và nước, cùng áp lực đô thị hóa. Thứ trưởng Phạm Đức Long nhấn mạnh: "Những lời giải cho các thách thức này không thể đến từ cách làm cũ, mà phải được hình thành từ KHCN, ĐMST & CĐS, được thử nghiệm, hoàn thiện và lan tỏa từ chính Cần Thơ ra toàn vùng".

Gian hàng KH&CN - Ảnh: T.P

Theo Thứ trưởng, mục tiêu cốt lõi của Tuần lễ là xác định những định hướng và giải pháp đột phá để hiện thực hóa Nghị quyết 57-NQ/TW, đưa Cần Thơ không chỉ là nơi chịu tác động, mà trở thành nơi hình thành lời giải cho các bài toán phát triển của vùng.

Ông cũng nhấn mạnh KHCN, ĐMST & CĐS không phải là những lĩnh vực song song, mà là một chuỗi giá trị phát triển liên thông. KH-CN tạo ra tri thức và công cụ mới; ĐMST chuyển hóa tri thức và công cụ thành giải pháp khả thi; còn CĐS tạo môi trường để các giải pháp đó được triển khai, nhân rộng và lan tỏa trên quy mô lớn.

Nếu không có ĐMST, tri thức sẽ dừng lại trong phòng thí nghiệm, công nghệ chỉ dừng ở nguyên mẫu; còn chuyển đổi số dễ rơi vào hình thức. Chỉ khi ba trụ cột này vận hành như một chỉnh thể thống nhất, Cần Thơ mới có thể vượt qua giới hạn phát triển hiện nay, chuyển từ vai trò tiếp nhận thách thức sang vai trò kiến tạo lời giải.

Những sinh viên, học sinh được trao giải ĐMST - Ảnh: T.P

Đổi mới sáng tạo - động lực phát triển dài hạn của Cần Thơ

Liên quan đến định hướng dài hạn, Đề án “Xây dựng Trung tâm Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo TP.Cần Thơ” được xác định là nền tảng quan trọng. Song song đó, việc xây dựng đô thị thông minh và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đòi hỏi thành phố phải đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng mạng băng rộng, mạng 5G và các nền tảng dữ liệu dùng chung phục vụ chuyển đổi số.

Cần Thơ cũng được khuyến nghị đẩy mạnh hợp tác chiến lược với các cơ sở giáo dục, đặc biệt là Đại học Cần Thơ, nhằm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data).

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt đã hoan nghênh chủ trương của Thành ủy và UBND TP.Cần Thơ trong việc xây dựng và triển khai Đề án Trung tâm Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo mang tầm khu vực và vùng ĐBSCL. Đây được đánh giá là định hướng phù hợp với yêu cầu phát triển mới, góp phần phát huy vai trò nòng cốt của Đại học Cần Thơ và lợi thế về nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Theo Phó chủ tịch UBND TP.Cần Thơ Nguyễn Văn Khởi, việc đặt doanh nghiệp ở vị trí trung tâm, đầu tư mạnh vào hạ tầng số và phát triển nông nghiệp thông minh đang giúp Cần Thơ kiến tạo một vai trò mới, sâu hơn và bền vững hơn: trung tâm giải pháp phát triển bền vững, thích ứng cho ĐBSCL trong kỷ nguyên số.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Phạm Đức Long - Clip: Văn Kim Khanh

Văn Kim Khanh