Đối tác thương mại, đầu tư quan trọng của Việt Nam tại Bắc Phi

Nhà máy xử lý tại dự án khai thác mỏ Bir Seba, biểu tượng hợp tác Việt Nam-Algeria.

Trên thị trường thế giới, Algeria là nhà sản xuất và xuất khẩu quan trọng về khí đốt tự nhiên (đứng thứ 5 về sản lượng, thứ 2 về xuất khẩu) và dầu mỏ (thứ 13 về sản lượng, thứ 9 về xuất khẩu). Hiện Algeria đang tích cực đẩy mạnh chính sách đa dạng hóa nền kinh tế và giảm phụ thuộc vào dầu mỏ.

Trải qua hơn 60 năm, quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp giữa Việt Nam và Algeria ngày càng phát triển. Hai nước mở rộng hợp tác sang nhiều lĩnh vực, với kinh tế-thương mại là một điểm sáng đáng chú ý.

Nếu như từ những năm 1960 đến năm 2000, kim ngạch thương mại song phương còn khiêm tốn với rất ít mặt hàng được trao đổi và chủ yếu được thực hiện trong khuôn khổ trả nợ của Việt Nam, thì kể từ năm 2001 đến nay, giá trị thương mại hai chiều đã tăng trưởng đáng kể với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp tư nhân.

Trong 10 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Algeria có bước nhảy vọt khi tăng tới hơn 200% so với cùng kỳ năm 2024, đạt gần 500 triệu USD.

Những mặt hàng Việt Nam xuất khẩu chủ yếu sang Algeria là cà-phê, hạt điều, hạt tiêu, thủy sản, hóa chất, giày dép, hàng dệt may, sắt thép…, trong khi các mặt hàng Algeria xuất khẩu sang Việt Nam gồm máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, bột minh quyết (carob), chân gà, thức ăn gia súc… Algeria hiện có nhu cầu tìm kiếm khách hàng nhập khẩu các loại nông sản khác như chà là và dầu ô liu.

Việt Nam và Algeria đã ký Hiệp định thương mại song phương, lần gần nhất vào năm 1994. Thời gian qua, hai bên tổ chức nhiều hội thảo trực tiếp và trực tuyến về kết nối doanh nghiệp hai nước. Cơ quan, doanh nghiệp hai nước ngày càng quan tâm đến thị trường của nhau, thường xuyên tham dự các hội chợ, triển lãm quốc tế lớn như Vietnam Expo, Vietnam Food Expo, Foire Internationale d’Alger…

Hai nước cũng mở rộng hợp tác sang lĩnh vực đầu tư thăm dò và khai thác dầu khí tại Algeria. Công ty liên doanh ba bên giữa Tổng Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí (PVEP), đơn vị thành viên của Tập đoàn Công nghiệp-Năng lượng quốc gia Việt Nam (PETROVIETNAM), Công ty Dầu khí quốc gia Algeria (Sonatrach) và Công ty Thăm dò khai thác dầu khí Thái Lan (PTTEP) được thành lập năm 2009, hoạt động tại mỏ Bir Seba ở khu vực Hassi Messaoud thuộc tỉnh Ouargla, cách thủ đô Algiers hơn 600 km về phía nam.

Kể từ khi đón dòng dầu đầu tiên vào tháng 8/2015 đến hết năm 2024, tổng sản lượng khai thác của công ty đạt gần 57 triệu thùng. Trong những tháng đầu năm 2025, sản lượng thực tế đạt khoảng 17.500 đến 18.000 thùng/ ngày. Dự án khai thác dầu khí Bir Seba trở thành biểu tượng hợp tác thành công, điểm sáng trong quan hệ hợp tác song phương giữa Việt Nam và Algeria.

Ngoài dầu khí, tiềm năng hợp tác giữa Việt Nam và Algeria còn có thể mở rộng sang các lĩnh vực nông nghiệp, dược phẩm, công nghệ thông tin và chuyển đổi số. Việt Nam sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm phát triển nông nghiệp, còn Algeria có thế mạnh về nguồn năng lượng, khoáng sản và vị trí chiến lược tại Bắc Phi.

Chính phủ Algeria đang kêu gọi doanh nghiệp Việt Nam đầu tư vào các lĩnh vực tiềm năng như nông nghiệp, chế biến nông sản, nuôi trồng hải sản, dệt may, du lịch, logistics, khai thác khoáng sản, sản xuất dược phẩm, thực phẩm chức năng, xây dựng và cung ứng nguồn nhân lực.

Với vị trí địa lý chiến lược của mình, Việt Nam và Algeria được kỳ vọng sẽ phát huy vai trò cửa ngõ khu vực để hàng hóa của mỗi nước thâm nhập sâu hơn vào thị trường của nhau cũng như sang các nước lân cận ở châu Phi và châu Á.

HẢI ANH