Đón đầu nhu cầu nhân lực phục vụ cho đường sắt tốc độ cao

Ảnh minh họa

Theo Cục Đường sắt Việt Nam, trong giai đoạn 2025 - 2030, toàn ngành cần khoảng 338.000 lao động, trong đó, có gần 9.200 nhân sự quản lý dự án và gần 13.000 nhân sự tư vấn quản lý dự án.

Đối với tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và tuyến đường sắt Hà Nội - Lào Cai - Hải Phòng, tổng nhu cầu nhân lực cho giai đoạn vận hành ước tính khoảng 20.000 người. Xét trong giai đoạn thi công, nhu cầu nhân lực lên đến 70.000 - 80.000 lao động, mang lại tác động tích cực tới thị trường lao động và an sinh xã hội.

Trước thực trạng trên, Bộ Xây dựng đang xin ý kiến các bộ, ngành liên quan, trước khi trình Chính phủ thông qua Đề án phát triển nguồn nhân lực đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, với tổng kinh phí đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực xây dựng, vận hành đường sắt lên tới 40.564 tỷ đồng, cùng nhiều chính sách đặc biệt khác.

Một điểm nổi bật trong đề án là ngoài các doanh nghiệp nhà nước, các doanh nghiệp tư nhân Việt Nam cũng sẽ được giao, đặt hàng hoặc tuyển chọn tham gia tư vấn, xây lắp, chế tạo, công nghiệp, công nghệ theo cơ chế đặc thù của Chính phủ phải chủ động chuẩn bị nhân lực có đủ năng lực, trình độ ở tất cả các vị trí then chốt để tiếp nhận chuyển giao và làm chủ công nghệ.

Hiện nay, một số doanh nghiệp, tập đoàn tư nhân lớn đã sớm xây dựng lộ trình đào tạo. Theo ông Nguyễn Tấn Đông, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Đèo Cả, để phục vụ cho các dự án đường sắt quốc gia trọng điểm, trong đó có tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, đơn vị đang có nhiều lợi thế về kinh nghiệm, năng lực trong thi công kết cấu phần dưới ray như nền đường, hầm hay cầu.

“Công trình hầm đường sắt Khe Nét trên tuyến đường sắt Bắc - Nam do Tập đoàn Đèo Cả đảm nhận hiện có tiến độ, chất lượng rất tốt, được tư vấn Hàn Quốc đánh giá rất cao về tay nghề, khả năng tổ chức, quản trị,” ông Nguyễn Tấn Đông nói.

Được biết, ngoài việc liên kết, đặt hàng tại các cơ sở đào tạo chuyên ngành đường sắt trong và ngoài nước để đào tạo các kỹ sư, thợ bậc cao, Tập đoàn Đèo Cả cũng tiếp xúc làm việc rất nhiều đối tác Nhật Bản, Trung Quốc, Mỹ để học hỏi, nắm bắt công nghệ thi công công trình đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị.

Đại diện Tập đoàn Đèo Cả cho biết hiện có gần 30 kỹ sư và công nhân kỹ thuật của Tập đoàn đang tham gia chương trình tu nghiệp tại Cục 2 Tập đoàn Xây dựng Trung Quốc, dự kiến kết thúc vào cuối tháng 7/2025. Chương trình này tập trung tu nghiệp chuyên sâu về công nghệ khoan hầm bằng máy khoan TBM, kiến thức về kỹ thuật xây dựng không gian ngầm và thực hành trực tiếp tại công trường Dự án đường sắt liên Quảng Châu-Đông Quan-Thâm Quyến và Dự án nhà ga Long Thành thuộc tuyến đường sắt liên thành phố Thâm Quyến-Huệ Châu tại Trung Quốc.

Đồng thời, Đèo Cả cũng đang làm việc với các đối tác để xây dựng nhà máy, nhập dây chuyền sản xuất ray, tà vẹt và các thiết bị liên quan nhằm phục vụ công tác thi công tuyến đường sắt tốc độ cao. “Khi dự án được triển khai, chúng tôi sẵn sàng đảm nhận vai trò nhà thầu xây lắp chủ lực,” ông Nguyễn Tấn Đông khẳng định

Một doanh nghiệp khác là Chủ tịch Công ty CP Đầu tư và Xây dựng giao thông Phương Thành cũng đã lựa chọn những lao động có tâm huyết, có trí tuệ để đi đào tạo ở các nước phát triển về đường sắt như châu Âu, Nhật Bản, Trung Quốc.

Ông Phạm Văn Khôi, Chủ tịch Công ty CP Đầu tư và Xây dựng giao thông Phương Thành, cho rằng các dự án đường sắt sẽ là cơ hội rất lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam, do đó công ty đã chủ động chuẩn bị nguồn nhân lực có chuyên môn, chất lượng và các phương án để đáp ứng các yêu cầu công việc trong thời gian sắp tới.

Về phía các doanh nghiệp Nhà nước, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) cho biết đã xây dựng kế hoạch đào tạo riêng cho những dự án này. Theo đó, Tổng công ty đang tiến hành đồng thời việc nâng cấp nhân lực hiện hữu và đào tạo mới, cập nhật kỹ thuật tiên tiến.

Hiện, VNR đã ký kết hợp tác đào tạo với Học viện Đường sắt Liễu Châu (Trung Quốc) và đang xúc tiến các chương trình tương tự với Nhật Bản, Hàn Quốc cùng các trường đại học uy tín trong nước.

Mới đây, Trường Cao đẳng Đường sắt (trực thuộc VNR) đã khai giảng khóa đào tạo đầu tiên về đường sắt tốc độ cao với sự tham gia của khoảng 200 công nhân, kỹ thuật viên đang làm việc tại các công ty bảo trì cầu đường, thông tin tín hiệu đường sắt thuộc VNR.

Chương trình được chia thành hai giai đoạn, trong đó: giai đoạn 1 đào tạo lý thuyết kéo dài 3-4 tháng tại trường Cao đẳng Đường sắt do các giảng viên, chuyên gia Trung Quốc trực tiếp giảng dạy, với sự hỗ trợ của đội ngũ giảng viên nhà trường; giai đoạn 2, học viên sẽ được đào tạo thực hành và thực tập thực tế tại Trung Quốc trong khoảng 3 tháng.

Về phía cơ quan quản lý Nhà nước, ông Lê Thắng, Giám đốc Ban Quản lý dự án 2 cho biết trong thời gian tới, Nhà nước sẽ đầu tư các Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, đường sắt Hà Nội - Hải Phòng - Lào Cai hay các tuyến đường sắt đô thị tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh nên cần số lượng lớn về nhân lực quản lý dự án hay tư vấn.

Xác định được nhu cầu cấp thiết này, lãnh đạo Ban Quản lý dự án 2 đã cử nhân sự từ các phòng của đơn vị để đi đào tạo, hỏi hỏi về kiến thức thi công, kinh nghiệm quản lý dự án nhằm chuẩn bị “đón đầu” khi được tham gia các dự án đường sắt rất lớn của nước ta trong thời gian tới có thể tự tin “bắt tay ngay” vào việc.

Huỳnh Dũng