Đưa câu chuyện lịch sử đến gần với người dân

Anh Trần Trọng Nghĩa (bên phải) đang giới thiệu với khách tham quan về các trận đánh của các chiến sĩ Biệt động Sài Gòn-Gia Định tại bảo tàng.

Giữ vai trò Giám đốc bảo tàng, từ tháng 7, anh Trần Trọng Nghĩa (cháu nội của Anh hùng Lực lượng vũ trang Trần Văn Lai) đã lên kế hoạch triển khai các hoạt động với mong muốn đưa câu chuyện lịch sử đến gần hơn với người dân.

Anh Nghĩa phấn khởi cho hay: Du khách rất quan tâm đến triển lãm tương tác “A Symphony of 45-05-25” do nhóm sinh viên Trường đại học FPT Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp Bảo tàng Biệt động Sài Gòn-Gia Định thực hiện gần hai tháng nay. Đây là không gian trải nghiệm sống động trên nền tảng công nghệ, giúp người xem “chạm” lịch sử bằng nhiều phương thức đa dạng thay vì chỉ đọc tài liệu, nghe thuyết minh hay xem hiện vật.

Hoạt động này nằm trong dự án Sao đầu mũ - dự án sáng tạo kể lại lịch sử theo cách gần gũi, truyền cảm hứng. Với anh Nghĩa, việc được cùng các bạn trẻ đồng trang lứa chung nguyện vọng làm dự án cộng đồng là điều vô cùng ý nghĩa, thiết thực. Là cháu của một Anh hùng, người tham gia chiến đấu cho nền hòa bình của đất nước, anh Nghĩa trân quý từng chất liệu lịch sử và muốn truyền tải đến khách tham quan ấn tượng, sâu sắc nhất.

Trước đó, nhóm sinh viên này đã xây dựng một thư viện điện tử và trao tặng bảo tàng. Thư viện gồm hàng trăm hình ảnh, thông tin và câu chuyện về lực lượng Biệt động Sài Gòn-Gia Định, được xây dựng từ nguồn tư liệu của bảo tàng, từ chuyện kể của các nhân chứng lịch sử, các chiến sĩ Biệt động Sài Gòn-Gia Định ngày ấy cùng thân nhân của họ. Ngoài ra, còn có hơn 200 bức ảnh tư liệu sống động được nhóm phục dựng bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo.

Việc phục dựng hình ảnh cho các Liệt sĩ, Anh hùng đang tiếp tục được thực hiện nhằm mang đến góc nhìn giàu cảm xúc hơn cho khách tham quan trong thời gian tới.

Không đợi đến dự án Sao đầu mũ, từ khi tiếp nhận các di tích từ cha mình, anh Nghĩa đã đưa ra hàng loạt ý tưởng “trẻ hóa” tư liệu lịch sử nhằm thu hút ngày càng nhiều bạn trẻ đến với bảo tàng. Từ mô hình bảo tàng thông minh, kể chuyện bằng công nghệ, tăng tính tương tác giữa du khách với dữ liệu, hiện vật trưng bày bằng kính thực tế ảo đến lan tỏa câu chuyện của các chiến sĩ biệt động trên nhiều nền tảng mạng xã hội.

Vào các dịp lễ lớn, anh Nghĩa thường tổ chức chương trình giao lưu và mời các nhân chứng lịch sử đến kể chuyện cho khách tham quan nghe. Bản thân anh cũng đầu tư thời gian, công sức thu thập tài liệu, đóng vai trò thuyết minh viên ngay tại bảo tàng.

Cách đây vài năm, cũng vào dịp Tết Độc lập 2/9, Bảo tàng Biệt động Sài Gòn-Gia Định đón các đoàn khách quý, anh Nghĩa giữ vai trò người kể chuyện. Đứng giữa bảo tàng trình bày tài liệu, giới thiệu hiện vật liên quan trực tiếp đến quá trình chiến đấu của ông nội mình cùng đồng đội, anh vô cùng xúc động, tự hào. “Tôi tự hào khi được là cháu nội của một Anh hùng. Tôi thấy mình cần nỗ lực nhiều hơn trong việc lan tỏa giá trị mà thế hệ trước để lại”, anh Nghĩa chia sẻ.

Trong Bảo tàng, bên cạnh tài liệu bản giấy, hình ảnh, hiện vật do gia đình sưu tầm từ nhiều nguồn trong suốt hành trình dài, anh Nghĩa còn dành rất nhiều góc kể chuyện bằng chất liệu thời đại: Công nghệ tích hợp. Anh mày mò, đi khắp nơi học hỏi những giải pháp trình chiếu, tương tác hiện đại rồi mang về ứng dụng vì muốn mọi thứ mới mẻ, gần gũi và dễ tiếp cận hơn, giúp câu chuyện của bảo tàng được lan tỏa rộng khắp.

Anh Nghĩa còn tham gia tổ chức tour “Theo dấu chân Biệt động Sài Gòn” với điểm đến là các “địa chỉ đỏ” do gia đình anh dày công tạo dựng suốt nhiều năm qua. Trong hành trình khám phá câu chuyện lịch sử ấy, du khách sẽ được ghé thăm Hộp thư bí mật và hầm nổi, Bảo tàng Biệt động Sài Gòn-Gia Định; Hầm trú ém quân, chứa vũ khí bí mật hay Gara Biệt động Sài Gòn-Gia Định.

Tại mỗi điểm đến, anh Nghĩa soạn sẵn bộ hồ sơ thuyết minh và tập huấn cho toàn bộ nhân viên để ai cũng có thể là người kể chuyện khi có khách ghé thăm. Điều đặc biệt, nhân viên tại hệ thống di tích-bảo tàng này đa phần là con cháu của các gia đình biệt động Sài Gòn-Gia Định. Họ đều dành khá nhiều tâm huyết trong việc đưa câu chuyện hào hùng của ông cha đến với cộng đồng.

Từ nay đến cuối năm, anh Nghĩa sẽ đầu tư tập trung cho triển lãm về từng Anh hùng, Liệt sĩ Biệt động Sài Gòn-Gia Định, một dự án được anh ấp ủ suốt thời gian qua. Công nghệ hiện đại, chuyện kể từ các nhân chứng lịch sử, hệ thống hiện vật phong phú và nguồn tài liệu sẵn có sẽ là “vốn quý” giúp anh từng bước truyền tải các thông điệp đầy tính nhân văn của thế hệ ông cha.

GIA MỸ