EU - Mỹ hợp tác ứng phó với thép và nhôm dư thừa từ Trung Quốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) trong cuộc gặp Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen tại khu nghỉ dưỡng ở Turnberry (Scotland) ngày 27/7. Ảnh: REUTERS/TTXVN

Theo tờ Politico ngày 30/7, tại khu nghỉ dưỡng golf Turnberry ở Scotland, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đạt được thỏa thuận sơ bộ, cam kết phối hợp hành động để đối phó với sức ép cạnh tranh từ phía Đông - ám chỉ thép và nhôm giá rẻ được trợ cấp từ Trung Quốc. Bà von der Leyen nhấn mạnh, khi Washington và Brussels hợp tác, lợi ích mang lại cho cả hai bên là rõ rệt.

Thỏa thuận này được công bố chỉ vài ngày sau chuyến công du Trung Quốc của bà von der Leyen. Tại hội nghị cấp cao kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao EU - Trung Quốc, bà cho rằng quan hệ song phương đang ở thời điểm “bước ngoặt” và cảnh báo EU sẽ không tiếp tục duy trì thị trường mở cho hàng hóa Trung Quốc nếu Bắc Kinh không hành động để cân bằng quan hệ thương mại.

Theo Reuters, thỏa thuận giữa EU và Mỹ đặt mức thuế nhập khẩu 15% áp dụng cho phần lớn hàng hóa EU xuất sang thị trường Mỹ - giảm mạnh so với mức 30% từng được đề xuất áp dụng từ ngày 1/8. Đổi lại, EU cam kết mua khoảng 750 tỷ USD năng lượng Mỹ trong vòng ba năm, đầu tư 600 tỷ USD vào nền kinh tế Mỹ và tiến hành các đơn hàng thiết bị quốc phòng từ phía Washington.

Đối với lĩnh vực kim loại - gồm thép, nhôm, đồng và các sản phẩm liên quan - hai bên nhất trí thành lập “liên minh công nghiệp kim loại”. Liên minh này sẽ xây dựng một cơ chế hạn ngạch thuế dựa trên mức lịch sử, kèm ưu đãi cho sản phẩm EU, nhằm tạo “hàng rào thuế quan” bảo vệ kinh tế song phương trước tình trạng dư thừa công suất và trợ cấp không công bằng từ Trung Quốc.

Dù vậy, mức thuế đặc biệt 50% đối với thép và nhôm EU vẫn được duy trì với các sản phẩm vượt hạn ngạch. Theo Ủy viên Thương mại EU Maros Sefcovic, liên minh kim loại sẽ là công cụ quan trọng để Brussels và Washington kiểm soát tình trạng dư thừa toàn cầu, bảo vệ ngành công nghiệp chiến lược của hai bên.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia bày tỏ lo ngại về tính khả thi lâu dài của thỏa thuận. Bà Francesca Ghiretti - Giám đốc sáng kiến Trung Quốc và Châu Âu tại Trung tâm RAND - nhận định Mỹ có xu hướng ưu tiên các thỏa thuận song phương hơn là hợp tác đồng bộ với đồng minh, đồng thời khuyến nghị EU nên tập trung vào quan hệ trực tiếp với Trung Quốc để tránh bị chi phối bởi biến động trong quan hệ Mỹ - Trung.

Một quan chức EU tiết lộ nhiều nội dung chuyên ngành vẫn chưa đạt được sự thống nhất như mức thuế chống trợ giá đối với ô tô điện Trung Quốc và quyền đấu thầu thiết bị y tế, cho thấy khung đàm phán hiện nay vẫn còn nhiều điểm bỏ ngỏ.

Tại nội bộ EU, kế hoạch hợp tác này trùng thời điểm triển khai “Kế hoạch hành động thép và kim loại”, với mục tiêu khôi phục năng lực sản xuất trong khối và giảm phụ thuộc vào nhập khẩu giá rẻ từ Trung Quốc. Tuy nhiên, chi phí năng lượng cao và năng lực tái cơ cấu yếu vẫn là thách thức lớn đối với các nhà sản xuất châu Âu.

Hoàng Anh/Báo Tin tức và Dân tộc