EU nỗ lực giải quyết khủng hoảng nhà ở giá rẻ

Kế hoạch của EIB và EC không chỉ tập trung vào việc xây thêm nhà ở mà còn cải tạo các nhà cũ theo hướng giúp tiết kiệm năng lượng hơn, khuyến khích sử dụng vật liệu và thiết bị xây dựng bền vững, sáng tạo. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh giá năng lượng tăng cao và EU đang theo đuổi mục tiêu đầy tham vọng về giảm phát thải carbon.

Theo Chủ tịch EIB Nadia Calvino, hiệu quả năng lượng là một trong những trọng tâm chính của vấn đề nhà ở châu Âu, bởi nhà ở không chỉ cần có giá cả phải chăng mà còn phải bền vững và thân thiện với môi trường. Để hỗ trợ thực hiện kế hoạch, EIB đã cho ra mắt một nền tảng đầu tư toàn châu Âu cùng với một cổng thông tin nhà ở để cung cấp thông tin và hỗ trợ tài chính cho các bên liên quan.

Giá nhà ở Hungary tăng cao. Ảnh: Daily News Hungary

EC đã cam kết hỗ trợ nhà ở giá rẻ thông qua nhiều chương trình khác nhau như Cơ sở phục hồi và khả năng phục hồi, Quỹ Chính sách gắn kết, InvestEU, LIFE và Horizon Europe. Trong khi đó, EC dự kiến sẽ công bố Kế hoạch nhà ở giá cả phải chăng châu Âu đầu tiên, qua đó cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho các thành phố và các quốc gia thành viên…

Còn nhớ, tháng 3-2024, Tuyên bố Lìege đã được tất cả các bộ trưởng ở EU ký kết, đánh dấu lần đầu tiên họ cùng cam kết đầu tư vào nhà ở giá rẻ và bền vững. Sau khi bà Ursula von der Leyen tái đắc cử vào tháng 7-2024, bà bổ nhiệm ông Dan Jørgensen làm Ủy viên phụ trách Nhà ở và Năng lượng - lần đầu tiên EU có vị trí chuyên gia về nhà ở.

Điều này phản ánh sự ưu tiên mới của EU trước khi thực hiện giá nhà tăng trung bình 48% từ năm 2015 đến năm 2023, với Hungary ghi nhận mức tăng kỷ lục 173%. EU cũng hỗ trợ xây dựng Kế hoạch nhà ở giá rẻ châu Âu, dự kiến ra mắt trong nhiệm kỳ 2024-2029, tập trung vào việc sửa đổi quy định để nhà nước dễ dàng đầu tư vào nhà ở xã hội. Tháng 12-2024, Nghị viện châu Âu thành lập một ủy ban đặc biệt hoạt động trong 1 năm để phân tích và giải quyết vấn đề khủng hoảng, khi mà 10,6% hộ gia đình ở thành phố châu Âu chi hơn 40% thu nhập cho nhà ở.

Ở cấp địa phương, TP Barcelona, Tây Ban Nha sử dụng đất để xây dựng nhà ở hợp tác, còn TP Lyon, Pháp mua lại nhà cũ cải tạo thành nhà cho thuê giá rẻ, đều nhờ sự hỗ trợ từ EU. Những mô hình này không chỉ tăng nguồn cung mà còn giảm áp lực cho người dân, đặc biệt khi tiền thuê nhà tăng 18% từ năm 2010 đến 2022. Tuy nhiên, biên độ tăng giữa các nước vẫn lớn, ví dụ, Phần Lan chỉ tăng giá nhà 5% trong khi Hungary tăng gấp hơn 30 lần.

EU ước tính, cần 270 tỷ EURO mỗi năm để xây dựng, cải tạo nhà ở xã hội và EU dự kiến mở rộng, hợp tác với Ngân hàng Đầu tư châu Âu để đáp ứng nhu cầu này. Một thay đổi lớn hơn là sửa quyết định Dịch vụ kinh tế chung từ năm 2012, mở rộng khái niệm nhà ở xã hội để bao gồm cả người thu nhập trung bình - nhóm ngày càng bị ảnh hưởng bởi giá nhà cao.

EU cũng sẽ cấm hoạt động của các nền tảng cho thuê ngắn hạn như Airbnb, vốn làm giảm nguồn nhà ở thời hạn, cùng với chính sách minh bạch hóa hoạt động của các nhà tư sản bất động sản lớn nhất…

VIỆT LÊ