Gia cố và gia tăng nội lực tháng 6

Sự kiện thường niên này tiếp nối Lễ hội bánh mì vừa diễn ra trước đó hoặc đã góp phần duy trì đà tăng trưởng cao, ổn định của du lịch, lữ hành cũng như đóng góp vào tỷ lệ tăng 10,2% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 5 tháng đầu năm 2024.

Tiếp nối đà tăng sản xuất công nghiệp từ quý 1, tháng 5 và 5 tháng đầu năm 2024 ghi nhận mức tăng cao nhất trong 3 năm trở lại đây với lượng đơn hàng xuất khẩu có từ quý 2, nối dài qua quý 3. Trong tình hình bất ổn toàn cầu khiến thị trường nhìn chung rất dễ bị tổn thương thì dấu hiệu có tăng, tăng chậm, tăng duy trì (mức tăng trưởng trên 5%, đạt 5,3% so với cùng kỳ) của sản xuất công nghiệp là minh chứng cho đà phục hồi bền vững của kinh tế thành phố.

Tất nhiên, sức ép từ chuẩn Xanh của các thị trường hàng đầu bắt buộc doanh nghiệp Việt phải nỗ lực rất lớn, nếu không sẽ mất đơn hàng, dễ bị đứt gãy về cuối năm. Đây chính là lý do vì sao phải lấy chuyển đổi kép Xanh - Số làm bệ đỡ lẫn… bệ phóng cho đường dài sắp tới.

Như dự báo từ quý 1, không phải không xảy ra những cú sốc từ bên ngoài và cả những thay đổi bất ngờ từ bên trong song kinh tế thành phố đã đứng vững trên các chỉ số quan trọng. Đó là tổng thu cân đối ngân sách nhà nước 5 tháng đầu năm 2024 đạt 47,5% dự toán và tăng 14,3% so với cùng kỳ. Chi ngân sách đầu tư phát triển tăng 2,5 lần so với cùng kỳ. Đặc biệt điểm nghẽn về tín dụng đã được cải thiện rõ rệt, doanh thu từ bất động sản đã tăng, thu ngân sách 6 tháng qua dự báo vượt tiến độ.

Nhưng, bên cạnh đó vẫn tồn tại 2 điểm nghẽn cố hữu, chưa thể khắc phục dù thành phố đã triển khai nhiều giải pháp. Đó là cải cách hành chính và giải ngân đầu tư công. Việc nhanh chóng ngồi lại nhằm tìm biện pháp cải thiện thứ hạng trên các bảng chỉ số cạnh tranh cải cách - sáng tạo liệu có “giải tỏa” thật sự căn bệnh chậm (xử lý, trả hồ sơ) - đẩy (sang người khác, ngành khác) hoặc… im lặng (không trả lời cụ thể, rõ ràng trên các văn bản, phần việc mang tính liên tịch).

Một sự chậm trễ khó chấp nhận là tốc độ giải ngân đầu tư công trong tháng 5 rất thấp. Vào cuối quý 1, mỗi ngày thành phố có lúc giải ngân 700-1.000 tỷ đồng trong khi 2 tháng qua không có tuần nào giải ngân được 200 tỷ đồng. Dù với mọi lý do gì thì con số chỉ đạt 13% kế hoạch là một điểm lùi đáng kể. Trong khi đã xác định từ sớm, từ xa đây là giải pháp chủ lực kích thích tổng cầu, bơm tiền ra thị trường càng sớm sẽ tạo hiệu ứng cấp số nhân cho nền kinh tế.

Dù đã mở với phương thức đầu tư công - tư (PPP) và nhất là Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM đã cởi trói cho đầu tư mảng văn hóa - thể thao. Song sức hút nhà đầu tư vẫn chưa cao, hấp thụ vốn vẫn khá thấp trong lĩnh vực đầu tư xã hội. Bên cạnh đó, việc triển khai chậm và thiếu đồng bộ các công trình, dự án hỗ trợ chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển không gian và hạ tầng đô thị đã không những chưa mang lại nhiều hiệu quả mà còn tích tụ thêm khó khăn trong một số trường hợp.

Vì vậy, tháng cuối cùng của quý 2, thành phố cần tiếp tục tập trung quyết liệt cho nhiệm vụ giải ngân đầu tư công đi kèm cải cách hành chính. Trong đó đảm bảo toàn bộ dự án mới hoàn tất thủ tục quyết định đầu tư trong quý 2 và đặt mục tiêu phấn đấu trong quý 2-2024 giải ngân không thấp hơn 30%.

Một số trọng tâm đã xác định: Trình 3 đồ án bao gồm quy hoạch chung, quy hoạch TPHCM, quy hoạch TP Thủ Đức cũng như trình dự thảo (bước 2) về chính sách miễn thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân liên quan đến hoạt động đổi mới sáng tạo; quy định tiêu chí, lĩnh vực thử nghiệm có kiểm soát các giải pháp công nghệ mới trong phạm vi Khu Công nghệ cao, Khu Công nghệ thông tin tập trung, trung tâm đổi mới sáng tạo…

Rõ ràng nội lực kinh tế thành phố đã được gia cố và đang cho thấy sức “thặng dư” của thị trường sản xuất lẫn tiêu dùng nội địa. Cần nhiều gia cố từng việc, từng nhiệm vụ có trọng tâm và trọng điểm.

NGUYỄN QUÂN CÁT