Giải pháp phát triển đội ngũ nhà giáo, khắc phục thiếu giáo viên

Cô trò Trường THCS-THPT Ban Mai (Hà Nội).

Để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên và thực hiện tốt công tác phát triển đội ngũ nhà giáo, phát biểu tại Hội nghị Giám đốc Sở GD&ĐT năm 2025, ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục cho rằng, cần thực hiện một số giải pháp sau:

Tạo cơ sở pháp lý vững chắc

Đối với Bộ GD&ĐT, triển khai xây dựng và hoàn thiện các văn bản hướng dẫn Luật Nhà giáo tạo cơ sở pháp lý vững chắc xây dựng quy hoạch, chế độ chính sách đặc thù bảo đảm bền vững, lâu dài để thu hút và giữ chân nhà giáo yên tâm công tác trong ngành Giáo dục.

Đồng thời, tiếp tục phối hợp với Bộ Nội vụ rà soát số lượng chỉ tiêu biên chế và số lượng giáo viên hiện có của các địa phương để báo cáo Trung ương bổ sung biên chế ngành Giáo dục giai đoạn 2026-2030.

Tiếp tục chỉ đạo, đôn đốc các địa phương trong việc tổ chức tuyển dụng hết số biên chế được cấp có thẩm quyền giao và khắc phục tình trạng thiếu giáo viên các cấp học theo tinh thần Chỉ thị số 32/CT-TTg ngày 25/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc tiếp tục đẩy mạnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục phổ thông.

Chỉ đạo các địa phương xây dựng Đề án thí điểm đổi mới cơ chế hoạt động đối với các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông công lập có điều kiện thực hiện cơ chế tự chủ. Xây dựng đề xuất cơ chế, chính sách để khuyến khích các cá nhân và doanh nghiệp (đặc biệt là các nơi có khu công nghiệp) thành lập các cơ sở giáo dục ngoài công lập, tham gia xã hội hóa giáo dục để giảm người hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

Tăng cường kiểm tra, thanh tra công tác tuyển dụng, sử dụng đội ngũ; việc triển khai thực hiện các quy định về đạo đức nhà giáo của các địa phương.

Ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục báo cáo tại Hội nghị Giám đốc Sở GD&ĐT năm 2025. Ảnh: Minh Cương.

Xây dựng Đề án phát triển đội ngũ ở địa phương với tầm nhìn dài hạn

Đối với các địa phương: Tiếp tục xây dựng và thực hiện Đề án phát triển đội ngũ giáo viên ở địa phương với tầm nhìn dài hạn, phù hợp với yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018; có chính sách hợp lý để thu hút giáo viên về công tác tại địa phương.

Tiếp tục thực hiện rà soát, sắp xếp, điều tiết giáo viên mầm non, phổ thông giữa các cơ sở giáo dục trong tỉnh bảo đảm hợp lý, khắc phục tình trạng thừa thiếu giáo viên cục bộ.

Tiếp tục chỉ đạo việc xây dựng và phê duyệt đề án vị trí việc làm đến từng cơ sở giáo dục, căn cứ đề án vị trí việc làm được phê duyệt để thực hiện việc tuyển dụng, sử dụng đội ngũ đúng các quy định. Xây dựng cơ chế tuyển dụng giáo viên trên địa bàn tỉnh phù hợp với điều kiện và thực tế của địa phương. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát công tác tuyển dụng, sử dụng đội ngũ giáo viên ở các địa phương; kiến nghị với cấp có thẩm quyền xử lý nghiêm các địa phương tuyển dụng, sử dụng không đúng quy định hiện hành của pháp luật.

Điều chỉnh, sắp xếp lại tổ chức bộ máy, nhân sự của các cơ sở giáo dục theo hướng tinh gọn, hợp lý. Thực hiện tốt công tác rà soát, sắp xếp, quy hoạch đội ngũ, mạng lưới trường/lớp đảm bảo bố trí, sử dụng có hiệu quả đội ngũ theo tinh thần Nghị quyết số 19-NQ/TW để phù hợp với đặc thù của vùng, sử dụng có hiệu quả đội ngũ viên chức hiện có để tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng giáo dục.

Thực hiện đầy đủ, kịp thời các chính sách ưu tiên đối với nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, học sinh ở vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và các chính sách khác theo quy định hiện hành của Nhà nước.

Tổ chức tuyển dụng đủ số biên chế được cấp có thẩm quyền giao theo tinh thần Chỉ thị số 32/CT-TTg về việc tiếp tục đẩy mạnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục phổ thông (ưu tiên tuyển giáo viên các cấp học còn thiếu nhiều giáo viên và các nơi có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn). Trường hợp chưa tuyển đủ giáo viên thì bố trí nguồn lực để hợp đồng theo Nghị định số 111/2022/NĐ-CP ngày 30/12/2022 của Chính phủ.

Với địa phương, ông Vũ Minh Đức cũng lưu ý việc rà soát để đặt hàng đào tạo giáo viên theo Nghị định 116/2020/NĐ-CP, bảo đảm đủ nguồn tuyển dụng của địa phương.

Tăng cường kiểm tra, thanh tra công tác tuyển dụng, sử dụng đội ngũ. Đẩy mạnh việc thực hiện tinh giản biên chế gắn với sắp xếp lại tổ chức trường, lớp và cơ cấu lại đội ngũ viên chức. Cần làm tốt việc đánh giá phẩm chất, năng lực cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên theo chuẩn nghề nghiệp và đánh giá kết quả làm việc của cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên hàng năm để sàng lọc, phân loại, tinh giản biên chế.

Xác định lộ trình cụ thể, phù hợp với điều kiện thực tế cho từng năm để phối hợp (liên hệ) với các cơ sở đào tạo giáo viên thực hiện việc đào tạo nâng trình độ chuẩn giáo viên được đào tạo theo Nghị định số 71/2020/NĐ-CP của Chính phủ và để có các thông tin về sinh viên sư phạm ra trường hàng năm nhằm chủ động nguồn tuyển dụng hoặc hợp đồng lao động.

Đẩy mạnh thí điểm cơ chế tự chủ đối với các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông công lập ở vùng đô thị, vùng thuận lợi nhằm khuyến khích các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông công lập chủ động khai thác, sử dụng hợp lý, hiệu quả các nguồn lực để nâng cao chất lượng và giảm chi cho Ngân sách nhà nước đồng thời không làm giảm cơ hội tiếp cận giáo dục của học sinh nghèo, học sinh là đối tượng chính sách.

Xây dựng cơ chế, chính sách để khuyến khích các cá nhân và doanh nghiệp (đặc biệt là các nơi có khu công nghiệp) thành lập các thừa, thiếu giáo viên còn diễn ra phổ biến tại nhiều địa phương ngoài công lập, tham gia xã hội hóa giáo dục để giảm người hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

Chỉ đạo toàn ngành nghiêm túc thực hiện các quy định về đạo đức nhà giáo. Kịp thời nắm bắt diễn biến các sự vụ xảy ra việc vi phạm đạo đức nhà giáo, phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định. Có biện pháp cần thiết bảo vệ uy tín, danh dự của Nhà giáo để Nhà giáo yên tâm công tác và hoạt động nghề nghiệp.

Hải Bình