Giảm carbon bằng vé khí hậu

Tổ chức Greenpeace, có trụ sở ở Hà Lan, đã công bố báo cáo về tình trạng giao thông công cộng trên 30 quốc gia châu Âu. Các quốc gia được xếp hạng dựa trên 4 tiêu chí: sự đơn giản của hệ thống bán vé, khả năng chi trả vé dài hạn, giảm giá cho các nhóm thiệt thòi về xã hội và thuế suất VAT. Báo cáo cũng xem xét các thành phố thủ đô riêng lẻ, xếp hạng chúng dựa trên cùng một loại. Mỗi thủ đô và quốc gia được đánh giá với thang điểm 100. Luxembourg, Malta, Áo, Đức, Tây Ban Nha đứng đầu với điểm số cao cho vé dễ sử dụng và giảm giá.

Tallinn ở Estonia, Luxembourg và Valletta ở Malta đứng ở 3 vị trí đầu tiên cho bảng xếp hạng thành phố. Hy Lạp, Croatia và Bulgaria đứng cuối danh sách quốc gia. Khi nói đến các thành phố riêng lẻ, Amsterdam ở Hà Lan, London ở Anh và Dublin ở Ireland đạt điểm tệ nhất về chi phí và khả năng tiếp cận. Hiện tại, các thành phố có vé tháng hoặc hàng năm rẻ nhất là Prague, Bratislava, Rome và Vienna. Ở những nơi này, chi phí là khoảng 0,85 EUR hoặc ít hơn mỗi ngày. Các thành phố đắt đỏ nhất ở châu Âu là London, Dublin, Paris và Amsterdam với mức vé hơn 2,25 EUR mỗi ngày.

Một số quốc gia và thành phố đã thiết lập xu hướng mới trên toàn châu Âu đối với vé khí hậu. “Định nghĩa của chúng tôi về vé khí hậu là vé giao thông công cộng có giá trị cho tất cả hoặc hầu hết các phương tiện giao thông công cộng... trong một khoảng thời gian nhất định”, Herwig Schuster, chuyên gia giao thông cho chiến dịch Mobility for All của Greenpeace, giải thích. Áo, Hungary và Đức (3 trong số 30 nước) cho đến nay đã giới thiệu những vé tương đối phải chăng này có thể được sử dụng trên toàn quốc. “Tôi cho rằng mô hình duy nhất gần với khuyến nghị của chúng tôi là mô hình của Áo, vì vé khí hậu của Áo gồm tất cả các phương tiện giao thông từ nông thôn đến thành thị”, Herwig Schuster nói.

Tuy nhiên, hiệu quả giảm carbon vẫn chưa như kỳ vọng. Một dự báo của Cơ quan Môi trường Liên bang Đức, được công bố cùng với một báo cáo từ Hội đồng chuyên gia về biến đổi khí hậu Đức, cho thấy Deutschland ticket phát huy hiệu quả về giảm khí thải. Nhưng theo các tính toán từ Bộ Giao thông Vận tải Đức, mục tiêu giảm 22,6 triệu tấn carbon vào năm 2030 rất khó thực hiện và dự đoán con số chỉ ở khoảng 4,2 triệu tấn. Vấn đề của vé Deutschland ticket giá 49 EUR là cơ sở hạ tầng quá lạc hậu.

Sử dụng phương tiện giao thông công cộng mà cơ sở hạ tầng không đáp ứng tốt dễ làm nảy sinh tâm lý lo ngại về một hành trình không thoải mái như dùng ô tô. Tổ chức tư vấn Agora Verkehrswende ước tính khoảng 27 triệu người “không sử dụng hoặc sử dụng rất ít phương tiện giao thông công cộng trong khu vực của họ mỗi ngày”.

Báo cáo cũng cho thấy, ngay cả khi chi phí được cắt giảm và thủ tục bán vé đơn giản hơn, dịch vụ đường sắt và xe buýt cần phải cải thiện, tiến tới nhiều người sử dụng phương tiện giao thông công cộng hơn.

LAM ĐIỀN