Giao nhiệm vụ phải hợp lý, khả thi và xác định rõ trách nhiệm

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà thầu tối ưu hóa hoạt động dầu khí

Trình bày Tờ trình về việc ủy quyền cho Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (PVN) phê duyệt một số nội dung trong hoạt động dầu khí, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, hiện nay, chủ trương của Đảng và Nhà nước là đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền trong quản lý nhà nước nhằm khơi thông nguồn lực, tạo sự đột phá trong phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Bộ trưởng Bộ Công Thương cho rằng, trường hợp Thủ tướng Chính phủ ủy quyền cho PVN phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu ký kết hợp đồng dầu khí đối với các lô dầu khí mở; chỉ đạo tổ chức triển khai sau đó và phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu... cũng như các vấn đề kỹ thuật khác sẽ rút ngắn thời gian thực hiện việc lựa chọn nhà thầu ký kết hợp đồng dầu khí mới; tận dụng được cơ hội kêu gọi vốn đầu tư của các nhà thầu cho hoạt động tìm kiếm thăm dò và khai thác dầu khí. Qua đó, đẩy nhanh tiến độ triển khai, đóng góp cho phát triển kinh tế của đất nước, nhất là trong bối cảnh xu hướng chuyển dịch năng lượng đang diễn ra nhanh chóng.

Đồng thời, việc Bộ Công Thương ủy quyền cho PVN thẩm định phê duyệt/phê duyệt điều chỉnh RAR, ODP, EDP, FDP, AP trong một số trường hợp (ngoại trừ trường hợp dự án phát triển mỏ dầu khí trên đất liền, dự án phát triển mỏ dầu khí có chuỗi đồng bộ các hạng mục và công trình, thiết bị dầu khí trên đất liền và trên biển) sẽ rút ngắn thời gian thẩm định, phê duyệt, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà thầu đẩy nhanh tiến độ triển khai công tác thiết kế, mua sắm, xây lắp và vận hành tổng thể, sớm các phát hiện/mỏ dầu khí vào khai thác thương mại, nâng cao hiệu quả của mỏ/dự án.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên trình bày Tờ trình về việc ủy quyền cho Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (PVN) phê duyệt một số nội dung trong hoạt động dầu khí. Ảnh: Phạm Thắng

Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương, các đề xuất, kiến nghị của PVN là hợp lý và cần thiết nhằm rút ngắn thời gian hoàn tất các thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà thầu tối ưu hóa hoạt động dầu khí; giữ chân, thu hút các nhà thầu nước ngoài tiếp tục đầu tư tại Việt Nam, vừa góp phần đảm bảo an ninh chủ quyền biển đảo, vừa tối ưu khai thác tài nguyên cho đất nước, tạo nguồn lực để phát triển các ngành kinh tế khác.

Cần tăng cường cơ chế kiểm tra, giám sát của các cơ quan quản lý

Trình bày tóm tắt Báo cáo Thẩm tra sơ bộ Tờ trình số 469/TTr-CP về việc ủy quyền cho Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam phê duyệt một số nội dung trong hoạt động dầu khí, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nhận thấy, việc xem xét việc điều chỉnh thẩm quyền từ Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương sang cho PVN thuộc thẩm quyền của Quốc hội, có cơ sở thực tiễn, nhằm rút ngắn thời gian, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động dầu khí, góp phần khơi thông nguồn lực, gắn với thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn mới.

Về tính chất, hình thức văn bản do Quốc hội ban hành, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, cần rà soát, có thể xử lý nội dung này tại Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật, như vậy thì không cần thiết trình Quốc hội quyết định riêng nội dung này như đề xuất tại Tờ trình số 469/TTr-CP; đề nghị Chính phủ nghiên cứu.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ Tờ trình số 469/TTr-CP về việc ủy quyền cho Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam phê duyệt một số nội dung trong hoạt động dầu khí. Ảnh: Phạm Thắng

Trường hợp không áp dụng được Nghị quyết này thì đề nghị Chính phủ hoàn thiện Hồ sơ theo các ý kiến đã nêu tại Mục I và II của Báo cáo số 591/BC-UBKTTC15, trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo quy định của Luật BHVBQPPL.

Về nội dung cụ thể đề xuất tại Tờ trình của Chính phủ, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng đề nghị nghiên cứu kỹ lưỡng, rà soát, xác định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của từng chủ thể theo nguyên tắc: xác định rõ ràng những nội dung thuộc quản lý nhà nước phải do cơ quan nhà nước thực hiện. Những nội dung, nhiệm vụ giao PVN thực hiện phải tương ứng với địa vị pháp lý, vị trí, vai trò của PVN, bảo đảm hợp lý, khả thi, phù hợp với định hướng, chủ trương của Đảng tại Kết luận số 76-KL/TW và Nghị quyết số 12-NQ/TW, gắn với trách nhiệm của PVN trước Nhà nước.

Bên cạnh đó, các nhiệm vụ, quyền hạn phải đi cùng điều kiện bảo đảm để thực hiện nhiệm vụ được, giao bảo đảm chặt chẽ, hợp lý, khả thi, rõ ràng về tiêu chí, điều kiện, quy trình, minh bạch về quyền hạn, trách nhiệm; tăng cường cơ chế kiểm tra, giám sát của các cơ quan quản lý nhà nước, bảo đảm hiệu quả; tham khảo kinh nghiệm quốc tế quốc tế có liên quan để quy định phù hợp.

Đánh giá tác động khi giao một số quyền cho PVN

Tán thành với đề xuất của Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tài chính Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh, đối chiếu với quy định tại Luật Tổ chức Chính phủ sẽ thấy, việc giao các việc thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Bộ Công thương cho PVN như đề xuất tại Tờ trình không phải ủy quyền; trường hợp này là giao quyền khác với quy định Luật Dầu khí.

Về nguyên tắc, để chặt chẽ nhất về mặt pháp lý sẽ phải sửa đổi Luật Dầu khí để thực hiện nội dung này. Nhưng việc sửa đổi Luật Dầu khí phải theo quy trình phức tạp, không thực hiện được ngay, nên việc Chính phủ báo cáo với Quốc hội về nội dung này là có cơ sở và hợp lý.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tài chính Hoàng Thanh Tùng phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Về tính chất, hình thức văn bản do Quốc hội ban hành, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cho rằng, đề xuất của Chính phủ lần này không phải cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật, mà là những giải pháp để tiếp tục thực hiện phân cấp, phân quyền. Theo đó, những trách nhiệm mang tính kỹ thuật chuyên ngành sâu sẽ giao cho doanh nghiệp trực tiếp thực hiện.

Nếu xác định đây là văn bản để tiếp tục phân cấp, phân quyền, Chủ nhiệm Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, Điều 32 của Luật Tổ chức Chính phủ cũng đã có quy định “với những nội dung đang quy định ở luật, nghị quyết của Quốc hội chưa sửa được ngay, để đáp ứng yêu cầu thực tiễn, Chính phủ có thể ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ khác với luật để thực hiện ngay”. Đồng thời, sau 2 năm kể từ thời điểm ban hành văn bản của Chính phủ sẽ phải trình Quốc hội việc sửa đổi luật hiện hành.

Đưa ra trường hợp “nếu báo cáo với Quốc hội để quyết định việc giao một số quyền cho PVN”, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp lưu ý, sẽ phải trình Quốc hội xem xét mang tính chất thí điểm, vì đây là thực hiện khác với quy định của Luật Dầu khí. Nếu đưa vào quy định tại Nghị quyết chung của Kỳ họp cũng chưa thực sự bảo đảm sự chặt chẽ về mặt pháp lý.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị, Chính phủ đánh giá tác động của đề xuất giao PVN phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu ký kết hợp đồng dầu khí cho các lô dầu khí mở. Bởi, việc PVN phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu không chỉ mang tính chất kỹ thuật mà còn liên quan đến quốc phòng, an ninh, khi giao quyền cần xác định rõ trách nhiệm thực hiện…

Thanh Hải