Gìn giữ bản sắc dân tộc, thành công từ câu lạc bộ văn hóa dân gian
BHG - Từ việc triển khai thực hiện Dự án 6 về “Bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số (DTTS) gắn với phát triển du lịch”, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT - XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2030 đã góp phần khơi dậy tình yêu, giữ gìn, phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc, nâng cao đời sống tinh thần cho người dân.
Triển khai Dự án 6, Trung tâm Văn hóa – Điện ảnh tỉnh được giao nhiệm vụ chủ trì thực hiện xây dựng Câu lạc bộ (CLB) sinh hoạt văn hóa dân gian tại 22 thôn, bản vùng đồng bào DTTS và miền núi trên địa bàn tỉnh. Ngay sau khi nhận được kế hoạch, đơn vị đã tổ chức khảo sát, điều tra, thống kê, thu thập thông tin và trực tiếp làm việc với cơ quan chức năng các huyện, thành phố, UBND các xã, thị trấn để xây dựng CLB. Đồng thời ban hành quyết định thành lập Ban Chủ nhiệm, quy chế hoạt động CLB, các nghệ nhân tham gia hướng dẫn truyền dạy, thống nhất về địa điểm, số lượng nghệ nhân, phân công nhiệm vụ và các nội dung khác.
Ra mắt Câu lạc bộ sinh hoạt văn hóa dân gian dân tộc Dao thôn Chu Hạ, xã Tân Lập (Bắc Quang).
Việc xây dựng CLB sinh hoạt văn hóa dân gian tại 22 thôn, bản được tổ chức thành 2 đợt. Mỗi CLB có 1 viên chức của Trung tâm VH,TT& DL huyện tham gia hướng dẫn; 2 nghệ nhân truyền dạy và 23 học viên. Sau chương trình khai mạc, Ban quản lý chia lớp học thành các nhóm (nhóm thực hành hát dân ca và nhóm thực hành dân vũ), mỗi nhóm có 1 người trực tiếp truyền dạy và một nhóm trưởng để điều hành, quản lý. Nội dung truyền dạy gồm hướng dẫn cách tổ chức một buổi sinh hoạt văn hóa dân gian, tìm hiểu về các nghi lễ tín ngưỡng, tìm hiểu về hát dân ca, dân vũ, các loại nhạc cụ...
Với tinh thần trách nhiệm cao, lòng nhiệt huyết của cán bộ chuyên môn, các nghệ nhân truyền dạy, học viên được tiếp thu ý nghĩa quan trọng của hoạt động sinh hoạt văn hóa dân gian, tập luyện kỹ năng hát dân ca, dân vũ, trình tấu nhạc cụ, trích đoạn nghi lễ truyền thống của dân tộc. Qua đó thu hút được 44 nghệ nhân và 529 hội viên tham gia, trong đó thành viên cao tuổi nhất là 67 tuổi và nhỏ tuổi nhất là 14 tuổi.
Cũng như nhiều dân tộc khác, đời sống văn hóa, tinh thần của người Dao, thôn Chu Hạ, xã Tân Lập (Bắc Quang) rất phong phú. Nhằm khích lệ người dân tích cực tham gia bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống, vừa qua CLB sinh hoạt văn hóa dân gian dân tộc Dao của thôn được thành lập với 25 thành viên. Đây là các nghệ nhân, hạt nhân văn nghệ, người có năng khiếu, đam mê yêu thích nghệ thuật đang sinh sống tại địa phương.
Phụ nữ dân tộc Dao thôn Xà Phìn, xã Phương Tiến (Vị Xuyên) chú trọng việc giữ gìn trang phục truyền thống.
Chị Phàn Mùi Nhiễm, thành viên CLB chia sẻ: Trước khi ra mắt CLB, chúng tôi được các nghệ nhân và cán bộ Trung tâm VH,TT& DL huyện truyền dạy các làn điệu dân gian như hát giao duyên, hát đối; các điệu múa truyền thống; tái hiện lại phong tục cưới, cúng... Qua đó, động viên, khích lệ đồng bào Dao tham gia vào hoạt động bảo tồn bản sắc văn hóa.
Để thu hút đông đảo nhân dân tham gia, các CLB sẽ được hỗ trợ kinh phí thuê trang phục, biểu diễn và tập luyện. Sau khi ra mắt, Ban Chủ nhiệm và các học viên tiếp tục duy trì sinh hoạt CLB nhằm bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, góp phần xóa bỏ các hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh. Đồng thời tổ chức biểu diễn phục vụ các nhiệm vụ chính trị của địa phương, tham gia các hội diễn, nâng cao nhu cầu hưởng thụ văn hóa, văn nghệ của nhân dân.
Đồng chí Nguyễn Mạnh Hà, Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa – Điện ảnh tỉnh cho biết: Mặc dù quá trình thực hiện còn gặp không ít khó khăn, vướng mắc, như: Một số học viên còn hạn chế tiếng phổ thông, vì vậy việc hướng dẫn, tập luyện phải sử dụng bằng 2 thứ tiếng. Cơ sở vật chất, các phương tiện phục vụ cho quá trình sinh hoạt của các CLB còn thiếu, chưa đồng bộ. Nguồn kinh phí để tổ chức xây dựng CLB sinh hoạt văn hóa dân gian tại các thôn, bản còn hạn chế; kinh phí hỗ trợ cho các nghệ nhân hướng dẫn, truyền dạy còn thấp, không đảm bảo chi phí ăn ngủ, đi lại trong thời gian tham gia sinh hoạt CLB. Nhưng với sự nỗ lực của cấp ủy, chính quyền, các cơ quan, đơn vị, địa phương và sự tham gia tích cực của người dân vùng dự án, Dự án 6 đã mang lại những thành tựu đáng khích lệ, thúc đẩy phong trào gìn giữ, phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc ở vùng đồng bào DTTS. Đồng thời, góp phần quảng bá các loại hình di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu của các địa phương, tạo đà cho du lịch phát triển bền vững.
