Hà Nội: Đất nông nghiệp bãi sông, bãi nổi được phép khai thác kết hợp du lịch
HĐND TP. Hà Nội vừa thông qua Nghị quyết quy định hình thức sử dụng, khai thác quỹ đất nông nghiệp tại bãi sông, bãi nổi ở các tuyến sông có đê trên địa bàn Thành phố (thực hiện điểm a khoản 3 Điều 32 Luật Thủ đô 2024).
Theo Nghị quyết, đất nông nghiệp tại bãi sông, bãi nổi ở tuyến sông có đê được phép sử dụng để sản xuất nông nghiệp, nông nghiệp sinh thái, kết hợp du lịch, giáo dục trải nghiệm, với điều kiện đang được sử dụng hợp pháp hoặc đã được cơ quan có thẩm quyền cấp phép theo quy định của pháp luật về đất đai.
Việc sử dụng đất phải đảm bảo phù hợp với quy hoạch phòng, chống lũ, quy hoạch đê điều và các quy hoạch liên quan như quy hoạch chung Thủ đô, quy hoạch sử dụng đất, đồng thời tuân thủ các quy định về bảo vệ đê điều, thủy lợi, phòng chống thiên tai, xây dựng và môi trường. Việc canh tác, xây dựng công trình phải không làm gia tăng rủi ro thiên tai, không gây ô nhiễm nguồn nước và phải có phương án chủ động đảm bảo an toàn trong mùa mưa lũ, hạn chế tối đa thiệt hại do lũ lụt gây ra.
Các công trình phục vụ sản xuất được phép tồn tại có thời hạn, tuyệt đối không được sử dụng để ở hay làm nơi chứa hóa chất độc hại, không làm thay đổi địa hình, thổ nhưỡng hay san lấp, tôn cao bãi sông hiện trạng. Khi hết thời hạn hoặc bị thu hồi, tổ chức, cá nhân phải tự tháo dỡ, di chuyển công trình mà không được đền bù.

Các đại biểu nhấn nút thông qua Nghị quyết.
Đối với hoạt động sản xuất nông nghiệp đơn thuần, các loại cây trồng phải là cây chịu úng tốt, thích hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu tại khu vực. Trên các khu đất từ 1.000 m2 trở lên, người sử dụng đất được phép xây dựng công trình phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp nếu đảm bảo vị trí nằm ngoài phạm vi bảo vệ đê điều, không thuộc khu vực sạt lở nguy hiểm, không thường xuyên bị ngập do lũ và có cao độ tự nhiên từ mức báo động lũ cấp I trở lên. Công trình phải có kết cấu bán kiên cố, dễ tháo dỡ, chỉ được xây một tầng, không có tầng hầm, mái lợp vật liệu nhẹ, không xây tường bao, không lợp mái kín, không rào chắn kiên cố.
Diện tích xây dựng được giới hạn tùy theo quy mô khu đất: tối đa 10 m² cho khu đất từ 1.000 - 5.000 m2, 15 m2 cho khu đất từ trên 5.000 - 10.000 m2, và 20 m2 cho khu đất trên 10.000 m2. Công trình có thể là nhà màng, nhà lưới, sử dụng vật liệu thân thiện môi trường như tre, gỗ, thép nhẹ.
Đối với hình thức sử dụng đất kết hợp nông nghiệp, du lịch, giáo dục trải nghiệm (không bao gồm khu chăn nuôi tập trung hay trồng cây lâu năm), diện tích khu đất phải từ 10.000 m2 trở lên và có phương án sử dụng đất, thiết kế công trình được cấp thẩm quyền phê duyệt. Việc xây dựng công trình phục vụ các hoạt động kết hợp phải bảo đảm không nằm trong phạm vi hành lang bảo vệ đê điều, không thuộc vùng sạt lở nguy hiểm, cao độ tự nhiên tương ứng mức nước lũ báo động I, phù hợp với quy hoạch phòng chống lũ và quy hoạch sử dụng bãi sông.
Cụ thể, đối với hệ thống sông Đáy, công trình phải nằm ngoài hành lang thoát lũ. Với hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình, công trình phải nằm trong khu vực bãi sông đã được nghiên cứu xây dựng. Tổng diện tích xây dựng (không tính hạ tầng kỹ thuật dùng chung) không vượt quá 5% diện tích khu đất nằm ngoài hành lang thoát lũ (đối với sông Đáy) hoặc khu vực bãi sông nghiên cứu xây dựng (với sông Hồng, sông Thái Bình).
Thiết kế công trình phải phù hợp đặc điểm địa hình bãi sông, không ảnh hưởng đến dòng chảy, không cản trở thoát lũ hay làm biến đổi bờ bãi sông. Công trình chỉ được xây 1 tầng, cao không quá 6 m, không có tầng hầm, dễ tháo lắp và thân thiện với môi trường.
Về thẩm quyền, UBND Thành phố Hà Nội quyết định việc cho phép sử dụng đất bãi sông để sản xuất nông nghiệp, kết hợp du lịch và giáo dục trải nghiệm theo quy định của Luật Thủ đô và pháp luật liên quan. UBND cấp xã có trách nhiệm kiểm tra, chấp thuận, hoặc trình cấp có thẩm quyền chấp thuận, gia hạn phương án sử dụng đất kết hợp đa mục đích, đồng thời kiểm tra, giám sát việc xây dựng công trình và quá trình sử dụng đất đúng theo nội dung đã được phê duyệt.
Nghị quyết cũng quy định rõ trong quá trình sử dụng, nếu tổ chức, cá nhân không tiếp tục sử dụng đất theo phương án đã được duyệt thì phải có văn bản gửi UBND xã và khôi phục lại mặt bằng đủ điều kiện sử dụng vào mục đích nông nghiệp ban đầu. Khi hết thời hạn sử dụng đất kết hợp mà không được gia hạn, người sử dụng đất phải tháo dỡ toàn bộ công trình và khôi phục lại hiện trạng bãi sông.
UBND cấp xã được giao nhiệm vụ hướng dẫn, kiểm tra, lập hồ sơ theo dõi toàn bộ quá trình sử dụng đất và xây dựng công trình trên đất bãi sông theo đúng quy định. Đồng thời, kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các vi phạm trong quá trình sử dụng đất kết hợp, đảm bảo tuân thủ pháp luật và không ảnh hưởng đến quy hoạch phòng chống lũ cũng như an toàn đê điều, dòng chảy sông ngòi.