Hàng hóa sẽ đắt đỏ hơn ở Mỹ do thuế quan mới: Từ thực phẩm, nhiên liệu đến đồ điện tử

Biện pháp này, dự kiến có hiệu lực vào thứ Ba (4/2), bao gồm mức thuế 25% đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Mexico, hầu hết hàng hóa từ Canada (ngoại trừ một số mặt hàng năng lượng như dầu thô được miễn 10%).

Riêng với Trung Quốc, Mỹ sẽ mức thuế thêm 10% đối với hàng hóa nhập khẩu từ nước này, bên cạnh những mức thuế khác nhau đã được áp đặt trước đây, như 100% đối với xe điện (EV), 50% đối với pin mặt trời và 25% đối với pin EV, thép, nhôm, khẩu trang và một số sản phẩm khác.

Người tiêu dùng Mỹ sẽ phải tiêu tốn nhiều hơn cho hầu hết các mặt hàng thiết yếu tới đây. Ảnh minh họa: Unsplash

Các nhà kinh tế cảnh báo rằng những chính sách này có thể tác động tiêu cực đến doanh nghiệp và người tiêu dùng Hoa Kỳ, đặc biệt khi nhiều người vẫn đang chật vật với tình trạng lạm phát gia tăng trong những năm gần đây.

Phòng Thương mại Hoa Kỳ cảnh báo rằng thuế quan sẽ không giải quyết được các vấn đề tồn tại lâu năm tại biên giới mà ngược lại có thể “gây rối chuỗi cung ứng” và làm tăng chi phí sinh hoạt cho các gia đình Mỹ.

Khoảng 1/3 hàng nhập khẩu vào Mỹ đến từ ba quốc gia bị ảnh hưởng bởi quyết định trên. Các sản phẩm bị tác động bao gồm một số mặt hàng thiết yếu mà người Mỹ sử dụng hàng ngày, như trái cây, rau củ, thịt, xăng, ô tô, đồ điện tử, đồ chơi, quần áo, gỗ xẻ, bia và rượu.

Thực phẩm

Mexico và Canada đóng vai trò quan trọng trong nguồn cung thực phẩm của Hoa Kỳ. Mexico là nhà cung cấp trái cây và rau quả lớn nhất, Canada dẫn đầu về xuất khẩu ngũ cốc, thịt gia súc, gia cầm và các sản phẩm nông nghiệp khác.

Do thuế quan mới, giá các sản phẩm này có thể tăng cao, vì các nhà bán lẻ tạp hóa có biên lợi nhuận thấp và khó hấp thụ chi phí bổ sung. Điều này có thể dẫn đến giá thực phẩm tăng đối với người tiêu dùng Mỹ.

Hoa Kỳ đã ngày càng phụ thuộc vào nhập khẩu thực phẩm, đặc biệt từ Mexico, do biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến sản xuất trong nước. Năm ngoái, Hoa Kỳ nhập khẩu 46 tỷ USD sản phẩm nông nghiệp từ Mexico, bao gồm 9 tỷ USD trái cây tươi (trong đó bơ chiếm 3,1 tỷ USD), 8,3 tỷ USD rau tươi, 5,9 tỷ USD bia và 5 tỷ USD rượu chưng cất.

Nhiên liệu và năng lượng

Năm ngoái, Hoa Kỳ nhập khẩu 97 tỷ USD dầu và khí đốt từ Canada, đây là mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của Canada sang nước láng giềng. Nhờ đường ống Trans Mountain mở rộng, Mỹ ngày càng phụ thuộc vào dầu từ Canada.

Mặc dù thuế quan với năng lượng từ Canada chỉ ở mức 10%, thấp hơn mức 25% với các mặt hàng khác, nhưng nó vẫn có thể tác động đến giá xăng, đặc biệt nếu kéo dài qua mùa hè. Ảnh hưởng lớn nhất sẽ rơi vào các tiểu bang Trung Tây.

Ô tô và phụ tùng ô tô

Mexico là nguồn cung cấp ô tô và phụ tùng ô tô lớn nhất của Hoa Kỳ, với tổng giá trị nhập khẩu năm ngoái là 87 tỷ USD ô tô và 64 tỷ USD phụ tùng (chưa tính tháng 12). Canada cũng xuất khẩu 34 tỷ USD ô tô vào Mỹ.

Lạm phát được dự báo sẽ tăng cao ở Mỹ sau chính sách áp thuế nhập khẩu mới của ông Trump. Ảnh minh họa: Unsplash

Mary Lovely, thành viên cấp cao tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, nhận định rằng ngành ô tô có thể sẽ "hoảng loạn" trước mức thuế quan mới. Các nhà sản xuất ô tô Mỹ đã giữ chi phí sản xuất thấp nhờ thuê lao động giá rẻ ở Mexico, nhưng thuế quan 25% có thể làm mất đi lợi thế này. Do đầu tư lớn vào các nhà máy hiện có, việc chuyển sản xuất sang nơi khác sẽ rất khó khăn, dẫn đến giá ô tô có thể tăng đáng kể.

Thép

Mặc dù Hoa Kỳ không còn là một nền kinh tế tập trung vào sản xuất như trước đây, nhưng nước này vẫn tiêu thụ hàng chục triệu tấn thép mỗi năm, phục vụ các ngành công nghiệp quan trọng như sản xuất ô tô, dầu mỏ, xây dựng và cơ sở hạ tầng.

Canada và Mexico là hai trong ba nguồn cung thép lớn nhất cho Hoa Kỳ. Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Tổng thống Trump đã áp thuế 25% đối với thép nhập khẩu từ hầu hết các quốc gia vào tháng 6/2018, nhưng Mexico và Canada được miễn thuế nhờ các thỏa thuận thương mại tự do.

Hiện nay, Canada chiếm gần 25% lượng thép nhập khẩu của Hoa Kỳ theo trọng lượng, trong khi Mexico chiếm khoảng 12%, theo dữ liệu từ Viện Sắt và Thép Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, theo nhà kinh tế Won Sohn, có bằng chứng thực nghiệm cho thấy thuế quan năm 2018 đối với thép và nhôm đã làm tăng chi phí sản xuất và cuối cùng chi phí này được chuyển sang người tiêu dùng.

Bia và rượu

Bia và rượu mạnh có thể chống lại suy thoái kinh tế, nhưng chắc chắn không thể tránh khỏi tác động của thuế quan. Theo Cơ quan Quản lý Thương mại Quốc tế, năm 2023, Hoa Kỳ nhập khẩu 5,69 tỷ USD bia và 4,81 tỷ USD rượu từ Mexico. Tổng giá trị nhập khẩu hai mặt hàng này đã tăng 126% kể từ năm 2017, trở thành nhóm hàng nhập khẩu lớn thứ 10 từ Mexico vào năm ngoái.

Ngoài việc đẩy giá nguyên liệu đầu vào như thép, nhôm và ngũ cốc lên cao, thuế quan cũng có thể khiến ngành bia và rượu của Hoa Kỳ đối mặt với các biện pháp trả đũa từ các đối tác thương mại.

Xây dựng nhà và đồ nội thất

Gỗ mềm - có nguồn gốc từ cây thông, vân sam, linh sam và các loại cây lá kim khác - được ưa chuộng nhờ trọng lượng nhẹ, dễ gia công và độ bền cao. Loại gỗ này có nhiều ứng dụng, nhưng quan trọng nhất là trong ngành xây dựng nhà ở Hoa Kỳ, nơi nó được sử dụng để làm khung, mái và vách.

Hiện nay, khoảng 30% lượng gỗ sử dụng hàng năm tại Hoa Kỳ đến từ Canada. Các nhà kinh tế và chuyên gia xây dựng cảnh báo rằng Hoa Kỳ chưa có đủ năng lực sản xuất để đáp ứng nhu cầu trong nước. Việc áp thuế hoặc hạn chế nhập khẩu gỗ từ Canada có thể làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng khả năng chi trả nhà ở.

Không chỉ gỗ xẻ bị ảnh hưởng, mà các vật liệu khác trong xây dựng nhà cũng có nguy cơ chịu thuế quan. Năm 2023, 71% trong số 456 triệu USD vôi và thạch cao nhập khẩu (chủ yếu dùng để làm vách thạch cao) đến từ Mexico, theo Hiệp hội Xây dựng Nhà ở Quốc gia (NAHB).

Khi tính đến các nguyên liệu thô nhập khẩu từ Canada, Mexico và Trung Quốc – bao gồm thép, nhôm và đồ gia dụng đã bị áp thuế – NAHB ước tính rằng thuế quan mới có thể làm tăng chi phí vật liệu xây dựng nhập khẩu từ 3 đến 4 tỷ USD.

Đồ điện tử, đồ chơi, đồ gia dụng

Đồ điện tử tiêu dùng như điện thoại di động, TV, máy tính xách tay, máy chơi game và các linh kiện cung cấp năng lượng cho chúng là những mặt hàng hàng đầu mà Mỹ nhập khẩu từ Trung Quốc. Trung Quốc cũng là nhà cung cấp chính cho các thiết bị gia dụng.

Ngoài ra, đồ chơi và giày dép là những mặt hàng dễ bị ảnh hưởng bởi các mối đe dọa thuế quan của ông Trump. Theo Hiệp hội Phân phối và Bán lẻ Giày dép Mỹ, hơn một nửa (56%) giày bán tại Hoa Kỳ được sản xuất tại Trung Quốc.

Hoa Kỳ cũng phụ thuộc vào Trung Quốc về đồ chơi và thiết bị thể thao, nhập khẩu 75% các mặt hàng này, bao gồm bóng bầu dục, bóng đá và bóng chày. Những sản phẩm này sẽ chịu tác động mạnh từ mức thuế quan mới.

Hà Trang (theo UCD, NAHB,CNN)