Hàng không Việt Nam tăng trưởng trong bối cảnh nhiều thách thức

Mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn như sụt giảm đội tàu bay, thời tiết cực đoan và những biến động phức tạp của tình hình thế giới, ngành hàng không Việt Nam vẫn duy trì đà tăng trưởng tích cực trong năm 2025. Trong bối cảnh đó, yêu cầu đặt an toàn bay lên hàng đầu tiếp tục được nhấn mạnh như nguyên tắc xuyên suốt, không đánh đổi bằng bất kỳ lý do nào.

Hàng không Việt Nam duy trì đà tăng trưởng, an toàn trong năm 2025.

Nội dung này được Cục Hàng không Việt Nam khẳng định tại Hội nghị tổng kết công tác an toàn hàng không năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2026.

Đội tàu bay sụt giảm, sản lượng vận chuyển vẫn tăng

Phát biểu tại hội nghị, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Uông Việt Dũng cho biết, Quốc hội vừa thông qua Luật Hàng không dân dụng mới, thay thế Luật Hàng không dân dụng năm 2006 và Luật sửa đổi, bổ sung năm 2014. Luật mới dành riêng một chương về an toàn hàng không, đồng thời cụ thể hóa các tiêu chuẩn an toàn theo quy định của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO).

Theo ông Uông Việt Dũng, đây là khung pháp lý quan trọng để Việt Nam xây dựng và triển khai các chương trình an toàn, an ninh hàng không quốc gia. Trong bối cảnh nền kinh tế đặt mục tiêu tăng trưởng GDP ở mức hai con số, ngành hàng không được dự báo có nhiều dư địa phát triển, với mức tăng trưởng khoảng 13–15% trong thời gian tới.

Tuy nhiên, để đạt được các mục tiêu này, yêu cầu đảm bảo an toàn hàng không được xác định là yếu tố then chốt. “Không đánh đổi an toàn hàng không bằng bất cứ lý do gì”, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam nhấn mạnh, đồng thời đề nghị các đơn vị thẳng thắn đánh giá những tồn tại, hạn chế, đề xuất giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng công tác an toàn hàng không.

Cục Hàng không Việt Nam cũng yêu cầu các đơn vị phối hợp hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, đẩy mạnh tuyên truyền, xây dựng và lan tỏa văn hóa an toàn, tăng cường ứng dụng dữ liệu số trong giám sát hoạt động bay, siết chặt kỷ cương và cải thiện môi trường lao động.

Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Uông Việt Dũng.

Theo báo cáo của Cục Hàng không Việt Nam, năm 2025 ngành hàng không gặp nhiều khó khăn do sụt giảm đội tàu bay, chủ yếu bởi thiếu nguồn cung động cơ từ nhà sản xuất Pratt & Whitney (PW), cùng với những tác động tiêu cực từ bất ổn chính trị và xung đột quân sự trên thế giới.

Đáng chú ý, ngày 28/11, Cơ quan An toàn hàng không châu Âu (EASA) đã ban hành chỉ lệnh đủ điều kiện bay khẩn cấp liên quan đến việc cập nhật phần mềm hoặc thay thế máy tính điều khiển độ cao và hướng bay (ELAC), ảnh hưởng đến 84/167 tàu bay A320/A321 đang khai thác tại Việt Nam.

Cùng với đó, nhiều đợt mưa bão, sương mù và mây đối lưu mạnh xuất hiện tại các sân bay trọng điểm trong năm qua đã gây gián đoạn tạm thời và tạo áp lực lớn cho hoạt động khai thác.

Dù vậy, hoạt động vận chuyển hàng không vẫn ghi nhận mức tăng trưởng tích cực. Năm 2025, sản lượng vận chuyển hành khách quốc tế đạt 46,9 triệu lượt, tăng 13,3% so với năm 2024. Trong đó, các hãng hàng không Việt Nam vận chuyển 19,4 triệu lượt khách, tăng 5,2% và chiếm 41,4% thị phần hành khách quốc tế.

Ở thị trường nội địa, các hãng hàng không Việt Nam vận chuyển 36,6 triệu lượt khách, tăng 7,5% so với năm trước. Tổng sản lượng vận chuyển hành khách tăng 6,7%, trong khi sản lượng vận chuyển hàng hóa tăng 4,6%.

Riêng vận chuyển hàng hóa quốc tế đạt 1,3 triệu tấn, tăng 24,6% so với năm 2024. Các hãng hàng không Việt Nam vận chuyển 240,2 nghìn tấn, tăng 11,2% và chiếm 18,5% thị phần. Vận tải hàng hóa nội địa đạt 224 nghìn tấn, giảm 1,7%.

Trong bối cảnh đó, công tác bảo đảm an toàn bay vẫn được duy trì chặt chẽ, đặc biệt trong các giai đoạn cao điểm như Tết Nguyên đán, cao điểm hè và các dịp lễ, sự kiện lớn của đất nước. Hoạt động giám sát an toàn được triển khai tại tất cả các cảng hàng không, sân bay trên cả nước.

Lúc 8h20, máy bay Boeing 787 của Hãng hàng không quốc gia Việt Nam – Vietnam Airlines, chở theo lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các Bộ, Ngành đáp xuống đường băng số 1, chính thức khai trương vận hành Cảng hàng không quốc tế Long Thành, đánh dấu mốc quan trọng của hàng không nước ta.

Tính đến ngày 15/12, cả nước có 262 tàu bay, trong đó hàng không thương mại khai thác 213 tàu bay, hàng không chung khai thác 49 tàu bay (gồm 22 máy bay và 27 trực thăng). Hiện có 28 tàu bay phải dừng bay do thiếu động cơ, chiếm 13,1% đội tàu bay thương mại, bao gồm 24 tàu A321NEO, 3 tàu A350 và 1 tàu A320CEO.

Các hãng hàng không Việt Nam đang duy trì gần 50 đường bay nội địa kết nối Hà Nội, TP.HCM với 20 cảng hàng không trong nước; đồng thời khai thác 113 đường bay quốc tế đến 24 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Siết kỷ luật, chuẩn hóa theo tiêu chuẩn ICAO

Bên cạnh kết quả đạt được, công tác giám sát an toàn hàng không cũng chỉ ra nhiều vấn đề tồn tại cần khắc phục. Một trong những hạn chế được nhận diện là việc một bộ phận nhân viên hàng không chưa tuân thủ đầy đủ quy trình khai thác tiêu chuẩn, tiềm ẩn nguy cơ xảy ra va chạm giữa tàu bay với tàu bay, giữa phương tiện mặt đất với tàu bay, hỏng hóc thiết bị bảo dưỡng hoặc vi phạm phân cách an toàn.

Ngoài ra, tác động của biến đổi khí hậu khiến các hiện tượng thời tiết bất lợi như dông, sét, mưa lớn, gió giật ngày càng khó dự báo, gây áp lực lớn trong giai đoạn cất – hạ cánh và làm giảm năng lực tiếp thu của nhiều sân bay. Một số trường hợp người lái sử dụng thiết bị ghi hình trong buồng lái, gây sao nhãng và thiếu tập trung, đặc biệt trong các giai đoạn trọng yếu của chuyến bay, cũng được cảnh báo.

Các rủi ro từ chim va chạm, vật ngoại lai và động vật xâm nhập khu bay tiếp tục là mối nguy tiềm ẩn đối với an toàn khai thác, bên cạnh nguy cơ vi phạm quy định về sử dụng rượu bia, chất kích thích và chất gây nghiện trong đội ngũ nhân viên hàng không.

Trong bối cảnh còn nhiều thách thức, việc duy trì hoạt động khai thác thông suốt, an toàn, hiệu quả là nhiệm vụ quan trọng.

Nhấn mạnh nguyên tắc cốt lõi của ngành, Thượng tá Nguyễn Duy Hoan, Phó trưởng Phòng An ninh giao thông xây dựng (Cục An ninh kinh tế), khẳng định hàng không không đánh đổi an toàn bay bằng bất kỳ lý do nào. Ông đề nghị Cục Hàng không Việt Nam tiếp tục rà soát, hoàn thiện quy trình, quy chuẩn, tăng cường kiểm tra, giám sát để kịp thời ngăn chặn các rủi ro có thể gây hậu quả nghiêm trọng.

Đại diện Cục An ninh kinh tế cũng nhấn mạnh việc tăng cường kiểm soát nồng độ cồn và chất cấm không chỉ với lực lượng phục vụ mặt đất mà cả tổ bay và kiểm soát viên không lưu.

Ở góc độ quản lý nhà nước, ông Nguyễn Tuấn Ngọc Tú, Phó Vụ trưởng Vụ Vận tải và An toàn giao thông (Bộ Xây dựng), đề nghị Cục Hàng không Việt Nam tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về hàng không dân dụng, xây dựng bộ quy chế an toàn đồng bộ nhằm nâng cao hiệu quả giám sát. Đồng thời, chủ động nhận diện rủi ro, nâng tầm hệ thống quản lý an toàn, khuyến khích văn hóa báo cáo tự nguyện.

“Ngành hàng không cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong công tác an toàn, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, chuẩn hóa các lực lượng như kiểm soát viên không lưu theo tiêu chuẩn ICAO và tăng cường phối hợp liên ngành”, ông Tú nhấn mạnh.

Đối với các hãng hàng không, yêu cầu đặt ra là tiếp tục rà soát, đánh giá toàn diện hoạt động bảo dưỡng, khai thác tàu bay, bảo đảm tuân thủ nghiêm các tiêu chuẩn an toàn, duy trì chỉ số đúng giờ và xây dựng văn hóa hàng không an toàn, đặc biệt trong các giai đoạn quan trọng của chuyến bay.

Phi Long/VOV.VN