Hành động bất ngờ của Mỹ với lò phản ứng hạt nhân Iran

Các hình ảnh vệ tinh mới do Maxar Technologies công bố cho thấy ba lò phản ứng hạt nhân tại Trung tâm Công nghệ và Nghiên cứu Hạt nhân Isfahan của Iran vẫn còn nguyên vẹn sau đợt không kích lớn của Mỹ.

Bốn quan chức cấp cao tại Vienna - Áo nhận định với Bloomberg rằng các vị trí trên dường như đã được cố tình bỏ qua.

Ảnh vệ tinh cho thấy các tòa nhà bị phá hủy tại trung tâm công nghệ hạt nhân Isfahan sau các cuộc không kích gần đây. Ảnh: Maxar Technologies.

Ba lò phản ứng nói trên có tên gọi lò phản ứng nguồn neutron thu nhỏ, do Trung Quốc cung cấp từ năm 1991. Một trong ba lò phản ứng sử dụng 900g uranium cấp độ vũ khí. Việc đánh trúng các lò này có thể gây rò rỉ phóng xạ, tạo ra tiền lệ nghiêm trọng.

Một trong những vị trí bị nghi là nơi đặt lò phản ứng hạt nhân thu nhỏ nằm cạnh một tòa nhà đã bị phá hủy, bên cạnh khu sân lát gạch trồng cây xanh. Theo một chuyên gia phân tích, công trình bị đánh sập này nhiều khả năng từng được thiết kế làm nơi nghỉ ngơi hoặc tụ họp của các nhà khoa học cấp cao và nhân sự kỹ thuật sau khi vận hành lò phản ứng.

Chuyên gia chỉ ra việc tòa nhà bị phá hủy nằm ngay cạnh khu vực nghi đặt lò phản ứng thu nhỏ càng củng cố giả thiết Mỹ đã chọn không tấn công trực tiếp.

Phân tích hình ảnh của Bloomberg News và Robert Kelley, cựu thanh sát viên IAEA. Nguồn: Maxar Technologies.

Trước đó, Mỹ sử dụng oanh tạc cơ tàng hình B-2 mang bom xuyên boong-ke GBU-57 nhắm vào các cơ sở làm giàu uranium ngầm ở Natanz và Fordow. Ảnh vệ tinh tại Fordow cho thấy nhiều hố bom và khả năng sập đường hầm nhưng chưa có dấu hiệu thiệt hại lan rộng ra ngoài phạm vi cơ sở.

Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Mariano Grossi xác nhận ba địa điểm bị tấn công đều chứa uranium làm giàu ở các mức độ khác nhau, tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm hóa học và phóng xạ tại chỗ.

Tuy nhiên, ông Grossi nhấn mạnh chỉ khi uranium được chiếu xạ trong bom hoặc lò phản ứng thì mới gây ra thảm họa phóng xạ diện rộng.

Iran đã đáp trả bằng loạt tên lửa nhằm vào căn cứ Mỹ ở Qatar nhưng phía Qatar cho biết toàn bộ đã bị đánh chặn, không gây thương vong. Trong khi đó, Iran cảnh báo các cuộc tấn công đã làm suy yếu nghiêm trọng nỗ lực ngoại giao về không phổ biến vũ khí hạt nhân.

"Tấn công các cơ sở hạt nhân đã giáng một đòn cơ bản và không thể đảo ngược vào hệ thống kiểm soát phổ biến vũ khí hạt nhân toàn cầu" - Đại sứ Iran tại IAEA Reza Najafi tuyên bố.

Đánh giá của tình báo Mỹ về hạt nhân Iran làm Nhà Trắng phản ứng mạnh

Lạc Chi